Tożsamość konstytucji w perspektywie ustrojowej z punktu widzenia doświadczeń niemieckich

The identity of the Constitution in the political system  from the point of view of the German experience

Amendments to the constitutions indicate that they are not timeless, unchanging. Nevertheless, it should be noted that the fundamental for constitution are political settlements which, in the form of a – more or less – detailed regulations (standards) determine the legal foundations of the political system of the state. The dichotomy of basic standards, such as standards of competence (Kompetenznormen) and standards of conduct (Verfahrensnormen) must be complemented by the revision standards, also known as standards permitting the change (Revisionsnormen). Presented so, let’s call it here, the flexibility of the state law proves functioning of the state or in the state does not occur exclusively by legal norms, but also social and political ones. These are moral principles, customs or other rules of conduct, which reflection – as it seems at first glance – would be vain to seek in our collective life. Meanwhile, the presence of even just the rules of fairness or any other code of honor is the best proof that, without the socio – political touch, legal norm would remain only a dead letter provision.

Tożsamość konstytucji w perspektywie ustrojowej z punktu widzenia doświadczeń niemieckich

Nowelizacje ustaw zasadniczych dowodzą, że nie istnieją konstytucje ponadczasowe, niezmienne. Tym niemniej należy wskazać, że u podstaw każdej konstytucji leżą podstawowe rozstrzygnięcia polityczne, które w formie – mniej lub więcej – szczegółowych uregulowań (norm) prawnych określają podwaliny ustrojowe państwa. Dychotomię podstawowych norm, tj. norm kompetencyjnych (Kompetenznormen) oraz norm postępowania (Verfahrensnormen) uzupełnić tutaj musimy o ich trzeci rodzaj, a mianowicie o normy rewizyjne, zwane także normami dopuszczającymi zmianę (Revisionsnormen). Przedstawiona tak, nazwijmy ją tutaj, elastyczność prawa ustrojowego dowodzi summa summarum, że funkcjonowanie państwa lub w państwie nie następuje wyłącznie według norm prawnych, ale również społecznych i politycznych. Należą do nich zasady moralne, zwyczaje bądź inne reguły postępowania, których odbicia – jak się wydaje w pierwszej chwili – próżno byłoby szukać w tej części naszego zbiorowego życia.Tymczasem obecność chociażby tylko reguł fairness bądź to każdego innego kodeksu honorowego jest najlepszym dowodem, że bez tego społeczno-politycznego uzupełnienia, pozostawałaby norma prawna jedynie martwą literą przepisu.

REFERENCES:

Literature:

• Alexy R., Theorie der Grundrechte, Frankfurt/Main 2001.
• Dreier H., Die drei Staatsgewalten im Zeichen von Europäisierung und Privatisierung, „DÖV” 2002, nr 13.
• Herdegen M., Verfassungsinterpretation als methodische Disziplin, „JZ” 2004, nr 18.
• Hesse K., Grundzüge des Verfassungsrechts der Bundesrepublik Deutschland, Heidelberg 1999.
• Hönnige Ch., Implizierter Verfassungswandel durch das Bundesverfassungsgericht in gesellschaftlichen und politischen Fragen, [w:] Verfassungswandel im Mehrebenensystem, Ch. Hönnige, S. Kneip, A. Lorenz, Wiesbaden 2011.
• Jestaedt M., Die Abwägungslehre – ihre Stärken und ihre Schwächen, [w:] Staat im Wort: Festschrift für Josef Isensee, hrsg. O. Depenheuer, M. Heintzen, M.Jestaedt, Heidelberg 2007.
• Lerche P., Stil und Methode der Verfassungsrechtlichen Entscheidungspraxis, [w:] 50 Jahre Bundesverfassungsgericht, P. Badura, H. Dreier, Tübingen 2001.
• Lerche P., Übermaß und Verfassungsrecht: zur Bindung des Gesetzgebers an die Grundsätze der Verhältnismäßigkeit und der Erforderlichkeit, Köln–München 1961.
• Lübbe-Wolf G., Europäisches und nationales Verfassungsrecht, „VVDStRL” 2001, nr 60.
• Sachs M., Grundgesetz. Kommentar, München 2008.
• Savigny von F.C., Vom Beruf unsrer Zeit für Gesetzgebung und Rechtswissenschaft, Heidelberg 1814.
• Schlink B., Abschied von der Dogmatik. Verfassungsrechtsprechung und Verfassungs-rechtswissenschaft im Wandel, „JZ” 2007, nr 4.
• Schoch F., Die Europäisierung des Allgemeinen Verwaltungsrechts, „JZ” 1995, nr 3.
• Voßkuhle A., Gibt es und wozu nutzt eine Lehre vom Verfassungswandel, „Der Staat” 2004, nr 43.
• Würtenberger T., Rechtliche Optimierungsgebote oder Rahmensetzungen für das Verwal-tungshandeln?, „VVDStRL” 1999, nr 58.
• Zippelius R., Würtenberger T., Deutsches Staatsrecht, München 2008.
• Zippelius R., Allgemeine Staatslehre, München 1988.
• Zippelius R., Das Wesen des Rechts, Stuttgart 2012.
• Zippelius R., Juristische Methodenlehre, München 2012.