Realizując konstytucyjne zobowiązanie: Analiza Polityki Świąt Państwowych w Polsce po 1997 r.

Fulfilling the Constitutional Obligation: An Analysis of National Holidays Policy in Poland Post-1997

The text analyzes the statutory justifications for national and state holidays in Poland since the adoption of the 1997 Constitution, focusing on their role within historical policy. It examines the content of legislative justifications for each bill establishing national and state holidays post-1997, as well as the evolution of accompanying emotions such as joy, anger, fear, and pride. As a result, the law, used as a tool to consolidate social remembrance of historical events, influences the shaping of collective memory. This can emphasize both patriotic pride and a strong attachment to universal values. Additionally, it may lead to attempts to create hybrid models that draw on national experiences while also aiming at their universalization.

Tekst analizuje ustawowe uzasadnienia świąt państwowych i narodowych w Polsce od czasu uchwalenia Konstytucji RP w 1997 r., zwracając uwagę na ich rolę w polityce historycznej. Omówiono w nim treść uzasadnień poszczególnych projektów ustaw ustanawiających święta państwowe i narodowe po 1997 r., a także ewolucję emocjonalnych im towarzyszących, takich jak radość, gniew, strach czy duma. W efekcie prawo używane jako narzędzie petryfikujące społeczne upamiętnienie wydarzeń historycznych wpływa na kształtowanie treści pamięci zbiorowej. Na przykład może kłaść nacisk zarówno na patriotyczną dumę, jak i silne przywiązanie do wartości uniwersalnych. Może również prowadzić do prób wytworzenia modeli hybrydowych odwołujących się zarówno po doświadczenia narodowego, jak i jego uniwersalizacji.

REFERENCES:

• Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, tłum. M. Napiórkowski, Warszawa 2012.
• Chwedoruk R., Polityka historyczna, Warszawa 2018.
• Thornhill C., A Sociology of Constitutions. Constitutions and State Legitimacy in Historical-Sociological Perspective, Cambridge 2011.
• Cyuńczyk F., Wawrzyński P., System polityki historycznej w Polsce między konstytucyjną powinnością a instrumentalizacją prawa, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2024, nr 1.
• Hobsbawm E., Wiek imperium 1875–1914, tłum. M. Starnawski, Warszawa 2016.
• Koczanowicz L., Polityka czasu. Dynamika tożsamości w postkomunistycznej Polsce, Wrocław 2009.
• Marszałek-Kawa J., Wawrzyński P., Drogi do zbiorowego działania. Edukacja obywatelska wobec narracji pamięci jako nośnika postaw obywatelskich i wzorców zachowań politycznych, Toruń 2024.
• Młynarska-Sobaczewska A., Autorytet Państwa. Legitymizacyjne znaczenie prawa w państwie transformacji ustrojowej, Toruń 2010.
• Přibáň J., Legal Symbolism, On Law, Time and European Identity, Aldershot 2007.
• Riegel M., Wierzba M., Wypych M., Żurawski Ł., Jednoróg K., Grabowska A., Marchewka A., Nencki Affective Word List (NAWL): the cultural adaptation of the Berlin Affective Word List–Reloaded (BAWL-R) for Polish, „Behavior Research Methods” 2015, nr 47, https://doi.org/10.3758/s13428-014-0552-1.
• Szacka B., Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006.
• Wawrzyński P., Emocje i zaangażowanie a skuteczność narracji polityki historycznej. Wyniki badań eksperymentalnych, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2015, nr 26 (2).
• Wawrzyński P., Pride and Compassion: How Emotional Strategies Target Audiences in Political Communication?, „Central European Journal of Communication” 2023, nr 15 (3), https://doi.org/10.51480/1899-5101.15.3 (32).5.
• Wawrzyński P., Marszałek-Kawa J., Emotional Dynamics of Populism and Its Non-Populist Alternatives: Discussing the Role of Compassion and Pride, „Polish Political Science Yearbook” 2023, nr 51 (4), https://doi.org/10.15804/ppsy202267.
• Wolff-Powęska A., Polskie spory o historię i pamięć. Polityka historyczna, „Przegląd Zachodni” 2007, nr 1.
• Wronkowska S., Kilka tez o instrumentalizacji prawa i ochronie przed nią, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017, t. CX (110).