Koncepcja istoty wolności i praw jednostki oraz aspekt formalny ich ograniczenia

Concept of the essence of freedom and individual rights  and their formal requirement for limitations

In a democratic state ruled by law limitation of the constitutionally guaranteed freedoms and rights may be an exception to the general principle of the protection of freedom. The Constitution does not confer the status of the individual libertarian absolute and provides in certain cases of specific conditions the possibility of its limitations. Among these requirements are the formal and material aspects of limitations, the principle of proportionality and prohibition of violating the essence of freedoms and rights.The essence of the concept is indeterminate, general and undefined in the complete way It stands as judgement criterion and includes in its function a number of demands. Analysis of the Constitutional Court cases elucidates elements of the concept of the essence of freedoms and rights, and the formal aspect of restrictions.

Koncepcja istoty wolności i praw jednostki oraz aspekt formalny ich ograniczenia

W demokratycznym państwie prawnym ograniczenie konstytucyjnie zagwarantowanych wolności i praw może nastąpić w drodze wyjątku od generalnej zasady ochrony wolności. Konstytucja nie przyznaje wolnościowemu statusowi jednostki charakteru absolutnego i przewiduje w określonych przypadkach przy zachowaniu specyficznych przesłanek możliwość ich ograniczenia. Wśród tych wymogów znajdują się aspekt formalny i materialny ograniczeń, zasada proporcjonalności i doniosły zakaz naruszania istoty wolności i praw. Owa istota pozostaje pojęciem niedookreślonym, generalnym i niezdefiniowanym w sposób zupełny. Pełni funkcję kryterium ocennego i zawiera w swojej treści liczne postulaty. Analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego pozwala przybliżyć elementy koncepcji istoty wolności i praw oraz formalnego aspektu ograniczeń.

REFERENCES:

Literature:

• Andrzejczuk R., Prawa człowieka w świetle uwarunkowań kulturowych i prawnych, Lublin 2011.
• Augustyniak M., Pojęcie, istota oraz geneza wolności i praw człowieka, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji, red. M. Chmaj, Warszawa 2008.
• Banaszak B., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w kontekście realizacji ochrony praw i wolności, [w:] Wolności i prawa jednostki w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – idee i zasady przewodnie, red. M. Jabłoński, Warszawa 2010.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Banaszak B., Ograniczenia praw człowieka, [w:] System ochrony praw człowieka, B. Banaszak, A. Bisztyga, K. Complak, M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K. Wójtowicz, Warszawa 2005.
• Banaszak B., Prawa i wolności obywatela w nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5.
• Banaszak B., Biśta I., Prawa i wolności jednostki w konstytucjach państw demokratycznych, [w:] Dylematy praw człowieka, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2008.
• Bartoszewicz M., Haczkowska M., System organów państwowych według Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Opole 2010.
• Biłgorajski A., Granice wolności wypowiedzi. Studium konstytucyjne, Warszawa 2013.
• Chmaj M., Pojęcie, istota oraz geneza wolności i praw człowieka, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. M. Chmaj, Warszawa 2008.
• Garlicki L., Komentarz do art. 31 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2009.
• Garlicki L., Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), „Państwo i Prawo” 2001, z. 10.
• Jabłoński M., Klasyfikacja wolności i praw jednostki w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Wolności i prawa jednostki w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – idee i zasady przewodnie, red. M. Jabłoński, Warszawa 2010.
• Jabłoński M., Jarosz-Żukowska S., Prawa człowieka i system ich ochrony, zarys wykładu, Wrocław 2004.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
• Kropiwnicki R., Pojęcie praw i wolności chronionych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Prawa człowieka w systemie prawa krajowego, red. A. Florczak, B. Bolecho-wa, Toruń 2006.
• Leksykon prawa konstytucyjnego, red. A. Szmyt, Warszawa 2010.
• Łabno A., Ograniczenia wolności i praw człowieka na podstawie art. 31 Konstytucji III RP, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
• Malinowska I., Ochrona praw i wolności w Polsce, Warszawa 2009.
• Malinowska I., Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie ochrony praw i wolności, Warszawa 2007.
• Niżnik-Mucha A., Zakaz naruszania istoty treści praw podstawowych w ustawie zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec z 1949 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 4.
• Oniszczuk J., Wolność i bezpieczeństwo w demokracji (preteksty ograniczeń wolności i gwarancje ich ochrony), [w:] Bezpieczeństwo państwa a ochrona praw i wolności jednostek we współczesnym świecie, red. J. Jaskiernia, Kielce 2012.
• Paruch S.A., Prawa człowieka jako obszar regulacji wewnętrznej w świetle Konstytucji RP, [w:] Państwo i prawo wobec współczesnych wyzwań. Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa profesora Jerzego Jaskierni, red. R. Czarny, K. Spry-szak, Toruń 2012.
• Prawo konstytucyjne. Kompedium, red. R. Piotrowski, Warszawa 2014.
• Skrzydło W., Konstytucyjny katalog wolności i praw jednostki, [w:] Konstytucyjne wolności i prawa człowieka w Polsce, t. I, red. M. Chmaj, Kraków 2002.
• Sobczak J., Środki ochrony wolności i praw, [w:] Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. Zasady ogólne, t. I, red. M. Chmaj, Kraków 2002.
• Szymanek J., Ustawa jako narzędzie prawnej regulacji w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, [w:] Bezpieczeństwo państwa a ochrona praw i wolności jednostki we współczesnym świecie, red. J. Jaskiernia, Kielce 2012.
• Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności, wybrane problemy, Kraków 2003.
• Wiśniewski L., Konstytucyjne podstawy ochrony wolności i praw człowieka w Polsce, „Studia Prawnicze” 2003, nr 3.
• Wiśniewski L., Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, [w:] Podstawowe problemy stosowania Konstytucji RP, red. A. Preisner, T. Zalasiński, Wrocław 2005.
• Wiśniewski L., Zakres ochrony prawnej wolności człowieka i warunki jej dopuszczalnych ograniczeń, [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, red. L. Wi-śniewski, Warszawa 2006.
• Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.
• Wyrembak J., Standardy ograniczania wolności i praw w świetle rozdziału II Konstytucji, [w:] Prawa stają się prawem. Status jednostki a tendencje rozwojowe, Warszawa 2004.
• Zakolska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.
• Zakrzewski W., Status jednostki w państwie, [w:] Konstytucyjny system organów państwowych, red. E. Gdulewicz, Lublin 2009.