Wolność wyborów parlamentarnych i jej gwarancje na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Freedom of the parliamentary election in the Constitution of Republic  of Poland

In the article there is presented the issue of the freedom of the parliamentary election in the Polish Constitution from 2nd April 1997. In the beginning there was explained the comprehending of freedom of parliamentary election in the legal and political plain. There was established that analysed principle wasn’t directly determined amongst constitutional rules of voting rights. On the basis of quoted argumentation there was explained that it isn’t tantamount to its elimination from the electoral system. Even without distinct distinguishing this principle is a found notion, permanently written down to the Polish electoral system. Its functioning is finding expression in numerous guarantee rules.

Wolność wyborów parlamentarnych i jej gwarancje na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Artykuł koncentruje się na problematyce wolności wyborów parlamentarnych na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Na wstępie wyjaśniono pojęcie wolności wyborów w płaszczyźnie prawnej i politycznej. Ustalono, że analizowana zasada nie została wprost określona pośród konstytucyjnych zasad prawa wyborczego. Na podstawie przytoczonej argumentacji wyjaśniono, że nie jest to równoznaczne z jej eliminacją z systemu wyborczego. Przeciwnie, nawet bez wyraźnego wyodrębnienia normatywnego wolność wyborów jest pojęciem zastanym, trwale wpisanym do polskiego systemu wyborczego. Jej funkcjonowanie znajduje wyraz w ustanowionych przez ustrojodawcę, licznych regułach gwarancyjnych.

REFERENCES:

Literature:

• Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kraków 2004 
• Bisztyga A., Ochrona praw człowieka w systemie Rady Europy, [w:] B. Banaszak, B. Bisztyga, K. Complak, M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K. Wójtowicz, System ochrony praw człowieka, Kraków 2005 
• Buczkowski J., Istota i gwarancje „wolnych wyborów”, Przemyśl 1998 
• Buczkowski J., Podstawowe zasady prawa wyborczego III Rzeczypospolitej, Lublin 1998 
• Buczkowski Ł., Stwierdzenie ważności wyborów parlamentarnych i prezydenckich na gruncie kodeksu wyborczego, [w:] Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, red. K. Skotnicki, Warszawa 2011 
• Cassese A., A new Approach to Human Rights: the European Convention for the Prevention of Torture, British Journal of International Law 1989, No. 1 
• Chauvin T., Winczorek J., Winczorek P., Wprowadzenie klauzuli państwa prawnego do porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, red. S. Wronkowska, Warszawa 2006 
• Chmaj M., Restytucja i petryfikacja zasady pluralizmu politycznego w Polsce, [w:] Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce. 51. Ogólnopolski Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Warszawa 19-21 czerwca 2009 r., red. M. Zubik, Warszawa 2010 
• Chmaj M., System wyborczy do Sejmu, [w:] Państwo, ustrój, samorząd terytorialny, red. M. Chmaj, Lublin 1997 
• Chmaj M., Zasady polskiego prawa wyborczego, [w:] System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, red. M. Chmaj, W. Skrzydło, Warszawa 2008 
• Chruściak R., Sejm i Senat w Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 2002 
• Czeszejko-Sochacki Z., Prawo parlamentarne w Polsce, Warszawa 1997 
• Działocha K., Art. 4 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 2007, t. V 
• Galster J., [w:] Prawo konstytucyjne – zarys instytucji w okresie transformacji ustrojowej, red. W. Szyszkowski, Z. Witkowski, Z. Galster, Toruń 1993 
• Garlicki L., Art. 104 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, pod red. L. Garlickiego, Warszawa 2001 
• Garlicki L., Gołyński K., Polskie prawo konstytucyjne – wykłady, Warszawa 1996 
• Garlicki L., Komentarz do protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tom II. Komentarz do artykułów 19-59 oraz Protokołów dodatkowych, Warszawa 2011 
• Garlicki L., Sejm i Senat, [w:] Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. L. Garlicki, Warszawa 1995, t. I 
• Garlicki L., Art. 97 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 1999, t. I 
• Gebethner S., Prawo i system wyborczy w świetle realizacji postanowień Konstytucji, [w:] Parlament. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa, red. Z. Jarosz, Warszawa 2006 
• Gołuch A., Zasada wolnych wyborów w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 2 
• Gołyński K., Artykuł 6 ordynacji wyborczej do Sejmu RP w orzecznictwie SN, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 1 
• Gwiżdż A., Sejm PRL, Warszawa 1975 
• Jamróz A., Demokracja współczesna – wprowadzenie, Białystok 1993 
• Jarosz Z., Nowa ordynacja wyborcza do Sejmu RP, „Państwo i Prawo” 1993, z. 7 
• Jasiernia J., Międzynarodwe obserwowanie wyborów jako czynnik demokratyzacji procesów wyborczych, [w:] Z zagadnień współczesnych społeczeństw demokratycznych, red. A. Jamróz, S. Bożyk, Białystok 2006 
• Kryszeń G., Standardy prawne wolnych wyborów parlamentarnych (na tle sporu o zarząd komisaryczny w Warszawie – sprawa II SA 2115/00), Białystok 2007 
• Kulig A., Zasady prawa wyborczego w wyborach do Sejmu, Senatu i wyborach na urząd prezydenta, [w:] Prawo konstytucyjne, red. P. Tuleja, Warszawa 1995 
• Łętowska E., Uwagi o prawie do wolnych wyborów jako prawie politycznym jednostki, [w:] Konstytucja i władza we współczesnym świecie. Doktryna – prawo – praktyka, red. M. Kruk, J. Trzciński, J. Wawrzyniak, Warszawa 2002 
• Mordwiłko J., Protesty wyborcze w świetle ordynacji wyborczej z 1993 r. do Sejmu RP oraz praktyka ich rozpoznawania, „Państwo i Prawo” 1995, z. 1 
• Nohlen D., Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych, Warszawa 2004 
• Patrzałek A., Skrzydło W., Cele i zasady kodyfikacji prawa wyborczego w Polsce, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 2 
• Repel J., Weryfikacja wyborów parlamentarnych w polskim prawie konstytucyjnym, [w:] Przeobrażenia we współczesnym prawie konstytucyjnym, red. K. Działocha, Wrocław 1995 
• Skrzydło W., Prawa wyborcze obywateli, [w:] M. Chmaj, W. Orłowski, W. Skrzydło, Z. Witkowski, A. Wróbel, Wolności i prawa polityczne, Kraków 2002 
• Sokolewicz W., Podstawowe zasady prawa wyborczego i ich ujęcie w konstytucji, „Państwo i Prawo” 1987, z. 10 
• Szmyt A., Wprowadzenie do prawa wyborczego, [w:] Konstytucja. Ordynacje wyborcze do Sejmu i Senatu, Gdańsk 1991 
• Uziębło P., Pluralizm polityczny – partie polityczne, [w:] Leksykon prawa konstytucyjnego. 100 podstawowych pojęć, red. A. Szmyt, Warszawa 2010 
• Wojtaszczyk K. A., Współczesne systemy polityczne, Warszawa 1996