The Specificity of Presidential Systems of Government in Francophone African Countries

The paper deals with distinguishing features of presidential systems of government adopted in the current or former constitutions of some Francophone African countries, such as Benin, Djibouti, Ivory Coast or the Republic of Congo. Particular attention has been devoted to the internal structure of the executive branch of government (the existence of the prime minister as a separate body) as well as to the reception of diverse mechanisms of rationalised parliamentarianism created previously in the constitution of the French Fifth Republic. The dynamics of constitutional changes leading to the adoption of presidentialism in place of semi-presidentialism and vice versa in such countries as Niger or Senegal has also been taken into account. In the light of the findings, it can be stated that the specific properties of presidentialism in Francophone Africa prove its apparent distinctness from certain typical assumptions of this model.

Specyfika prezydenckich systemów rządu we francuskojęzycznych państwach afrykańskich

Artykuł omawia wyróżniające cechy prezydenckich systemów rządów przyjmowanych w obowiązujących lub wcześniejszych konstytucjach niektórych frankofońskich państw afrykańskich, takich jak Benin, Dżibuti, Wybrzeże Kości Słoniowej czy Republika Kongo. Szczególna uwaga została poświęcona wewnętrznej strukturze władzy wykonawczej (występowanie premiera jako odrębnego organu), jak również recepcji różnych mechanizmów parlamentaryzmu zracjonalizowanego ustanowionych uprzednio w konstytucji V Republiki Francuskiej. Uwzględniona została również dynamika zmian konstytucyjnych prowadząca do przyjmowania, w państwach takich jak Niger czy Senegal, prezydencjalizmu w miejsce semiprezydencjalizmu i odwrotnie. Na podstawie dokonanych ustaleń, można stwierdzić, że specyficzne właściwości prezydencjalizmu w Afryce frankofońskiej dowodzą jego ewidentnej odmienności od niektórych typowych założeń tego modelu.

REFERENCES:

Literature:

• Branchet B., Contribution à l’étude de la Constitution de 1958. Le contreseing et le régime politique de la Ve République, Paris 1996.
• Cabanis A., Martin M.L., Les constitutions d’Afrique francophone. Évolutions récentes, Paris 1999.
• Carey J.M., Presidential versus Parliamentary Government, [in:] Handbook of New Institutional Economics, eds. C. Ménard, M.M. Shirley, Berlin–Heidelberg 2008. Cohendet M.A., Le président de la République, Paris 2002.
• Conac G., L’évolution constitutionnelle des États francophones d’Afrique Noire et de la République Démocratique Malgache, [in:] Les institutions constitutionnelles des États d’Afrique francophone er de la République Malgache, ed. G. Conac, Paris 1979.
• Conac G., Semi-Presidentialism in a Francophone Context, [in:] Semi-Presidentialism Outside Europe. A Comparative Study, eds. R. Elgie, S. Moestrup, London–New York 2007.
• Danho Nandjui P., La prééminence constitutionnelle du Président de la République en Côte d’Ivoire, Paris–Budapest–Torino 2004.
• El Mansour Cerkaoui S., Djibouti, [in:] Historical Dictionary of European Imperialism, ed. J.S. Olson, New York–Westport–London 1991.
• Fall I.M., Le pouvoir executive dans le constitutionnalisme des États d’Afrique, Paris 2008.
• Gicquel J., Gicquel J.É., Droit constitutionnel et institutions politiques, Issy -les-Moulineaux 2015.
• Jakubiak Ł., Artykuł 16 Konstytucji V Republiki Francuskiej jako wzorzec regulacji instytucji stanu nadzwyczajnego w państwach Afryki frankofońskiej, [in:] Stan nadzwyczajny. Analizy z perspektywy nauk politycznych i prawnych, eds. J. Markiewicz-Stanny, P. Łukomski, Zielona Góra 2015.
• Jakubiak Ł., Dynamika przekształceń konstytucyjnego modelu rządów w Republice Senegalu, [in:] Aktualne problemy reform konstytucyjnych, ed. S. Bożyk, Białystok 2013.
• Jakubiak Ł., Semiprezydencjalizm we frankofońskich państwach Afryki Subsaharyjskiej, [in:] Systemy rządów w perspektywie porównawczej, ed. J. Szymanek, Warszawa 2014.
• Jakubiak Ł., System ustrojowy Senegalu, Kraków 2014.
• Jakubiak Ł., The Systems of Government of Senegal and Ivory Coast. Comparative Analysis, “Politeja” 2016, vol. 42, no. 3.
• Lavroff D.G., La République du Sénégal, Paris 1966.
• Lavroff D.G., Les systèmes constitutionnels en Afrique noire. Les États francophones, Paris 1976.
• Moestrup S., Semi-Presidentialism in Africa. Patterns and Trends, [in:] Semi-Presidentialism and Democracy, eds. R. Elgie, S. Moestrup, Y.S. Wu, Basingstoke 2011.
• Moestrup S., Semi-Presidentialism in Niger. Gridlock and Democratic Breakdown – Learning From Past Mistakes, [in:] Semi-Presidentialism Outside Europe. A Comparative Study, eds. R. Elgie, S. Moestrup, London–New York 2007.
• Sy S.M., Les régimes politiques sénégalais de l’indépendance à l’alternance politique 1960–2008, Yaoundé–Paris–Dakar 2009.
• Turpin D., Le régime parlementaire, Paris 1997.
• Zuccarelli F., La vie politique sénégalaise (1940–1988), Paris 1988.