Rola Trybunału Konstytucyjnego w funkcjonowaniu polskiego reżimu politycznego w świetle Konstytucji z 1997 r.

The role of Constitutional Tribunal in the functioning of  Polish political regime described in the Constitution of 1997

The aim of the author of this article is to analyse the role played by the Constitutional Tribunal in the functioning of Polish political regime in the light of the provisions of the Constitution of 1997. Following hypothesis was verified: on the basis of the provisions of the Constitution, Constitutional Tribunal responds to conflicts arising from the dualistic structure of the executive and thus plays an arbitrary role in the functioning of Polish political regime. The article consists of four parts. The first defines the concept of the political regime and characterizes Polish system of government, with particular emphasis on its distinguishing feature – dualistic structure of executive. The second part was devoted to the description of arbitrary function of the Constitutional Tribunal in the Polish political regime. The third one describes ruling of the Tribunal that defines the central constitutional authority of the State that is entitled to represent the Polish Republic in the meetings of the European Council, as an example of the implementation of the aforementioned arbitrary role of Constitutional Tribunal. Findings and conclusions are presented in the end.

Rola Trybunału Konstytucyjnego w funkcjonowaniu polskiego reżimu politycznego w świetle Konstytucji z 1997 r.

Celem autora niniejszego artykułu jest przeanalizowanie roli, jaką pełni Trybunał Konstytucyjny w funkcjonowaniu polskiego reżimu politycznego w świetle przepisów Konstytucji z 1997 r. Zweryfikowana została następująca hipoteza: na podstawie przepisów ustawy zasadniczej TK reaguje na konflikty wynikające z dualistycznej struktury egzekutywy, pełniąc tym samym arbitralną rolę w funkcjonowaniu polskiego reżimu politycznego. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej zdefiniowano pojęcie reżimu politycznego oraz scharakteryzowano polski system rządów, ze szczególnym podkreśleniem jego wyróżnika. Drugą część poświęcono opisowi arbitralnej funkcji Trybunału Konstytucyjnego w polskim reżimie politycznym. Natomiast w trzeciej opisano postanowienie TK w sprawie określenia centralnego konstytucyjnego organu państwa, który uprawniony jest do reprezentowania Rzeczypospolitej Polskiej w posiedzeniach Rady Europejskiej jako przykład realizacji wcześniej wspomnianej arbitralnej roli Trybunału. Konkluzje i wnioski przedstawiono w zakończeniu.

REFERENCES:

Literature:

• Alberski R., Ewolucja relacji między władzą wykonawczą a ustawodawczą w Polsce, [w:] Transformacja w Polsce i na Ukrainie. Wybrane aspekty, red. A. Antoszewski, A. Kolodii, K. Kowalczyk, Wrocław 2010.
• Antoszewski A., Instytucjonalne uwarunkowania procesu decyzyjnego, [w:] Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław 2008.
• Antoszewski A., Parlamentaryzm jako przestrzeń rywalizacji międzypartyjnej, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz, Warszawa 2012.
• Antoszewski A., Reżim polityczny, [w:] Studia z Teorii Polityki, t. I, red. A. W. Jabłoński, L. Sobkowiak, Wrocław 1999.
• Antoszewski A., Reżimy polityczne państw europejskich, [w:] Systemy polityczne współczesnej Europy, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Warszawa 2006.
• Antoszewski A., System polityczny RP, Warszawa 2012.
• Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Warszawa 2007.
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2010.
• Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003.
• Deryło A., Władze Rumunii, tak jak Polacy, kłócą się o krzesło w Brukseli, Gazeta.pl, http://wyborcza.pl/1,76842,12030261,Wladze_Rumunii__tak_jak_Polacy_kloca_sie_o_krzeslo.html (5.05.2014).
• Duverger M., A New Political System Model: Semi-Presidential Government, „European Journal of Political Research” 1980, t. 8, nr 2.
• Elgie R., McMenamin I., Explaining the Onset of Cohabitation under Semi-presidentialism, „Political studies” 2011, t. 59, nr 3.
• Elgie R., Moestrup S., Semi-presidentialism: a common regime type, but one that should be avoided?, [w:] Semi-presidentialism in Central and Eastern Europe, red. R. Elgie, S. Moestrup, Manchester and New York 2008.
• Elgie R., Semi-presidentialism, Cohabitation and the Collapse of Electoral Democracies, 1990–2008, „Government and Opposition” 2010, t. 45, nr 1.
• Elgie R., The Politics of Semi-Presidentialism, [w:] Semi-Presidentialism in Europe, red. R. Elgie, New York 1999.
• Elgie R., Up-to-date list of semi-presidential countries with dates, The semi-presidential one, http://www.semipresidentialism.com/?p=1053 (5.05.2014).
• Elgie R., Varieties of Semi-Presidentialism and Their Impact on Nascent Democracies, „Taiwan Journal of Democracy” 2007, t. 3, nr 2.
• Galster J., System organów państwowych, [w:] Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowski, Toruń 2011.
• Garlicki L., Artykuł 113, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, red. L. Garlicki, Warszawa 2001.
• Garlicki L., Artykuł 189, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
• Granat M., Konstytucja RP na tle rozwoju i osiągnięć konstytucjonalizmu polskiego, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 4,.
• Grzybowski M., System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej: charakterystyka i diagnoza wątpliwości. Uwagi wprowadzające, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 1.
• Lisicka H., Ewolucja reżimu politycznego w Polsce po 1989 roku, [w:] Demokratyzacja w III Rzeczypospolitej, red. A. Antoszewski, Wrocław 2002.
• Linz J. J., Stepan A., Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe, Baltimore 1996.
• Pułło A., Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2007.
• Roper S. D., Are All Semipresidential Regimes the Same? A Comparison of Premier-Presidential Regimes, „Comparative Politics” 2002, t. 34, nr 3.
• Sarnecki P., Spory kompetencyjne przed Trybunałem Konstytucyjnym, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
• Shugart M., Carey J., Presidents and Assemblies: Constitutional Design and Electoral Dynamics, Cambridge and New York 1992.
• Siaroff A., Comparative Presidencies: The Inadequacy of Presidential, Semi-Presidential and Parliamentary Distinction, „European Journal of Political Research” 2003, t. 42, nr 3.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Kraków 2002.
• Smith G., Życie polityczne w Europie Zachodniej, Londyn 1992.
• Sobolewski M., Zasady demokracji burżuazyjnej i ich zastosowanie, Warszawa 1969.
• Tusk–Kaczyński: kolejny spór ws. wyjazdu na szczyt?, Wprost.pl, http://www.wprost.pl/ar/140878/Tusk-Kaczynski-kolejny-spor-ws-wyjazdu-na-szczyt (3.05.2014).
• Wiktor Z., Władza sądownicza, [w:] System polityczny Rzeczypospolitej Polskiej, red. H. Lisicka, Wrocław 2001.
• Zagner A., Spór premiera i prezydenta o szczyt UE, Polityka.pl, http://www.polityka.pl/kraj/270698,1,spor-premiera-i-prezydenta-o-szczyt-ue.read (4.05.2014).