Konstytucja helwecka (1798) – pierwsza konstytucja Szwajcarii

Helvetica Constitution (1798) – the first constitution of Switzerland

The constitution of the Helvetic Republic of 1798 was the first act of constitutional rank in the history of the State. Developed by the Swiss, foreign institutional solutions separate Swiss tradition contained and to the resistance of the cantons has been imposed by force under the pressure of the French troops. For 5 years of duration, based on her settlement had taken place political experiment where a total rupture with the centuries-old model of Confederation of cantons to the State of a „One and indivisible”. The Constitution also created the first legislative authority of the Republic (the Senate and the Great Council), the Executive – Directorate and Judicial power – the Supreme Court. In addition, a set of freedoms and civil liberties.

Konstytucja helwecka (1798) – pierwsza konstytucja Szwajcarii

Konstytucja helwecka z 1798 r. była pierwszym aktem rangi konstytucyjnej w historii państwowości szwajcarskiej. Opracowana przez Szwajcarów, zawierała obce tradycji helweckiej rozwiązania ustrojowe i wobec oporu części kantonów została narzucona siłą pod presja wojsk francuskich. Przez 5 lat jej obowiązywania, w oparciu o jej uregulowania, miał miejsce eksperyment ustrojowy polegający na całkowitym zerwaniu z wielowiekowym modelem konfederacji kantonów na rzecz państwa „jednolitego i niepodzielnego”. Konstytucja tworzyła też pierwsze organy władzy ustawodawczej Republiki (Senat i Wielką Radę), wykonawczej – Dyrektoriat Wykonawczy i sądowniczej –Trybunał Najwyższy. Ponadto wprowadziła szereg swobód i wolności obywatelskich.

REFERENCES:

Literature:

• Aleksandrowicz M., Republika helwecka, [w:] Konstytucja. Ustrój polityczny. System organów państwowych, red. S. Bożyk i A. Jamróz, Białystok 2010.
• Baur A., Szwajcarski fenomen, Warszawa 1992.
• Bednarz P., Republika helwecka – Księstwo Warszawskie. Podobna geneza, różne tradycje, „Annales UMCS”, sectio F, 2007, vol. LXII.
• Branecki T., Landsgemeinde – najstarsza instytucja demokracji bezpośredniej w Konfederacji Szwajcarskiej, [w:] Dylematy współczesnej demokracji, red. S. Wróbel, Toruń
  2011.
• Branecki T., Powstanie i rozwój Konfederacji Szwajcarskiej w latach 1291–1515, „Studia Iuridica Lublinensia” 2013, t. XIX.
• Czeszejko-Sochacki Z., System konstytucyjny Szwajcarii, Warszawa 2002.
• Meyer K., Der Ursprung der Eidgenossenschaft, „Zeitschrift für Schweizeriche Geschichte” 1941, vol. 21.
• Oechsli W., Die Benennungen der alten Eidgenossenschaft und ihrer Glieder: erster Teil, „Jahrbuch für schweizerische Geschichte” 1916, vol. 41.
• Sarnecki P., Zgromadzenie Federalne – Parlament Konfederacji Szwajcarskiej, Warszawa 2003.
• Schollenberger J., Das Bundesstaatsrecht der Schweiz. Geschichte und System, Berlin 1902.
• Spenlé C. A., Das Kräftverhältnis der Gliedstaaten im Gesamtgefüge des Bundesstaates, Basel 1999.
• Wachholz Sz., Geneza i rozwój Związku Szwajcarskiego, „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne”, Kraków 1936.
• Wojtowicz J., Historia Szwajcarii, Wrocław 1976.