Odpowiedzialność polityczna ministrów – konieczność czy polityczne awanturnictwo?

Political responsibility of ministers – necessity or political rowdiness?

The institution of individual vote of no confidence is a part of the rationalized cabinet-parliamentary system adopted in Constitution of 1997. Its significance is associated with the ability to control the members of the government, and even to bring about the removal of a minister (or another member of the Council of Ministers), whose activities were negatively evaluated, from the office. In light of current constitutional regulationsit ought to be an institution used in special circumstances, because it interferes with the powers of the Prime Minister to form the personal composition of the Cabinet. Political practice shows, however, that the institution is often used for political purposes, aiming to destabilize the work of the government.

 Instytucja indywidualnego wotum nieufności jest elementem przyjętego w Konstytucji z 1997 r. zracjonalizowanego systemu parlamentarno-gabinetowego. Jej znaczenie wiąże się z możliwością kontrolowania członków rządu, a nawet doprowadzenia do usunięcia z gabinetu ministra (lub innego członka Rady Ministrów), którego działalność została negatywnie oceniona. W świetle obowiązujących regulacji konstytucyjnych winna to być instytucja wykorzystywana w szczególnych okolicznościach, wkracza bowiem w uprawnienia prezesa Rady Ministrów do kształtowania osobowego składu gabinetu. Praktyka polityczna pokazuje, jednak że jest to instytucja często wykorzystywana w rozgrywkach politycznych, zmierzająca do destabilizacji prac rządu.

REFERENCES

Literature

• Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Warszawa 2007.
• Brzozowski W., Obejście konstytucji, „Państwo i Prawo” 2014, z. 9. Dąbrowski M., Juchniewicz J., Kompetencyjny charakter art. 126 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 4.
• Dziemidok-Olszewska B., Odpowiedzialność głowy państwa i rządu we współczesnych państwach europejskich, Lublin 2012.
• Garlicki L., Rada Ministrów: powoływanie-kontrola-odpowiedzialność, [w:] Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, red. A. Bałaban, Kraków 2002.
• Garlicki L., Zubik M., Idea parlamentaryzmu zracjonalizowanego w praktyce ustrojowej III RP, [w:] Księga pamiątkowa profesora Marcina Kudeja, red. A. Łabno, E. Zwierz- chowski, Katowice 2009.
• Juchniewicz J., Absolutorium jako realizacja funkcji kontrolnej Sejmu, Olsztyn 2010. Juchniewicz J., Prezes Rady Ministrów, [w:] Administracja rządowa w Polsce, red. M. Chmaj, Warszawa 2012.
• Juchniewicz J., Rada Ministrów, [w:] Administracja rządowa w Polsce, red. M. Chmaj, Warszawa 2012.
• Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007. Mojak R., Prawnoustrojowa instytucjonalizacja odpowiedzialności politycznej ministrów przed Prezesem Rady Ministrów w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., [w:] Prawa człowieka – społeczeństwo obywatelskie – państwo demokratyczne, red. P. Tuleja, M. Flor- czak-Wątor, S. Kubas, Warszawa 2010.
• Mojak R., Status politycznoustrojowy rządu koalicyjnego w systemie rządów parlamentarnych (podstawowe zagadnienia prawa i praktyki konstytucyjnej), [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. L. Garlicki, A. Szmyt, K. Działocha, Warszawa 2003. Mordwiłko J., Czy rezygnacja reprezentanta wnioskodawców, przedkładających wniosek o votum nieufności wobec ministra, wywołuje skutki prawne w sferze możliwości rozpatrzenia wniosku przez Sejm, [w:] Regulamin Sejmu w opiniach Biura Analiz Sejmo- wych, red. W. Odrowąż-Sypniewski, Warszawa 2010.
• Patyra S., Wotum nieufności wobec ministra jako instrument realizacji funkcji kontrolnej Sejmu, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, nr 1. Pawłowski Sz., Upadek rządu mniejszościowego-analiza porównawcza polskich i niemiec- kich rozwiązań konstytucyjnych, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 4.
• Sokolewicz W., Komentarz do art. 159, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, Warszawa 1999.
• Szepietowska B., Ustalanie terminu rozpatrzenia i głosowania wniosku o wyrażenie ministrowi wotum nieufności, Regulamin Sejmu w opiniach Biura Analiz Sejmowych, [w:] W. Odrowąż-Sypniewski, Warszawa 2010.
• Szmyt A., Elementy praktyki sejmowej pod rządami Konstytucji RP (1997–2007), Gdańsk 2008.
• Szymanek J., Epistemologia odpowiedzialności politycznej, [w:] Instytucja prawa konstytucyjnego w perspektywie politologicznej, red. Z. Kiełmiński, J. Szymanek, Warszawa 2013.