Some Comments on Representation: Theoretical Principles and Reality

The purpose of the article is to compare the theoretical basis of representation with the real relations between the representative and the collectivity, as practiced in the functioning of the representative government. In the first part, the author focuses on explaining the modern understanding of representative democracy against the background of the classic theory of representation; the second part is devoted to the presentation of the legal aspect of the representative mandate, considering the transformation of the discussed institution in the context of European and Polish constitutional law. The third part is to present the discrepancies between the legal construction of representation and political and systemic practice of its functioning, together with an indication of the reasons for this gap. The relations between the mandate holder and the voters, and the internal system of relations between the representatives and their political groups of origin have been analysed.

Kilka uwag na temat przedstawicielstwa: założenia teoretyczne a rzeczywistość

Założeniem artykułu jest skonfrontowanie teoretycznych podstaw przedstawicielstwa z rzeczywistym układem stosunków pomiędzy reprezentantem a zbiorowością, występującym w praktyce funkcjonowania rządów przedstawicielskich. W części pierwszej autor koncentruje się na przybliżeniu współczesnego pojmowania demokracji przedstawicielskiej na tle założeń klasycznej teorii reprezentacji; drugą poświęcono prezentacji prawnego ujęcia mandatu przedstawicielskiego, z uwzględnieniem przekształceń omawianej instytucji na gruncie europejskiego i polskiego prawa ustrojowego. Trzecia część opracowania ma na celu przedstawienie rozbieżności pomiędzy prawną konstrukcją przedstawicielstwa a polityczno-ustrojową praktyką jego funkcjonowania, wraz ze wskazaniem przyczyn występującego rozziewu. Analizie poddane zostały relacje zachodzące pomiędzy mandatariuszem a wyborcami oraz wewnętrzny układ stosunków pomiędzy reprezentantami a ugrupowaniami politycznymi, z których się wywodzą.

REFERENCES:

Literature:

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Banaszak B., Jabloński M., Konstytucyjna koncepcja mandatu posła i senatora a gwarancje jego wykonywania na gruncie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, “Przegląd Sejmowy” 2000, no. 1.
• Banaszak B., Kruk M., Szmyt A., [in:] Opinie w sprawie niepołączalności mandatu posła albo senatora z zatrudnieniem w administracji rządowej, “Przegląd Sejmowy” 1997, no. 6.
• Burdeau G., Hamon F., Troper M., Droit constitutionnel, no. 23, Paris 1993.
• Działocha K., Uwagi do Art. 4, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. L. Garlicki, vol. V, Warszawa.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2014.
• Garlicki L., Uwagi do Art.104, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. L. Garlicki, vol. II, Warszawa 2001.
• Grajewski K., Immunitet parlamentarny w prawie polskim, Warszawa 2001.
• Grajewski K., Odpowiedzialność posłów i senatorów na tle zasady mandatu wolnego, Warszawa 2009.
• Granat M., O istocie mandatu przedstawicielskiego, [in:] Mandat przedstawicielski w teorii, prawie i praktyce poselskiej, ed. M. Kruk, Warszawa 2013;
• Granat M., Lis-Staranowicz D., W sprawie pojmowania zasady niepołączalności mandatu parlamentarnego w prawie konstytucyjnym, “Przegląd Sejmowy” 2003, no. 3.
• Granat M., Zasada reprezentacji politycznej, [in:] Polskie prawo konstytucyjne, ed. W. Skrzydło, Lublin 2005.
• Grzybowski M., Nowa ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora (wybrane zagadnienia), “Przegląd Sejmowy” 1996, no. 5.
• Kraluk W, O mandacie przedstawicielskim w aspekcie politycznym, [in:] Studia ustrojoznawcze. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Pułło, ed. A. Szmyt, “Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, vol. XXXI.
• Kryszeń G., Mandat przedstawiciela (próba zdefiniowania), “Państwo i Prawo” 1998, no. 3;
• Kruk M, Koncepcja mandatu przedstawicielskiego w konstytucyjnej doktrynie i praktyce, “Przegląd Sejmowy” 1993, no. 4.
• Kudej M., Status prawny posła i senatora w Rzeczypospolitej, [in:] Założenia ustrojowe, struktura i funkcjonowanie parlamentu, ed. A. Gwiżdż, Warszawa 1997.
• Lis-Staranowicz D, Niepołączalność (incompatibilitas) mandatu parlamentarnego w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., “Przegląd Sejmowy” 2000, no. 1.
• Ławniczak A., Uwagi do Art. 104, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
• Malarczyk J., Ideologia Wielkiej Rewolucji Francuskiej – jakobinizm, [in:] L. Dubel, J. Malarczyk, Historia doktryn polityczno-prawnych, Lublin 2000.
• Mordwiłko J., Immunitet parlamentarny po jego dostosowaniu w roku 2003 do Konstytucji, [in:] Immunitet parlamentarny. Zagadnienia podstawowe, ed. W. Odrowąż-Sypniewski, Warszawa 2007.
• Orłowski W., Status prawny posła i senatora, [in:] Polskie prawo konstytucyjne, ed. W. Skrzydło, Lublin 2005.
• Pisz M., Mandat przedstawicielski w polskiej tradycji ustrojowej i we współczesnym polskim prawie konstytucyjnym, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, no. 3 (15).
• Popławska E., Zasada rządów przedstawicielskich i formy demokracji bezpośredniej, [in:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, ed. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• Skotnicki K., Konstytucyjne i polityczne determinanty statusu posła i senatora, [in:] Parlament. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa, ed. Z. Jarosz, Warszawa 2006.
• Skrzydło W., Konstytucyjne założenia systemu organów państwa i ich wpływ na kształt aparatu państwowego, [in:] Ustrój i struktura aparatu państwowego i samorządu terytorialnego, Warszawa 1997.
• Szmyt A. Na marginesie problematyki dyscypliny partyjnej (klubowej) w parlamencie, [in:] Prawne aspekty funkcjonowania partii politycznych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, ed. A. Domańska, K. Skotnicki, Łódź 2003.
• Szymanek J., Mandat parlamentarny (reinterpretacja ujęć klasycznych), “Przegląd Sejmowy” 2010, 5 (100).
• Uziębło P., Głos w dyskusji, [in:] Zmiana ordynacji wyborczej a zmiana konstytucji. Międzynarodowa Konferencja Naukowa. Rzeszów, 3–4 marca 2008 r., eds. S. Grabowska, R. Grabowski, Rzeszów 2008.
• Witkowski Z, Zasada reprezentacji politycznej, [in:] Prawo konstytucyjne, ed. Z. Witkowski, Toruń 2013.
• Zaleśny J., Poseł a partia polityczna, [in:] Mandat przedstawicielski w teorii, prawie i praktyce poselskiej, ed. M. Kruk, Warszawa 2013.
• Zaleśny J., Ustrojowe uwarunkowania mandatu poselskiego – od mandatu socjalistycznego ku mandatowi wolnemu, “Studia Politologiczne” 2009, vol. 15.
• Zubik M., Immunitet parlamentarny w nowej Konstytucji RP, “Państwo i Prawo” 1997, no. 9.