Znaczenie art. 27 Konstytucji RP dla ochrony praw i wolności jednostki

The Importance of Article XXVII of the Constitution  to Protect the Rights and Freedoms of the Individual

This article aims to highlight the importance of the regulation of the official language not only for the state authorities but also for the individual as a guarantee of fulfillment of its constitutional rights and freedoms.The Polish Constitution of 1997 introduces in Article XXVII the principle of officialdom of Polish language, giving it for the first time since the nineteenth century such a strong legal protection. This principle was developed subsequently in The Polish Language Act in 1999 regulating the use of Polish language as a national language.The right to use Polish language in public and in private as the hallmark of citizenship should be protected by the State. Mother tongue as an element of national culture forms part of the national identity and therefore of the individual. The lack of obligation to know languages other than the official protects citizens from having to comply with European Law that has not been translated into Polish. The individual may also allege to the breach of Article XXVII of the Constitution when applied to the law that was interpreted in violation of language norms. Outside the protection conferred by Article XXVII of the Constitution there are now, as a rule, private law relations. It is due to the assignment to Polish language the status of an official language at the constitutional level and not of a national language. The introduction of the principle of officialdom in Article XXVII of the Constitution of the Polish language implies an obligation of the State to protect individuals that do not speak in that language. It is a condition for the realization of, inter alia, the right to justice. Article XXVII of the Constitution, the second sentence, as a guarantee regulation, confirms the inviolability of national minority rights resulting from ratified international agreements. Therefore, it correlates with the principle of the protection of national and ethnic minorities without giving the possibility to establish in Poland Polish language other than as the official language.

Znaczenie art. 27 Konstytucji RP dla ochrony praw i wolności jednostki

Celem artukułu jest podkreślenie znaczenia regulacji dotyczącej języka urzędowego nie tylko dla organów władzy państwowej, ale także dla jednostki, jako gwarancji realizacji jej konstytucyjnych praw i wolności. Konstytucja RP z 1997 r. wprowadziła w art. 27 zasadę urzędowości języka polskiego, udzielając mu, pierwszy raz od XIX w., tak mocnej ochrony prawnej. Zasadę tę rozwinięto następnie w Ustawie o języku polskim z 1999 r., regulującej użycie języka polskiego jako państwowego. Prawo do posługiwania się językiem polskim w życiu publicznym oraz prywatnym, jako istota obywatelstwa, powinno podlegać ochronie ze strony państwa. Język ojczysty, będący dobrem narodowej kultury, stanowi element tożsamości narodowej, a zatem i jednostki. Brak obowiązku znajomości innych języków niż urzędowy chroni obywatela przed koniecznością podporządkowania się przepisom prawa europejskiego, które nie zostały przetłumaczone na język polski. Jednostka może także powołać się na naruszenie art. 27 Konstytucji w przypadku zastosowania wobec niej przepisu zinterpretowanego z naruszeniem obowiązujących norm językowych. Poza ochroną wynikającą z art. 27 Konstytucji pozostają obecnie, co do zasady, stosunki prywatnoprawne. Wiąże się to z przyznaniem językowi polskiemu, na poziomie konstytucyjnym, statusu języka urzędowego, a nie państwowego. Wprowadzenie w art. 27 Konstytucji RP zasady urzędowiści języka polskiego implikuje ze strony państwa obowiązek szczególnej ochrony jednostek niewładających tym językiem. Jest to warunek konieczny dla realizacji choćby prawa do sądu. Art. 27 Konstytucji, zdanie drugie, jako przepis gwarancyjny, potwierdza nienaruszalność praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych. Koreluje on zatem z zasadą ochrony mniejszości narodowych i etnicznych, nie dając jednak możliwości do ustanowienia w Polsce innego niż język polski języka urzędowego.

REFERENCES:

Literature:

• Altermatt U., Sarajewo przestrzega. Etnonacjonalizm w Europie, Kraków 1998,
• Błaś A., Niektóre aspekty ochrony prawnej języka polskiego, „Przegląd Prawa i Administracji”, 2001, t. XLVII,
• Broda B., Maziarz M., Piekot T., Radziszewski A., Trudność tekstów o funduszach europejskich w świetle miar statystycznych [w:] Wrocławskie Towarzystwo Naukowe. Rozprawy Komisji Językowej XXXVII, red. J. Miodek, W. Wysoczyński, Wrocław 2010,
• Choduń A., Komunikatywność języka aktów prawnych, „ Przegląd Legislacyjny” 2007, nr 2,
• Ferenc-Szydełko E., Ochrona prawna języka polskiego. Wybrane problemy [w:] W kręgu teoretycznych i praktycznych aspektów prawoznawstwa. Księga Jubileuszowa Profesora Bronisława Ziemianina, red. M. Zieliński, Szczecin 2005,
• Język – prawo – społeczeństwo, red. E. Malinowska, Opole 2004,
• Kapko M., Konsekwencje błędów w tłumaczeniu aktów prawa wspólnotowego na język polski, „Prawo i podatki Unii Europejskiej” 2005, nr 11.
• Mostowik P., Żukowski W., Ustawa o języku polskim. Komentarz, Warszawa 2001,
• Opalski A., Ustawa o języku polskim – zagrożenie dla obrotu prawnego z zagranicą, „Monitor prawniczy” 2000, nr 4,
• Opalski A., Ustawa o języku polskim a język umów w obrocie międzynarodowym, „Glosa” 2000, nr 4,
• P. Mostowik, W. Żukowski, Ustawa o języku polskim. Komentarz, Warszawa 2001,
• Pruszyński M., O stanie polszczyzny języka prawnego (Uwagi na marginesie Raportu Najwyższej Izby Kontroli), „ Przegląd Legislacyjny” 2004, nr 5,
• Spyra M., Ustawa o języku polskim – konsekwencje dla obrotu cywilnoprawnego, „Transformacje prawa prywatnego” 2000, nr 1–2,
• Śmigaj A., Zając W., Obowiązek używania języka polskiego w miejscu pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2011, nr 2,
• Tambor J., Kulturowe wyznaczniki tożsamości. Tożsamość mieszkańców województwa śląskiego, http://www.regionalneobserwatoriumkultury.pl/kon2.html?file=tl_files/fotki%20kk/Kulturowe%20wyznaczniki%20tozsamosci%20-%20Jolanta%20Tambor.pdf. (2013.11.02).
• Trzciński J., Artykuł 27 [w:] Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, t. I. red. L. Garlicki, Warszawa 1999,
• Trzciński J., Język urzędowy – art. 27 Konstytucji RP [w:] Konstytucja, ustrój, system finansowy państwa. Księga pamiątkowa ku czci prof. Natalii Gajl, red. T. Dębowska-Romanowska, A. Jankiewicz, Warszawa 1999,
• Trzciński J., Wiącek M., Znaczenie art. 27 Konstytucji dla statusu jednostki w RP [w:] Państwo Prawa – Parlamentaryzm – Sądownictwo Konstytucyjne. Pamięci Profesora Zdzisława Czeszejki-Sochackiego, red. A. Jamróz, Białystok 2012,
• Weinsberg A., Naród wobec języka, „Obóz” 1992 nr 22,