Znaczenie zasady równości prawa wyborczego w prawie polskim przed wejściem w życie Kodeksu wyborczego

The meaning of the equality principle of franchise in  Polish law before introducing the election code

This article talks about one of the main principles of franchise. No one has tried to describe voting attributes in this way jet. This article describes the equality of franchise during the terms of electoral regulations. In this article there is a short comment concerning the changes introduced in 2011 by the election code. In the first part the doctrinal views about the equality of elections in Poland are presented. This part applies mainly to parliamentary elections. It presents the equality principle as purely material and formal and shows a new trend which indicates a greater meaning and emphasis on the equality of franchise. According to the author of this article the equality of voting rights is the most important in modern world. Next, the guaranty of material equality as well as its attributes have been described. In the summary of this article we can read that the equality of franchise is a procedural principle and it sets the rules that entitle individuals to suffrage. Due to this fact the equality of franchise is more like indicative directive and it has a very wide range.

Znaczenie zasady równości prawa wyborczego, w prawie polskim przed wejściem w życie kodeksu wyborczego

Artykuł poświęcony jest znaczeniu jednej z podstawowych zasad prawa wyborczego. Jak do tej pory nikt jeszcze nie próbował opisywać przymiotów wyborczych w taki sposób. Praca dotyczy znaczenia zasady równości prawa wyborczego, w okresie obowiązywania ordynacji wyborczych. Została jedynie opatrzona drobnym komentarzem dotyczącym zmian wprowadzonych w 2011 r. przez kodeks wyborczy. W pierwszej części tekstu zaprezentowane są doktrynalne poglądy na równość wyborów w Polsce. Głównie odnoszona jest ona do wyborów parlamentarnych. Przedstawione są poglądy rozumujące zasadę równości prawa wyborczego, jako wyłącznie równość materialna i formalna, oraz pokazany nowy trend wskazujący większe znaczenie i nacisk na aspekt równości szans wyborczych. Zdaniem autora w dzisiejszych czasach najważniejsza jest właśnie równość szans wyborczych. Następnie opisane zostały gwarancje równości materialnej i poszczególne jej aspekty. W podsumowaniu zostało zawarte stwierdzenie, iż równość prawa wyborczego jest zasadą proceduralną i raczej odpowiada za to na podstawie jakich reguł będą przysługiwać prawa wyborcze. Przez co jest raczej dyrektywą wskazującą i ma bardzo szeroki zakres.

REFERENCES:

Literature:

• Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnego świata, Gdańsk 2001.
• B. Michalak, A. Sokala, Leksykon prawa wyborczego i systemów wyborczych, Warszawa 2010.
• Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kraków 2004.
• Banaszak B., W kwestii racjonalnej liczby posłów i senatorów, „Państwo i Prawo” 1995, z. 5.
• Banaszak B., Zalety i wady wyborczego systemu proporcjonalnego, [w:] Wykłady im. Prof. dr Wacława Komarnickiego, Wykład I, red. A. Frydrych, A. Sokala, Toruń 2008.
• Bringham Powell Jr. G., Wybory jako narzędzie demokracji. Koncepcje większościowe i proporcjonalne, Warszawa 2006.
• Buczkowski J., Podstawowe zasady prawa wyborczego III Rzeczpospolitej, Lublin 1998.
• Buczkowski J., Prawo konstytucyjne RP (instytucje wybrane), Przemyśl 2007.
• Burda A., Klimowiecki R., Prawo państwowe, Warszawa 1958.
• Chmaj M., W. Skrzydło, System wyborczy w Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2008.
• Ciapała J., Prezydent w systemie ustrojowym Polski (1989-1997), Warszawa 1999.
• Donath P., Zgromadzenie Krajowe – Parlament Republiki Węgierskiej, Warszawa 1993.
• Dyla A., Zasadność podziału kraju na okręgi wyborcze w wyborach do Sejmu – wybrane problemy, [w:] Oblicza polskiego systemu politycznego, red. B. Krauz-Mozer i K. Sobolewska-Myślik, Toruń 2007.
• Galster J., Prawo wyborcze do Sejmu i Senatu RP oraz status prawny posłów i senatorów, [w:] Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowskiego, Toruń 2006.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2010.
• Gebert S., Prawo wyborcze po nowelizacji z 1960 r., „Państwo i Prawo” 1961, z. 3.
• Gebethner S., Wybory do Sejmu i Senatu. Komentarz do Ustawy z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej i Senatu Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2001.
• Granat M., Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2009.
• Haman J., Podział mandatów pomiędzy okręgi wyborcze w świetle teorii sprawiedliwego podziału dóbr, Przegląd Sejmowy” 2002, nr 1.
• Jarentowski M., Wielkość okręgów wyborczych i formuła wyborcza a proporcjonalność wyborów, „Państwo i Prawo” 2002, z. 7.
• Jarosz Z., System wyborczy PRL, Warszawa 1969.
• Jarosz Z., Zawadzki S., Wstęp do nauki prawa konstytucyjnego, Warszawa 1974.
• Kręcisz W., Prawo wyborcze, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2010.
• Kudej M., Kompetencje Senatu w świetle reformy konstytucyjnej z kwietnia 1989 r., „Państwo i Prawo” 1990, z. 2.
• Majchrowski R., Winczorek P., Ustrój konstytucyjny Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 1998.
• Patrzałek A., Skrzydło W., Cele i zasady kodyfikacji prawa wyborczego w Polsce, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 2.
• Popławska E., Założenia do projektu ordynacji wyborczej do rad narodowych, „Państwo i Prawo” 1984, z. 4.
• Rakowska A., Rulka M., Centralny elektroniczny rejestr wyborców podstawą reform prawa wyborczego, Badania, ekspertyzy, rekomendacje Instytutu Spraw Publicznych, Warszawa 2011.
• Rozmaryn S., O niektórych zagadnieniach ordynacji wyborczej do Sejmu, „Państwo i Prawo” 1952, z. 10.
• Sagan S., Prawo konstytucyjne Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2003.Skotnicki K., System wyborczy do Sejmu i Senatu, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. D. Górecki, Warszawa 2009.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Sokolewicz W., Podstawowe zasady prawa wyborczego i ich ujęcie w konstytucji, „Państwo i Prawo” 1987, z. 10.
• Sokół W., Geneza i ewolucja systemów wyborczych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 2007.
• Szymanek J., Antynomie systemów wyborczych, [w:] Międzynarodowa konferencja naukowa. Prawo wyborcze w wybranych państwach europejskich, red. S. Grabowska, R. Grabowski, Rzeszów 2006.
• Uziębło P., Prawo wyborcze do parlamentu Republiki Czeskiej po reformie z roku 2000, „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 2.
• Uziębło P., Zasada równości w wyborach do Sejmu RP (wybrane zagadnienia), „Studia Wyborcze” 2008, t. 6.
• Winczorek P., Prawo konstytucyjne Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2003.
• Zawadzka B., O dalszą demokratyzację prawa wyborczego (doświadczenia i wnioski), „Państwo i Prawo” 1985, z. 2.
• Zawadzka B., Systemy wyborcze europejskich państw socjalistycznych, „Państwo i Prawo” 1985, z. 1.
• Zięba-Załucka H., Prawo konstytucyjne wybrane zagadnienia, Rzeszów 1998.
• Żukowski A., System wyborczy do Sejmu i Senatu RP, Warszawa 2004.