Dyskryminacja rasowa w służbie pokoju? Orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Sejdić i Finci jako przyczynek do reformy konstytucyjnej w Bośni i Hercegowinie

Racial Discrimination Serving Peace? The European Court of  Human Rights Judgment in the Sejdić and Finci Case as a Trigger for  Constitutional Reform in Bosnia and Herzegovina

The paper offers an evaluation of the political system of Bosnia and Herzegovina as formed according to the Dayton General Framework Agreement. In the Sejdić i Finci case, the ECtHR ruled, that the constitutional provisions pertaining to the elections to the Presidency being the collective head of state and to the higher chamber of the Bosnian parliament constitute racial discrimination which is not compatible with the European Convention on Human Rights and its protocol nr 12. This situation makes constitutional changes necessary, which, however, up to now, have not been implemented. The judgment also exemplifies the dysfunctionality of the Bosnian constitutional order which durably consolidates the domination of nationalist parties. Accordingly, no consensus can be reached for any constitutional reforms whatsoever. The efforts of the international community to reform Bosnian ethnocratic governmental system have not brought about any break-through. The paper also explains the political concept of consocietalism implemented by the Dayton constitution and discusses alternative concepts of power sharing in states plagued by ethnic conflicts.

Dyskryminacja rasowa w służbie pokoju? Orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Sejdić i Finci jako przyczynek do reformy konstytucyjnej w Bośni i Hercegowinie

Artykuł przedstawia analizę system politycznego Bośni i Hercegowiny ukształtowanego na mocy układu pokojowego w Dayton. ETPCz orzekł w sprawie Sejdić i Finci, że przepisy konstytucji dotyczące wyborów do Prezydium będącego kolektywną głową państwa oraz do wyższej izby parlamentu stanowią dyskryminację rasową sprzeczną z Europejską Konwencją Praw Człowieka i Protokołem nr 11 do tej Konwencji. Sytuacja ta sprawia, że konieczne stają się zmiany w konstytucji, które jednakże do chwili obecnej nie zostały dokonane. Wyrok jest też egzemplifikacją dysfunkcjonalności bośniackiego systemu konstytucyjnego, który trwale konsoliduje dominację partii nacjonalistycznych. Z tego względu niemożliwe jest osiągnięcie konsensusu w sprawie jakiejkolwiek reformy konstytucyjnej. Także wysiłki wspólnoty międzynarodowej zmierzające do reformy bośniackiego etnokratycznego systemu rządów nie doprowadziły do przełomu. Artykuł wyjaśnia również koncepcję konsensualizmu etnicznego realizowanego przez konstytucję z Dayton oraz rozważa alternatywne koncepcje podziału władzy w państwach naznaczonych konfliktami etnicznymi.

REFERENCES:

Literature:

• Balitć N., Milej T., Human and Minority Rights in Violent Ethnic Conflict. http://www.eurac.edu/en/research/institutes/imr/Documents/SyntheticReport.pdf (22.11.2011)
• Ćurak N., Seizović Z., Šačić N., Turčalo S., Ethnic Mobilization in Bosnia and Herzegovina, http://www.eurac.edu/en/research/institutes/imr/Documents/BosniaandHerzegovinaReport.pdf (22.11.2011)
• Domić Z., Der Bundesstaat Bosnien und Herzegowina im Spannungsfeld von Integration und Desintegration, Hamburg 2008
• Gavrić S., Banović D., Constitutional Reform in Bosnia and Herzegovina, „Procedures, Challenges, Recommendations”, Südosteuropa-Mitteilungen 2010, nr 1
• Heupel M., Post-conflict reconstruction in ethnically divided societies, [w:] K. Cordell, S. Wolff, Routledge Handbook of Ethnic Conflict, London 2011
• Horrowitz D. L., Ethnic Groups in Conflict, 2. wyd., Berkley 2000
• Jakubiak K., Problem mniejszości narodowych w piłsudczykowskim programie politycznym i doktrynie wychowania państwowego, [w:] A. Bilewicz, S. Walasek, Rola mniejszości narodowych w kulturze i oświacie polskiej w latach 1700-1939, Wrocław 1998
• Juncos A. E., Europeanization by Decree? The Case of Police Reform in Bosnia, „Journal of Common Market Studies” 2011, nr 2
• Krysieniel K., System wyborczy w Bośni i Hercegowinie – spojrzenie krytyczne, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, 2010, nr 1
• McGarry J., O‘Leary B., Territorial approaches to ethnic conflict settlement, [w:] K. Cordell, S. Wolff, Routledge Handbook of Ethnic Conflict, London 2011
• Milanovic M., Glosa do wyroku Sejdic and Finci v. Bosnia and Herzegowina, „The American Journal of International Law” 2010
• Milej T., Der uti possidetis-Grundsatz und seine Anwendung auf die Staatenzerfallsprozesse im ehemaligen Jugoslawien [w:] A. Nußberger, C. von Gall, Bewusstes Erinnern und bewusstes Vergessen Der juristische Umgang mit der Vergangenheit in den Ländern Mittel- und Osteuropas, Tübingen 2011
• Młynarska-Sobaczewska A., Autorytet państwa. Legitymizacyjne znaczenie prawa w państwie transformacji ustrojowej, Toruń 2010
• Mukić A., Hulsey J., Explaining the Success of Nationalist Parties in Bosnia and Herzegovina, „Politička misao (Croatian Political Science Review)” 2010, nr 2
• Nystuen G., Achieving Peace or Protecting Human Rights? Conflicts between Norms Regarding Ethnic Discrimination in the Dayton Peace Agreement, Leiden 2005
• Osóbka P., Parlament Bośni i Hercegowiny, Warszawa 2010
• Osóbka P., System konstytucyjny Bośni i Hercegowiny, Warszawa 2001
• Reilly B., Centripetalism, [w:] K. Cordell, S. Wolff, Routledge Handbook of Ethnic Conflict, London 2011
• Woehrel S., Bosnia: Current Issues and U.S. Policy, „Current Politics and Economics in Europe” 2011, nr 2
• Woelk J., Stagnation oder Integration: die Verfassung Bosnien-Herzegowinas, „Jahrbuch des Föderalismus” 2009
• Wolff S., Peen Rodt A., EU Reactive Crisis Management in the Western Balkans, http://www.eurac.edu/en/research/institutes/imr/Documents/EU_reactivecrisismanagementWEB.pdf (22.11.2011)
• Wölkner S., Marić I., Bosnien und Herzegowina nach den Wahlen. Chance für Wiechenstellungen nach Brüssel?, „KAS Auslandsinformationen” 2011, nr 1