Bankowy tytuł egzekucyjny jako instrument realizacji konstytucyjnie gwarantowanego prawa własności

A bank enforcement title as an instrument of protection’s system of the right to ownership

An institution of a bank enforcement title stirs many controversies in the Polish legal doctrine. In addition it is a subject of a heat discussion among politicians, journalists and public opinion. The bank’s debtors are often required to submit themselves to enforcement of claims arising from their relationships with the bank. Notarial deeds are not required for such a submission, which makes the process more advantageous and less costly than the voluntary submission described above. In the event of default, the bank may issue a bank enforcement title on the basis of the debtor’s submission to enforcement. Such enforcement title is regulated in a detailed and strict manner by Polish Banking Law. In the paper the authors aimed at a scrutiny of a bank enforcement title on the ground of the right to ownership, protected by Polish Constitution of 1997. Taking into account axiology of the all legal system they do investigate constitutionality and then the purposefulness of the institution.

 

Bankowy tytuł egzekucyjny bez wątpienia należy do najbardziej kontrowersyjnych instytucji w polskim systemie prawa. Wyrazem tego są dające się słyszeć w opinii publicznej doniesienia na temat jego rzekomego nadużywania przez banki. Wyroki Trybunału Konstytucyjnego orzekające niekonstytucyjność mocy dokumentu urzędowego przysługującej księgom rachunkowym banków i funduszy sekurytyzacyjnych w odniesieniu do konsumentów stały się przyczynkiem dla ponownego ożywienia debaty wokół BTE. W rezultacie coraz częściej pojawiają się inicjatywy na rzecz jego wyeliminowania z systemu prawa czy też znowelizowania. Bankowy tytuł egzekucyjny stanowi pewnego rodzaju pozostałość poprzedniego systemu społeczno-gospodarczego i istniejącego w nim postrzegania banków jako quasi-organów administracyjnych, co rodzić musi wątpliwości na temat jego miejsca w nowej polityczno-ekonomicznej rzeczywistości. Sytuacja ta skłania autorów do przyjrzenia się bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z perspektywy prawa własności i operatywności systemu prawa. Przeprowadzona analiza dogmatyczna tej instytucji oraz prawa własności w Konstytucji RP prowadzić ma do odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność i zasadność istnienia bankowego tytułu egzekucyjnego w polskim porządku prawnym na tle konstytucyjnej zasady ochrony własności.

REFERENCES:

Literature:

• Balicki R., Bartoszewicz M., Complak K., Haczkowska M., Ławniczak A., Masternak-Kubiak M., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2014.
• Banaszak B., Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2012.
• Bączyk M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1992 r., III CZP 20/92. OSP 1994, nr 1, poz. 3.
• Bączyk M., Ograniczony zakres kognicji sądu w postępowaniu klauzulowym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2006 r. (III CK 325/05), „Prawo bankowe” 2006, nr 11.
• Chmaj M., Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2008.
• Cooter R., Ulen T., Law & Economics, Prentice Hall 2011.
• Czech T., Wykonalność bankowych tytułów egzekucyjnych w UE (ex I), „Prawo Bankowe” 2006, nr 6.
• Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Berier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2009.
• Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2009.
• Janiak A., Przywileje bankowe w prawie polskim, Kraków 2003.
• Jarosz- Żukowska S., Konstytucyjna zasada ochrony własności, Kraków 2003.
• Garlicki L., Komentarz do art. 21, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, T. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
• Kosikowski C., Zasada ochrony własności, [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• Kryński E., [w:] Prawo bankowe – komentarz, red. W. Góralczyk, Warszawa 1999.
• Łętowska E., Własność i jej ochrona jako wzorzec kontroli konstytucyjności. Wybrane problemy, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2009, nr 4.
• Mojak J., Bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko spadkobiercom dłużnika – glosa – III CZP 18/10, „Monitor Prawniczy” 2011, nr 11.
• Muliński M., Glosa do uchwały SN z dnia 7 stycznia 2004 r., III CZP 98/03, „Prawo Bankowe” 2004, nr 6.
• Pawłyszcze D., Bankowe tytuły egzekucyjne, „Przegląd Prawa Handlowego” 1998, nr 3.
• Pisuliński J., Bankowy tytuł egzekucyjny, „Prawo bankowe” 1998, nr 1.
• Prawo konstytucyjne, red. R. Piotrowski, Warszawa 2014.
• Rychter A., Bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko spadkobiercom dłużnika – glosa – III CZP 18/10, „Monitor Prawniczy” 2011, nr 9.
• Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2000.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
• Stangret-Smoczyńska A., Wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego przeciwko spadkobiercom dłużnika – glosa – III CZP 18/10, „Monitor Prawniczy” 2011, nr 1.
• Stelmach J., Brożek B., Załuski W., Dziesięć wykładów o ekonomii prawa, Warszawa 2007.
• Sura R., Bankowy tytuł egzekucyjny, Lublin 2008.
• Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.
• Wood P., Law and Practice of International Finance, London 2008.