Konstytucyjna regulacja dostępu do dóbr kultury i wolności korzystania z dóbr kultury

Constitutional regulation of the access to cultural goods  and the freedom of using cultural goods

The hereby paper is an attempt of an analysis of provisions of the Constitution of the Republic of Poland that regard access to cultural goods and the freedom of using cultural goods. Decoding the meaning of elements of a legal norm, which norm results from these provisions, is significant for the evaluation of the materialization of the constitutional regulation in the contents of particular acts. Deliberations on the grounds of articles 6 and 73 of the Constitution have been presented in the article. The purpose of these deliberations were: a determination of the subjects entitled to use the cultural goods and obligated to provide access to such goods; the indication of the range of goods and the extent to which access to them should be guaranteed; as well as the decoding of the scope of the constitutional term „usage”. Regardless of these analyses, a few practical aspects related to the access to cultural goods and their usage have been indicated.

Konstytucyjna regulacja dostępu do dóbr kultury i wolności korzystania z dóbr kultury

Niniejsza publikacja stanowi próbę analizy przepisów Konstytucji RP odnoszących się do dostępu do dóbr kultury oraz do wolności korzystania z dóbr kultury. Odkodowanie znaczenia elementów normy prawnej wynikającej z tych przepisów ma istotne znaczenie dla oceny sposobu konkretyzowania regulacji konstytucyjnej w treści poszczególnych ustaw. W artykule podjęto rozważania na gruncie przepisów art. 6 i 73 Konstytucji. Ich celem było: określenie grupy podmiotów uprawnionych do korzystania z dóbr kultury i zobowiązanych do zapewnienia doń dostępu; wskazanie zakresu dóbr i stopnia w jakim powinien być do nich zagwarantowany dostęp; oraz odkodowanie zakresu konstytucyjnego pojęcia „korzystanie”. Niezależnie od tych analiz wskazano na kilka praktycznych aspektów związanych z dostępem do dóbr kultury i korzystaniem z nich.

REFERENCES:

Literature:

• Drela M., Prawne aspekty rozpowszechniania wyglądu muzealiów, [w:] Prawo muzeów, red. K. Zeidler, K. Włodarski, Warszawa 2008,
• Frankiewicz A., Konstytucyjna regulacja własności w Rzeczypospolitej Polskiej, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie, Studia Erasmiana Wratislaviensia, Własność – Idea, Instytucje, Ochrona”, red. M. Sadowski, P. Szymaniec, z. III, Wrocław 2009,
• Garlicki L., Artykuł 73, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003,
• Garlicki L., Prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 1998,
• Jabłoński M., Wolności z art. 73 Konstytucji RP, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Kon-stytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002,
• Jakubowski O., Problemy znaczenia i wzajemnych relacji pomiędzy pojęciem „dobro kultury” oraz pojęciem „zabytek” w praktyce stosowania prawa ochrony dziedzictwa kultury, [w:] Wokół zagadnień estetyki zabytku po konserwacji i restauracji, red. E. Szmit-Naud, B. J. Rouby, J. Arszyńska, Toruń 2012,
• Jarosz-Żukowska S., Przesłanki dopuszczalności ograniczeń prawa własności w praktyce orzeczniczej polskiego Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Własność – zagadnienia ustrojowo-prawne. Porównanie rozwiązań w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, red. K. Skotnicki, Łódź 2006,
• Jaworski L., Regulacja obowiązku ochrony zabytków przez organy administracji publicznej, [w:] Prawna ochrona dóbr kultury, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2009,
• Kowalski W., Problemy własnościowe i dobra kultury, [w:] Własność prywatna a dobro pu-bliczne. Problemy własnościowe i dobra kultury, red. P. Kosiewski, Warszawa 2006,
• Kowalski W., Zalasińska K., Prawo do wyglądu muzealiów i ich fotografowania, „Państwo i Prawo” 2013, z. 2,
• Ławniczak A., Masternak-Kubiak M., Republikańska forma państwa w ujęciu Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 1999, z. 8,
• Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. II, Kraków 2001,
• Przyborowska-Klimczak A., Dobro kultury, [w:] Leksykon prawa ochrony zabytków. 100 podstawowych pojęć, red. K. Zeidler, Warszawa 2010,
• Rzeczpospolita jako dobro wspólne, wywiad z Prezesem NSA, Januszem Trzcińskim, „Rzeczpospolita” z dnia 6 czerwca 2005 r.
• Sarnecki P., Artykuł 5, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007,
• Sobczak J., Wolność korzystania z dóbr kultury – standardy europejskie i konstytucyjna rzeczywistość polska, [w:] Prawna ochrona dóbr kultury, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2009,
• Talik M., Muzeum Narodowe przyjazne dla niewidzących, artykuł dostępny na stronie http://www.wroclaw.pl/muzeum_narodowe_przyjazne_dla_niewidzacych.dhtml (05.06.2013)
  Trzciński J., [w:] Podstawowe pojęcia pierwszego rozdziału Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Katowice 2000,
• Trzciński J., Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli, [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, red. J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński, Warszawa 2005,
• Wyrzykowska M., Problem definiowania pojęć związanych z dziedzictwem kulturowym w wybranych językach europejskich, [w:] Dobra kultury w sieci, red. E. Herden, A. Se-idel-Grzesińska, K. Stanickiej-Brzezicka, Wrocław 2012,
• Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007,