Konstytucyjny aspekt połączenia samorządów zawodowych radców prawnych i adwokatów

The Constitutional Aspect of the Merger of Professional Self-governments of Legal Advisers and Advocates

The functioning of legal professions of public trust, whose members are associated in professional self-governments on the basis of mandatory membership, is subject to constitutional protection, the scope of which is determined by Art. 17 of the Constitution of the Republic of Poland. For these reasons, legislative interference in the structure of legal advisors’ and barristers’ self-government each time requires balancing the legislator’s freedom with constitutional values and principles. It is necessary to assess the compliance of changes introduced to the existing corporate model with the regulations of the Constitution. This is particularly important in the event of an attempt to combine the professions of legal advisor and attorney, which would also result in the unification of professional self-governments. The study attempts to assess the admissibility of such a legislative procedure in the constitutional aspect, if it were to take place without agreement or even with the opposition of existing professional self-governments. The use of the dogmatic-legal research method allowed for the analysis of constitutional principles and regulations, the interpretation of which does not contradict the consolidation of both professions into one by merging the professional self-governments of legal advisers and advocates.

Funkcjonowanie prawniczych zawodów zaufania publicznego, których członkowie na zasadzie obowiązkowej przynależności zrzeszeni są w samorządach zawodowych podlega konstytucyjnej ochronie, której zakres wyznacza art. 17 Konstytucji RP. Z tych względów dokonywanie ustawodawczej ingerencji w strukturę samorządu radcowskiego i adwokackiego każdorazowo wymaga wyważenia swobody ustawodawcy z wartościami i zasadami konstytucyjnymi. Niezbędnym jest bowiem dokonanie oceny zgodności wprowadzanych do istniejącego modelu korporacyjnego zmian z regulacjami ustawy zasadniczej. Ma to szczególne znaczenie w przypadku podjęcia próby połączenia zawodów radcy prawnego i adwokata czego konsekwencją stałaby się również unifikacja samorządów zawodowych. W opracowaniu podjęto próbę oceny dopuszczalności takiego zabiegu legislacyjnego w aspekcie konstytucyjnym, o ile miałoby do niego dojść bez porozumienia czy nawet przy sprzeciwie istniejących samorządów zawodowych. Zastosowanie dogmatyczno-prawnej metody badawczej pozwoliło na przeprowadzenie analizy zasad oraz regulacji konstytucyjnych, których wykładnia nie sprzeciwia się scaleniu obu zawodów w jeden poprzez dokonanie połączenia samorządów zawodowych radców prawnych i adwokatów.

REFERENCES:

• Banaszkiewicz B., Konstytucyjne prawo do własności [w:] Konstytucyjne podstawy systemu prawa, red. M. Wyrzykowski, Warszawa 2001.
• Garlicki L., Materialna interpretacja klauzuli demokratycznego państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego [w:] Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, red. S. Wronkowska, Warszawa 2006.
• Jackowski M., Ochrona praw nabytych w polskim systemie konstytucyjnym. Warszawa 2008.
• Jacyszyn J., Wykonywanie wolnych zawodów w Polsce, Warszawa 2004.
• Kłusek P., Państwo a samorządy zawodów zaufania publicznego, „Przegląd Prawa i Administracji” 2015, nr CIII.
• Kmieciak R., Antkowiak P., Walkowiak K., Samorząd gospodarczy i zawodowy w systemie politycznym Polski, Warszawa 2012.
• Mikołajewicz J., Smolak M., Zasada demokratycznego państwa prawnego w aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [w:] Państwo prawa. Demokratyczne państwo prawne, red. J. Kowalski, Warszawa 2008.
• Rączka P., Działalność prawodawcza samorządów zawodowych w Polsce, Toruń 2013.
• Smarż J., Definiowanie pojęcia „zawód zaufania publicznego”, „Studia Prawnicze” 2012, nr 3 (191).
• Smarż J., Zakres konstytucyjnej pieczy nad wykonywaniem zawodów zaufania publicznego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 5 (69).
• Wołpiuk W.J., Samorząd zawodu zaufania publicznego a interes publiczny [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolności wykonywania zawodu. Materiały konferencyjne., red. S. Legat, M. Lipińska, Warszawa 2002.
• Zakolska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.