Feminatywy w przysięgach konstytucyjnych

Feminatives in Constitutional Oaths

The article interprets the constitutional provisions on the presidential and ministerial oaths. The purpose of the study is to determine the permissibility of replacing masculine nouns with feminine nouns in the oath rotas. When using a feminative in place of a masculine form, the rote of the oath changes. Therefore, the use of feminine forms is not permissible, although it does not change provision` content and corresponds to the constitutional principle of gender equality. Ultimately, taking the oath can convalidate the violation of the rote. De lege ferenda, it seems necessary to amend the Polish Constitution to allow feminatives.

W artykule podjęto próbę wykładni przepisów konstytucyjnych zawierających treść przysięgi prezydenckiej i przysiąg ministerialnych w Konstytucji RP. Celem opracowania jest ustalenie dopuszczalności zastąpienia w rotach przysiąg rzeczowników rodzaju męskiego rzeczownikami rodzaju żeńskiego. W konsekwencji użycia feminatywu w miejsce osobowej nazwy męskiej zmienia się rota przysięgi. Dlatego stosowanie form żeńskich zamiast męskich w treści przysiąg konstytucyjnych nie jest dopuszczalne, chociaż dokonująca się w ten sposób zmiana roty przysięgi nie zmienia istotnie jej treści i odpowiada konstytucyjnej zasadzie równości płci. Ostatecznie akt odebrania przysięgi może konwalidować naruszenie roty. De lege ferenda konieczna wydaje się jednak zmiana Konstytucji RP umożliwiająca używanie feminatywów.

REFERENCES:

• Bobrowski I., Czy Joanna Mucha gwałci język? „Język polski” 2012, nr 3.
• Breza E., Wola Pani Minister nie stworzy formy ministra w polszczyźnie [w:] Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie, red. M. Milewska-Stawiany, E. Rogowska-Cybulska, Gdańsk 2013.
• Genderowe filtry. Różnorodność doświadczenia i percepcji płci w przestrzeni publicznej i prywatnej, red. D. Majka-Rostek, E. Banaszak, P. Czajkowski, Wrocław 2015.
• Grad J., Obyczaj a moralność. Próba metodologicznego uporządkowania badań dotychczasowych, Poznań 1993.
• Grant M., Mity rzymskie, Warszawa 1978.
• Grzybowski S., O rzekomej konwalidacji nieważnej czynności prawnej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1974, nr 3.
• Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1980.
• Latos A., Feminatywy w stanowiskach Rady Języka Polskiego. Język a ewolucja normy społecznej, „Postscriptum Polonistyczne” 2020, 2 (26), https://doi.org/10.31261/ PS_P.2020.26.18.
• Łaziński M., O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa 2006.
• Łuczyński E., Pani ministra”, czyli o ograniczeniach jednego z modeli derywacji paradygmatycznej [w:] Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie, red. M. Milewska-Stawiany, E. Rogowska-Cybulska, Gdańsk 2013.
• Nagórko A., Różnicowanie i unifikacja środków słowotwórczych w służbie pragmatyki [w:] Komparacja systemów i funkcjonowania współczesnych języków słowiańskich, t. 1: Słowotwórstwo/Nominacja, red. I. Ohnheiser, Opole 2003.
• Napiórkowski M., Mitologa współczesna, Warszawa 2018.
• Piszko R., W poszukiwaniu specyfiki wykładni prawa wyborczego [w:] Dylematy polskiego prawa wyborczego, red. J. Ciapała, A. Pyrzyńska, Warszawa 2021.
• Słownik języka polskiego, t. I–III, red. Szymczak M., Warszawa 1984.
• Słownik wyrazów obcych, red. Tokarski J., Warszawa 1971.
• Waszakowa K., Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki z formantami paradygmatycznymi, Warszawa 1996.
• Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.
• Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa 1995.
• Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.