System wyborczy w Bośni i Hercegowinie - spojrzenie krytyczne

Electoral system in Bosnia and Herzegovina – critical outlook

The electoral law in Bosnia and Herzegovina differs significantly from commonly accepted standards operating in democratic state. During the parliamentary or presidential elections, the citizens who do not belong to one of constituent states (Bosnians, Serbs, Croats) are deprived of basic rights. The solutions established in 1995, and later only slightly modified, eventually caused the end of war but did not introduce fully democratic solutions. Even more surprising is the fact that the authors of constitutional order, including election law, are representatives of international community, mostly American lawyers. Unfortunately, in Bosnia and Herzegovina national communities, that are treated by the law as main entity of political life, are far more important than an ordinary citizen.

System wyborczy w Bośni i Hercegowinie - spojrzenie krytyczne

Obowiązująca w Bośni i Hercegowinie ordynacja wyborcza w wielu punktach odbiega od powszechnie przyjętych standardów państwa demokratycznego. W wyborach do parlamentu czy kolegialnej głowy państwa ci obywatele, którzy nie należą do któregoś z trzech narodów konstytutywnych (Bośniaków, Serbów lub Chorwatów), pozbawieni są podstawowych praw. Rozwiązania przyjęte w 1995 roku, a później tylko w pewnym stopniu modyfikowane, skutkowały wprawdzie zakończeniem działań zbrojnych, ale nie wprowadziły rozwiązań w pełni demokratycznych. Jest to tym bardziej zaskakujące, że autorami porządku konstytucyjnego - w tym prawa wyborczego - są przedstawiciele wspólnoty międzynarodowej, a przede wszystkim amerykańscy prawnicy. Niestety, w Bośni i Hercegowinie ważniejsze od abstrakcyjnego obywatela są wspólnoty narodowe, które są traktowane przez prawo jako główne podmioty życia politycznego.

REFERENCES:

Literature:

• Bieber F., Bosna i Hercegovina poslije rata. Politčki sistem u podjeljenom društvu, Sarajevo 2008.
• Butenschøn N.A, Politics of Ethnocracies, artykuł dostępny na oficjalnej stronie internetowej Uniwersytetu w Oslo http://www.statsvitenskap.uio.no/ansatte/serie/notat/fulltekst/0193/.
• Duraković N., Ustavne promjene u Bosni i Hercegovini, "Godišnjak Fakulteta političkih nauka" 2006, nr 1.
• Gromes T., Daytonski sporazum za Bosnu i Hercegovinu [w:] Uvod u polički sistem Bosne i Hercegovine - izabrani aspekti, red. S. Gavrić, D. Banović, C. Krause, Sarajewo 2009.
• Ibrahimagić O., Dejtonski put Bosne u Evropu, "Pregled" 2003, nr 1-2.
• Ibrahimagić O., S. Kurtćehajić, Politički sistem Bosne i Hercegovine, Sarajevo 2002.
• Kasapović M., Bosna i Hercegovina: podijeljeno društvo i nestabilna država, Zagreb 2005.
• Ljubić T., Marko D., Izbori i izborni sistem [w:] Uvod u polički sistem Bosne i Hercegovine - izabrani aspekti, red. S. Gavrić, D. Banović, C. Krause, Sarajewo 2009.
• Miličević N., Analiza izbornih rezultata u Bosni i Hercegovini, www.aimpress.ch z dnia 7.06.1996.
• Mujkić A., Mi, građani Etnopolisa, Sarajevo 2007.
• Proces odlučivanja u Parlamentarnoj skupštini Bosne i Hercegovine. Stanje - komparativna rješenja - prijedlozi red. I. Marić, K. Trnka, Sarajevo 2009.
• Šačić N., Konstitucionalne nedorečenosti kao izvori konfliktnosti u BiH [w:] Politička i konstitucionlna integracija duboko podeljenih društava, red. M. Podunavac, Beograd 2008.
• Sadiković Ć., Bosna i Hercegovina u evropskim javnom poretku, "Pregled" 2007, nr 3-4.
• Šarčević E., Deytonski ustav: karakteristike i karakteristični problemi, Sarajevo 2009.
• Vogel T. K., Bosnia and Herzegovina: The Challenge of Legitimacy, "Working Paper" 2006, nr 2.