Ochrona prawna parlamentarzysty – uwagi de lege lata

Legal Protection of a Member of Parliament – Comments de lege lata

Legal protection of the polish Parliament members’ includes material, formal and personal immunity. The material immunity guarantees that deputies mustn’t be called to account for their activity which is a part of their seats in the Parliament. The formal immunity prohibits instituting legal proceedings against a deputy without the Parliament’s agreement. The personal immunity means a prohibit of deputies’ detention and arresting without the Parliament’s agreement. A wide range of legal protection of the polish Parliament members’ guarantees them free and independent representative activity. An aim of these privileges is an assurance of independence and autonomy of the polish Parliament. It is important to remember that in accordance with the present legislatives deputy’s immunity mustn’t be treated as a privilege that guarantees impunity and relieving deputies’ of criminal responsibility

Ochrona prawna parlamentarzysty – uwagi de lege lata

Ochrona prawna parlamentarzystów w Polsce obejmuje immunitet materialny i formalny oraz nietykalność osobistą. Immunitet materialny gwarantuje, że deputowany nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu. Immunitet formalny zakazuje wszczęcia postępowania karnego przeciwko parlamentarzyście bez zgody izby, a nietykalność osobista oznacza zakaz zatrzymania i aresztowania posła (senatora) bez zgody właściwej izby. Szeroki zakres przedmiotowy prawnej ochrony posłów i senatorów gwarantuje im swobodne i niezależne wykonywanie funkcji przedstawicielskich. Celem tych przywilejów jest także zapewnienie niezależności i autonomii parlamentu RP. Na gruncie obecnych uregulowań należy jednak pamiętać, że instytucja immunitetu nie może być traktowana jako przywilej, który zapewnia parlamentarzystom bezkarność i zwalnia ich zupełnie od odpowiedzialności.

REFERENCES:

Literature:

• Banaszak B., Immunitet parlamentarny de lege lata i de lege ferenda, „Państwo i Prawo” 1994, z. 4
• Banaszak B., Jabłoński M., Konstytucyjna koncepcja mandatu posła i senatora a gwarancje jego wykonywania na gruncie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 1
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2010
• Chmaj M., Równość wobec prawa, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pod red. M. Chmaja, Warszawa 2008
• Galster J., Prawo wyborcze do Sejmu i Senatu RP oraz status prawny posłów i senatorów, [w:] Prawo konstytucyjne, pod red. Z. Witkowskiego, Toruń 2006
• Garlicki L., Artykuł 105, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, pod red. L. Garlickiego, Warszawa 2001
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2011
• Grajewski J., Grajewski K., Immunitet parlamentarny na tle obowiązujących przepisów prawa karnego procesowego, „Przegląd Sądowy” 1993, nr 1
• Grajewski K., Formalna niepołączalność mandatu parlamentarnego, „Państwo i Prawo” 2000, z. 10
• Grajewski K., Immunitet materialny członka parlamentu w świetle uregulowań Małej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1994, z. 5
• Grajewski K., Immunitet parlamentarny w prawie polskim, Warszawa 2001
• Grajewski K., Konstytucyjna regulacja zasady incompatibilitas a inne przepisy dotyczące sprawowania mandatu posła i senatora, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 1
• Grajewski K., Status prawny posła i senatora, Warszawa 2006
• Grajewski K., Stelina J., Szczególne uprawnienia pracownicze posłów i senatorów, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 1
• Grajewski K., Zakres polskiego immunitetu parlamentarnego, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 3
• Grodzicki R., Niepołączalność mandatu parlamentarnego w świetle przepisów Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 1
• Grzybowski M., Nowa ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 5
• Kmiecik R., Immunitet czy kontratyp bezwzględny? (W związku z problematyką materialnego immunitetu parlamentarnego), „Państwo i Prawo” 1996, z. 10
• Kryszeń G., Mandat przedstawiciela, „Państwo i Prawo” 1998, z. 3
• Kudej M., Status prawny posła i senatora w Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Założenia ustrojowe. Struktura i funkcjonowanie parlamentu, pod red. A. Gwiżdża, Warszawa 1997
• Lis-Staranowicz D., Niepołączalność (incompatibilitas) mandatu parlamentarnego w konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 1
• Masternak-Kubiak M., Prawo do równego traktowania, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, pod red. B. Banaszaka, A. Preisnera, Warszawa 2002
• Morawska E., Zmiany w statusie prawnym posła i senatora w latach 2001-2005, [w:] Zagadnienia prawa parlamentarnego, pod red. M. Granata, Warszawa 2007
• Mordwiłko J., Immunitet parlamentarny (analiza krytyczna instytucji), „Państwo i Prawo” 1996, z. 6
• Mordwiłko J., Możliwość powtórnego rozpatrywania przez Sejm wniosku o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła w przypadku, gdy po niewyrażeniu zgody przez Sejm uległy zmianie istotne okoliczności sprawy lub zwróci się o to sam zainteresowany, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 1
• Mordwiłko J., Zakres immunitetu parlamentarnego w świetle „małej konstytucji”, „Państwo i Prawo” 1993, z. 6
• Murzynowski A., Kilka uwag o immunitecie parlamentarnym w świetle Konstytucji PRL, „Państwo i Prawo” 1958, z. 4
• Rost A., Suchocka H., Status prawny posła na Sejm PRL (w świetle nowych regulacji prawnych), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1986, nr 3
• Sarnecki P., Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 2008
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2007
• Skrzydło W., Problem incompatibilitas na tle art. 103 ust. 2 Konstytucji RP w związku z art. 241 ust. 4, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 1
• Stefański R. A., Immunitet parlamentarny w świetle ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, „Prokuratura i Prawo” 1996, nr 10
• Stefański R. A., Postępowanie w przedmiocie uchylenia immunitetu parlamentarnego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1994, nr 2
• Witkowski Z., Wybrane zasady ustroju Rzeczypospolitej, [w:] Prawo konstytucyjne, pod red. Z. Witkowskiego, Toruń 2011
• Wróblewska I., Prawo wyborcze do Sejmu i Senatu oraz status prawny posłów i senatorów, [w:] Prawo konstytucyjne, pod red. Z. Witkowski, Toruń 2011
• Zubik M., Immunitet parlamentarny a zawieszenie postępowania karnego, „Państwo i Prawo” 1998, z. 7
• Zubik M., Immunitet parlamentarny w nowej Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 1997, z. 9
• Zubik M., Uchylenie immunitetu parlamentarnego, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 6