Zapomniany symbol. Zmiany statusu prawnego Chorągwi Rzeczypospolitej

Forgotten symbol. Changes of legal status of the  Banner of the Republic of Poland

The Banner of the Republic of Poland established in August 1919 was asignated to the Chief of State and afterwards to the President of the Republic of Poland. It was also used during momentous state ceremonies. The Banner of the Republic of Poland established on the 27th December 1927 was used exclusively by the President of the Republic of Poland – with the exception of the funeral of Józef Piłsudski when it covered the marshal’s coffin. The banner was taken away to London in 1939 by President Ignacy Mościcki. It was used by the emigre presidents between 1945 and 1990. It was conveyed to President Lech Wałęsa on the 22nd December 1990 by the last emigre president, Ryszard Kaczorowski. Under the communist regime in Poland the flag of the head of the state was used. It was a banner based on the banner of 1927, though without a crown on eagle’s head. It was introduced without any legal regulations. During President Bolesław Bierut’s term of Office it flew over his headquarter. It was officially abolished in 1955, though later on it was used by the prime minister and by the president of the State Council in the 60’s. In post-communist Poland a new flag was established, the present pattern of the coat of arms is consistent with that of 1989, though the crown was returned to the eagle’s head. Similar alterations affected the military flags and other special flags. One of the special flags is the Pennant of the President of the Republic of Poland, the pattern of which was defined in January 1996.

Zapomniany symbol. Zmiany statusu prawnego Chorągwi Rzeczypospolitej

Przedmiotem artykułu pt.: „Zapomniany symbol. Zmiany statusu prawnego Chorągwi Rzeczypospolitej” jest swoisty regres, jaki stał się udziałem tego symbolu państwowego, wskazanie na determinujące zmiany okoliczności prawne oraz, nie mniej istotne, okoliczności faktyczne. Chorągiew Rzeczypospolitej, ustanowiona w 1919 r., zaliczana wówczas do godeł państwowych, formalnie została zniesiona w 1955 r. W dwudziestoleciu międzywojennym miała status chorągwi państwowej oraz osobistego znaku Naczelnika Państwa, a później Prezydenta RP. Od stycznia 1996 r. flaga niemalże identyczna z wzorem Chorągwi Rzeczypospolitej z 1927 r. funkcjonuje jako Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej - symbol wojskowy, którego używanie podlega licznym i nie do końca zrozumiałym ograniczeniom. Niski status regulacji prawnych normujących wzór oraz okoliczności użycia proporca sprawia, ze jest on Polakom niemal nieznany. Pewna popularyzacja Proporca Prezydenta RP nastąpiła w związku z katastrofą prezydenckiego samolotu w Smoleńsku (10 kwietnia 2010 r.). Nadal jednak mało kto ma świadomość, że Rzeczpospolita Polska nie posiada oficjalnej chorągwi, a jednocześnie funkcjonuje nawiązujący do jej dawnego wzoru znak wojskowy.

REFERENCES:

Literature:

• Dziewulak D., Etykieta flagowa, „Analizy” 2009, nr 14 (22), Biuro Analiz Sejmowych, dostępne na stronie http://www.bas.sejm.gov.pl/publikacje, (13.06.2012)
• Grabowska S., The Flag and the Anthem of the Republic of Poland after 1989 in Historical Perspective, „International Journal of Public Administration in Central and Eastern Europe”, 2010, no 1
• Grabowski R., Polskie symbole narodowe i państwowe. Geneza, ewolucja, stan prawny, „Przegląd Prawa i Administracji”, 2011, tom LXXXVII
• Guzek K., Chorągiew Rzeczypospolitej znak Państwa Polskiego, streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu Polskiego Towarzystwa Heraldycznego w Warszawie w dniu 23 lutego 1990 r., tekst dostępny na stronie internetowej: http://www.weksylologia.pl/upload_files/attachments/referat%20KJ%20Guzka.pdf, (13.06.2012)
• Orłowski T., Protokół dyplomatyczny, ceremoniał i etykieta, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006
• Rozmaryn S., Polskie prawo państwowe, Warszawa 1949
• Sarnecki P., Artykuł 28, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz tom V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007
• Wiszowaty M. M., Symbole państwowe III Rzeczypospolitej Polskiej, „Państwo i Prawo” 2011, z. 7-8
• Wysocki W. J., Ryszard Kaczorowski, ostatni prezydent II RP, i jego misja na uchodźstwie i w kraju, http://www.ksap.gov.pl/ksap/file/pdf/kalendarium/2011-04-10/RyszardKaczorowski_pl.pdf (11.06.2012)
• Znamierowski A., Insygnia, symbole i herby polskie. Kompendium, Warszawa 2003