Pozycja ustrojowa przewodniczącego szwedzkiego parlamentu

The Constitutional Position of the Speaker of the Swedish Parliament

The position of the talman – the Speaker of the Swedish parliament is quite specific in comparison to his/her counterparts in other states, which have adapted parliamentary system. This is primarily because of a wide range of competencies assigned to talman. Apart from traditional functions of a Speaker concerning the organisation, operation, work and representation of the parliament, Swedish talman holds responsibilities which are traditionally performed by the head of state – a president or a monarch, like nominating the prime minister and the ministers. In the hierarchy of state bodies the Speaker of the Riksdag is now the highest position for which a Swedish citizen can be elected. This high position has been established by constitutional reforms from the 60s and 70s of the last century which introduced unicameral system and resulted in adopting the new constitution.

Pozycja ustrojowa przewodniczącego szwedzkiego parlamentu

Pozycja przewodniczącego parlamentu w Szwecji wykazuje się pewna specyfiką na tle analogicznych instytucji w pozostałych państwach. Pozycja talmana jest wyjątkowo silna, przede wszystkim ze względu na sposób jego wyboru, jak i szeroki zakres kompetencji zarówno wewnątrzparlamentarnych, jak i wykraczających poza władzę ustawodawczą. W hierarchii organów państwowych przewodniczący Riksdagu jest obecnie najważniejszym stanowiskiem państwowym, na które może zostać wybrany szwedzki obywatel a jego pozycja ustrojowa przewyższa pozycję premiera. W przypadku szwedzkiego talmana uwagę zwraca przede wszystkim fakt, iż pełni on funkcje, które w typowym systemie parlamentarno – gabinetowym powierzane są głowie państwa (kompetencje związane z powoływaniem i odwoływaniem rządu), jak również innym wewnętrznym organom parlamentarnym (np. ustalanie porządku obrad, dokonywanie interpretacji postanowień regulaminu parlamentarnego).

REFERENCES:

Literature:

• Ǻberg M., Riksdagen om vȁrlden. Talmannens och riksdagens roller i ett internationellt perspektiv, [w:] Talmannens roll och fȍrȁndring från Henry Allard till Birgitta Dahl, pod red. K. Stigmark, Sȍdertalje 2004
• Congleton R. D., Improving Democracy Through Constitutional Reforms: some Swedish Lessons, Massachusetts 2003
• Fiskesjȍ B., Talmannen i den svenska riksdagen, Sȍdertȁlje 2003
• Fiskesjȍ B., Talmansinstittutionen fȍrr och nu, [w:] Talmannens roll och fȍrȁndring från Henry Allard till Birgitta Dahl, pod red. K. Stigmark, Sȍdertalje 2004
• Grzybowski M., Systemy konstytucyjne państw skandynawskich, Warszawa 2010
• Grzybowski M., Systemy polityczne współczesnej Skandynawii, Warszawa 1989
• Grzybowski M., Współczesny parlamentaryzm skandynawski, Warszawa, Kraków 1988
• Larsson T., Bȁck H., Governing and Governance in Sweden, Lund 2010
• Larsson T., Governing Sweden, Stockholm 1995
• Ruin O., Talmannen och regeeringsbildningen, [w:] Talmannens roll och fȍrȁndring från Henry Allard till Birgitta Dahl, pod red. K. Stigmark, Sȍdertalje 2004
• Sagan S., Organizacja parlamentu szwedzkiego – Riksdagu, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 2
• Sagan S., Współpraca parlamentu i rządu w Szwecji, Katowice 1989
• Sagan S., Zarys ustroju politycznego Szwecji, Katowice 1992