Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce w świetle unormowań konstytucyjnych

National and Ethnic Minorities in Poland in the Light of Constitutional Regulations

Poland has been a place of coexistence of various ethnic and national groups for centuries. Throughout history, state borders have changed, which has influenced the ethnic diversity of the country. As a result of these changes and population migrations, national and ethnic minorities live in Poland. The guarantee of protection of the rights and freedoms of these groups, preservation of their customs and traditions, and development of their own culture is the Constitution of the Republic of Poland, as well as the international convention for the Protection of National Minorities. The aim of this article is to analyze the constitutional provisions in terms of the scope of protection of national and ethnic minorities living in Poland and the guarantee of their constitutional rights and freedoms.

Polska od wieków była miejscem współistnienia różnych grup etnicznych i narodowych. Na przestrzeni dziejów granice państwowe zmieniały się, co wpływało na różnorodność etniczną kraju. W konsekwencji tych zmian i migracji ludności w Polsce zamieszkują mniejszości narodowe i etniczne. Gwarancją ochrony praw i wolności tych grup, zachowania swych obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury jest Konstytucja RP, a także Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych. Celem artykułu jest analiza postanowień konstytucyjnych pod kątem zakresu ochrony zamieszkujących w Polsce mniejszości narodowych i etnicznych oraz gwarancji ich konstytucyjnych praw i wolności.

REFERENCES:

• Barwiński M., Mniejszości narodowe i etniczne w polskiej przestrzeni publicznej, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej” 2016, t. 5.
• Chałupczak H., Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918–1995, Lublin 2000.
• Hauser R., Szustkiewicz M., Język pomocniczy jako szczególny sposób komunikacji przy załatwianiu spraw przez organ gminy, „Samorząd Terytorialny” 2019, nr 1–2.
• Janusz G., Ochrona praw mniejszości narodowych w Europie, Lublin 2011.
• Jaworski S.J., Wybrane problemy prawa wyborczego w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego [w:] Demokratyczne standardy prawa wyborczego Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka, red. F. Rymarz, Warszawa 2005.
• Kaczkowski Ł., Zasada proporcjonalności w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w świetle ordynacji wyborczej z 2001 roku, „Przegląd Prawa i Administracji” 2005, nr LXVI.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, red. P. Tuleja, Warszawa 2023.
• Kotulski M., Mniejszości narodowe jako korporacyjny element wspólnoty samorządowej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2015, t. XXXIV.
• Kurzępa E., Sytuacja administracyjnoprawna mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, Toruń 2009.
• Majchrzak B., Status prawny mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, Warszawa 2022.
• Mazurkiewicz M., recenzja książki Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce w świetle Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku, red. Sławomir Łodziński, Katarzyna Warmińska, Grzegorz Gudaszewski, Warszawa 2016, ss. 312, „Rocznik Ziem Odzyskanych” 2017, nr 1.
• Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, red. S. Dudra, B. Nitschke, Kraków 2010.
• Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społeczeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresach przełomów politycznych (1944–1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998.
• Pilich M., Komentarz do art. 13 [w:] Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, Warszawa 2015.
• Rzemieniewski D., Europejska Karta Języków Regionalnych lub Narodowych. Od teorii do praktyki, Warszawa 2004.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2013.
• Szmyt J., Konstytucyjna ochrona mniejszości narodowych w świetle zobowiązań międzynarodowych Polski, „Gdańskie Studia Prawnicze” 1998, t. 3.
• Uziębło P., Zasada równości wyborów parlamentarnych w państwach europejskich i południowoamerykańskich, Warszawa 2013.
• Wiltos A., Znaczenie art. 27 Konstytucji RP dla ochrony praw i wolności jednostki, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 4.
• Zięba-Załucka H., Konstytucja RP wobec problemu mniejszości narodowych i etnicznych, Zeszyty Naukowe UMCS „Annales” 2000, nr 1.