Prokuratura w nowej ustawie z 2016 roku Eksperyment z podległością władzy wykonawczej

The prosecution in the new Act of Parliament dated back to 2016

An experiment with the subjection of the prosecution to the executive. The article proves that the prosecution as an non-constitutional authority is subjected to political influences. The author presents the subordination of the prosecution in Poland and other European Union countries. The author indicates that the 2010 reform of the prosecution as well as the disengagement of the Attorney General and Minister of Justice offices has not produced the expected results, since the reform of the prosecution has not been completed. The reform not only failed to strengthened the position of the Attorney General but it has weakened one’s prerogatives. The aforementioned Act of Parliament brought many of the provisions, which on one hand are a contribution to the independence of the prosecutor’s office, and on the other hand, are a tool of control over the prosecution (article 10e and 10f), making the prosecution’s independence illusory. Therefore, according to the author, the new regulations should be given a chance, despite concerns. The aim of the implementation the 2016 Act of Parliament is to provide recovery of strong position by the Attorney General against both the subordinate prosecutors, as well as external bodies.

Artykuł pokazuje, iż prokuratura jako organ pozakonstytucyjny podlega wpływom politycznym. Autorka prezentuje, jak wygląda podporządkowanie prokuratury w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej. Wskazuje, iż zapoczątkowana w 2010 r. reforma prokuratury i rozłączenie funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, ponieważ reforma Prokuratury nie została zakończona. Również nie wzmocniła pozycji procesowej prokuratora generalnego, ale ją osłabiła. Ustawa przyniosła bowiem wiele przepisów, które z jednej strony były przyczynkiem do niezależności prokuratury, a z drugiej strony narzędziem kontroli nad prokuraturą (art. 10e i 10f), czyniąc tę niezależność iluzoryczną. Dlatego zdaniem autorki, należy dać szanse nowej regulacji, mimo zastrzeżeń. Realizacja w praktyce ustawy z 2016 r. ma doprowadzić do odzyskania przez prokuratora generalnego silnej pozycji zarówno wobec podległych prokuratorów, jak i organów zewnętrznych.

REFERENCES:

Literature:

• Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Zakamycze 2004.
• Bodio J., Rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego od stanowiska Ministra Sprawiedliwości – uwagi na tle ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw, „Prokurator” 2009, nr 3–4.
• Bodio J., Rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego od stanowiska Ministra Sprawiedliwości – uwagi na tle ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw, „Prokurator” 2009, nr 3–4, s. 13–14.
• Frankiewicz A., W sprawie niezależności prokuratora Generalnego w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, nr 1.
• Gaberle A., O nowy kształt prokuratury w Polsce „Państwo i Prawo” 2007, nr 8.
• Grzegorczyk T., Niezależność prokuratury i prokuratorów w świetle znowelizowanej ustawą z dnia 9 października 2009 r. ustawy o prokuraturze, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 1–2.
• Grzeszczyk W., Nowy model ustrojowy prokuratury, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 3.
• Jaworski S.J., Konstytucjonalizacja prokuratury- problem nadal aktualny czy definitywnie zamknięty?, [w:] Konstytucja, ustrój, system finansowy państwa. Księga pamiątkowa ku czci prof. Natalii Gajl, Warszawa 1999.
• Jaworski S.J., Rozważania na temat modelu prokuratury, „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 5.
• Kmiecik R., Prokuratura w demokratycznym państwie prawnym (refleksje sceptyczne), „Prokurator” 2000, nr 1.
• Kubicki L., [w:] Rozdział funkcji Prokuratora Generalnego od stanowiska Ministra Sprawiedliwości. Sesja naukowa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego – 9 października 2007,
• K. Parulski (oprac.), „Prokurator” 2007, nr 3–4.
• Kurzępa B., Immunitet Prokuratora Generalnego, „Prokurator” 2004, nr 3.
• Mazowiecka L., Prokuratura w Polsce 1918–2014, Warszawa 2015, s. 180 i n.
• Mik B., Prokuratorska orkiestra instrumentów nadzoru, „Rzeczpospolita” 2008, nr 53. Ministrowie Sprawiedliwości i Prokuratorzy Generalni – jak jest w Unii Europejskiej?, (9.04.2016).
• Mistygacz M., Ustrój Prokuratury w Polsce, Warszawa 2013.
• Mitera M., Rojewski M., Rojewska E., Ustawa o prokuraturze. Komentarz, Warszawa 2011.
• Pietryga T., Eksperyment, niezależna prokuratura, www.rp.pl/opinie.
• Rojowska E., Komentarz do art. 1, [w:] Ustawa o prokuraturze. Komentarz, M. Mitera, M. Rojewski, E. Rojowska, Warszawa 2011.
• Sitkowska K., Pozycja ustrojowa i karnoprocesowa Prokuratury w Polsce na tle porównawczym, Toruń 2012.
• Stankowski A., Propozycja unormowań Prokuratury w Konstytucji RP, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 10.
• Toman J., Konstytucyjna i ustawowa pozycja prokuratury w państwach członkowskich Rady Europy, „Prokuratura i Prawo” 1997.
• Waltoś S., [w:] Sesja naukowa na temat: Rozdział funkcji Prokuratora Generalnego od stanowiska Ministra Sprawiedliwości, G. Nauka, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 1.
• Ważny A., Konstytucja bez prokuratury, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 9.
• Wysocki D., Nowe usytuowanie Prokuratury w systemie organów państwowych, „Państwo i Prawo” 2010, z. 5.
• Zięba-Załucka H., Instytucje Prokuratury w Polsce, Warszawa 2003. Zięba-Załucka H., Pozycja ustrojowa organów prokuratury w wybranych państwach europejskich, [w:] Transformacja systemów wymiaru sprawiedliwości, t. II, Proces trans- formacji i dylematy wymiaru sprawiedliwości, red. J. Jaskiernia, Toruń 2011.
• Zięba-Załucka H., Prokuratura – Prokurator Generalny, [w:] Organy państwowe w ustroju konstytucyjnym RP, red. H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2016.
• Zięba-Załucka H., Prokuratura w znowelizowanej ustawie z 9 października 2009 r., „Humanistyczne Zeszyty Naukowe- Prawa Człowieka” 2011, nr 14.
• Zięba-Załucka H., Prokuratura a Rada Ministrów (na marginesie oceny sprawozdania prokuratora generalnego przez prezesa Rady Ministrów), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 3.
• Zięba-Załucka H., Prokuratura organem ustawowym czy może konstytucyjnym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011, nr 5.
• Zięba-Załucka H., Prawnoustrojowe problemy Prokuratury RP, [w:] Trzecia władza. Sądy i Trybunały w Polsce, red. A. Szmyt, Gdańsk 2008.
• Ziobro Z., Nie tworzymy doskonałej prokuratury, (21.04 2016)