From the (difficult) rappresentation to the (difficult) participation: the desirable strengthening of democracy in the EU

The article describes the institutions that the European Community Treaties, yesterday, and the Treaty of Lisbon, today, introduced in order to strengthen democracy in the European institutions, promoting the connection between rulers and ruled. The study concludes that, in the current context, the European Union democratic strengthening seems to pass through the introduction of institutions that - in addition to promoting democratic representation - are able to allow the participation of citizens in taking policy decisions, implementing the participatory democratic model. In this sense, a positive example, according to the Treaty of Lisbon, is the introduction of the legislative initiative proposed by the EU citizens (art. 11, paragraph 4 of the EU Treaty, and Article 24 of TFEU). Actually, such provision has to be considered as a significant "step forward" toward the democratic strengthening: it is an institution that allows citizens to participate in one of the most important functions of the EU, i.e. the legislative function. Even more important, as it refers to the initiative stage. Therefore, it permits European citizens to stimulate the European action in areas which peoples of Europe feel highly important.

Od (trudnego) przedstawicielstwa do (trudnej) partycypacji: pożądane wzmocnienie demokracji w Unii Europejskiej

Artykuł opisuje instytucje wprowadzone uprzednio przez traktaty ustanawiające Wspólnotę Europejską, a obecnie przez Traktat Lizboński, w celu wzmocnienia demokracji w ramach instytucji europejskich, promujące związek między rządzącymi a rządzonymi. Opracowanie prowadzi do konkluzji, zgodnie z którą – w obecnym kontekście – wzmocnienie demokracji w Unii Europejskiej wydaje się pomijać wprowadzenie instytucji, które nie tylko promują demokrację przedstawicielską, lecz jednocześnie pozwalają na uczestnictwo obywateli w podejmowaniu decyzji politycznych, wdrażając model demokracji partycypacyjnej. W tym sensie, pozytywnym przykładem jest wprowadzenie przez Traktat Lizboński inicjatywy ustawodawczej obywateli Unii Europejskiej. Właściwie, takie postanowienie powinno być uznane jako istotny „krok naprzód” w kierunku wzmocnienia demokracji. Jest to bowiem instytucja, która pozwala obywatelom na uczestnictwo w jednej z najważniejszych funkcji UE, tj. funkcji legislacyjnej, a na dodatek odnosi się do etapu zgłaszania projektów aktów ustawodawczych. Dlatego też, pozwala ona obywatelom UE na pobudzanie działań UE w obszarach, które uznają oni za szczególnie istotne.

REFERENCES:

Literature:

• Allegretti U., Basi giuridiche della democrazia partecipativa in Italia: alcuni orientamenti, [in:] Democrazia e diritto, 3, 2006 
• Allegretti U., Democrazia partecipativa e processi di democratizzazione, http://www.astrid-online.it. 
• Baratta R., Le principali novità del Trattato di Lisbona, Dir. Un. Eur., 2008 
• Biscaretti of Ruffia C., Democracy, in Encyclopedia of Law, XII, 1964 
• Bobbio N., Democrazia, [in:] Enciclopedia Einaudi, vol. IV, Einaudi, Torino 1978 
• Castorina E., Cittadinanza europea come fattore d'integrazione sociale nell'Unione multiculturale, [in:] M. Marletta, N. Parisi (a cura di) Multiculturalismo e Unione europea, Torino, 2008 
• Dahl R., Democracy and Its Critics , Yale University Press, 1989 
• Della Loggia E. G., I vasi di coccio dell'Unione, I pericoli dell’asse Berlino-Parigi, [in:] Corriere della Sera, 1 novembre 2011 
• Esposito C., I partiti nella Costituzione italiana, [in:] La Costituzione italiana. Saggi, Padova, 1954 
• Guarino G., Ratificare Lisbona?, Firenze, 2008 
• Luciani M., Democrazia rappresentativa e democrazia partecipativa, [in:] La sovranità popolare nel pensiero di Esposito, Crisafulli, Paladin, Padova, 2004 
• Passaglia P., Il Trattato di Lisbona:qualche passo indietro per andare avanti, [in:] Il Foro italiano, 2008 
• Pizzorusso A., Democrazia partecipativa e attività parlamentare, [in:] Parlamento istituzioni democrazia, Milano, 1980 
• Rousseau J.-J., Il contratto sociale, Roma, 1963 
• Siclari D., La democrazia partecipativa nell’ordinamento comunitario: sviluppi attuali e prospettive, [in:] Diritto Pubblico, 2009 
• Valastro A., Partecipazione, politiche pubbliche, diritti, [in:] A. Valastro (a cura di), Le regole della democrazia partecipativa. Itinerari per la costruzione di un metodo di governo, Jovene Editore, Napoli, 2010 
• Zicchittu P., Il diritto di iniziativa dei cittadini: un nuovo strumento di partecipazione all’interno dell’Unione europea, [in:] Quaderni costituzionali, 2010