Instytucja recall na Łotwie

The Institution of Recall in Latvia

The recall mechanism, like other forms of direct democracy, has raised a growing interest. In the last century, a number of states have used it, both on the central level and,especially, on the regional and local level. The group of such countries was joined in 2008 by Latvia which introduced into its legal system a unique, on the world scale, form of recall. In the article, the author defines the recall mechanism, presents countries where the mechanism exists, and classifies the types of recall. Then the author presents the proces of constitutionalization of recall in Latvia and the current constitutional and statutory provisions pertaining to that institution. Also, an attempt has been made to evaluate the potential of this institution in Latvia’s system of government.

Instytucja recall na Łotwie

Mechanizm recall, podobnie jak inne formy demokracji bezpośredniej, cieszy się coraz większym zainteresowaniem legislatorów jak i przedstawicieli nauki. W ciągu ostatniego stulecia pojawił się w szeregu państw, tak na poziomie centralnym jak i w szczególności na poziomie regionalnym oraz lokalnym. Do grona tych państw w 2008 r. dołączyła Łotwa wprowadzając do swojego porządku prawnego wyjątkową w skali świata formę recall. Autor w artykule definiuje mechanizm recall, przedstawia państwa w których występuje oraz klasyfikuje rodzaje recall. Następnie prezentuje proces konstytucjonalizacji recall na Łotwie oraz aktualną regulację konstytucyjną oraz ustawową dotyczącą tej instytucji. Podjęto także próbę oceny potencjału ustrojowego mechanizmu recall na Łotwie.

REFERENCES:

Literature:

• Barnett J.D., The Operation of the Recall in Oregon, „American Political Science Review” 1912, vol. 6, nr 1, publ. online: 1 września 2013.
• Bowler S., Recall and representation Arnold Schwarzenegger meets Edmund Burke, „Representation” 2004, vol. 40, nr 3.
• Cronin T., Direct Democracy. The Politics of Initiative, Referendum and Recall, Cambridge 1989.
• Dišlers K., Referenduma veidi Latvijas Republikas Satversmē, „Jurists” 1930, Nr 3(19).
• Felchner M.E., Recall Elections: Democracy in Action or Populism Run Amok; „Congressional Quarterly Inc.” 2004, vol 25. no. 5.
• Jackiewicz A., Referendum w sprawie rozwiązania parlamentu na Łotwie z 23 lipca 2011 roku, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2017, nr 5.
• Jarinovska K., Popular Initiatives as Means of Altering the Core of the Republic of Latvia, „Juridica International” 2013, nr XX.
• Kākliņ A., Dissolution of Parliament in Latvia: legal regulations and practice, „Jurisprudence” 2013, nr 20(3).
• Karklina A., Rights of the Entirety of Citizens in Legislative Process in Latvia, „Curentul Juridic” 2015, vol. 57, nr 2.
• Kelly R., Coleman Ch., Johnston N., Recall elections, materiał informacyjny House of Commons Library nr SN/PC/05089 z 12 września 2014 r., http://researchbriefings.files.parliament.uk/documents/SN05089/SN05089.pdf (4.01.2018).
• Kelly R., Recall of Parliament, Briefing Paper, nr 1186, 20 października 2017 r.
• Kossak D., Praktyka revocatoria del mandato w Argentynie, [w:] Instytucje demokracji bezpośredniej w praktyce, red. O. Hałb, M. Jabłńki, M. Radajewski, Wrocław 2016.
• Kralka B., Revocatoria de mandato: instytucja recallu w Wenezueli na przykładzie referendum w sprawie odwołania prezydenta Chaveza z 2005 r., [w:] Instytucje demokracji bezpośredniej w praktyce, red. O. Hałb, M. Jabłńki, M. Radajewski, Wrocłw 2016.
• Lijphart A., Democracies: Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty-One Countries, New Haven 1984.
• Macgregor Burns J., Peltason J.W., Cronin T., Magleby D., Government By The People. New York 2000.
• Marxer W., Liechtenstein Direct Democracy in Liechtenstein, https://liechtenstein-institut.li/contortionist/0/contortionistUniverses/397/rsc/Publikation_downloadLink/Marxer_Direct_Democracy_Buenos_Aires.pdf (5.01.2018).
• McIntosh K., Zatlers reneges on threat to dissolve parliament, The Baltic Times, 2 lutego 2009 r.
• Qvortrup M., Hasta la Vista: a comparative institutionalist analysis of the recall, „Representation” 2011, vol. 47, no. 2.
• Rodina A., Pleps J., Constitutionalism in Latvia: Reality and Developments, [w:] New Millennium Constitutionalism: Paradigms of Reality and Challenges, Yerevan 2013.
• Serdult U., Welp Y., The levelling up of a political institution. Perspectives on the recall referendum, [w:] Let the people rule? Direct democracy in the twenty-first century, red. S. Ruth, Y. Welp, L. Whitehead, Colchester 2017.
• Šarcs L., Valsts Prezidents Ierosina Saeimas Atlaišnu. „urista Vāds” 2011, nr 23(670).
• Urdze S., Latvia, [w:] Constitutional Politics in Cental and Eastern Europe. From Post-Socialist Transition to the Reform of Political Systems, red. A. Fruhstorfer, M. Hein, Wiesbaden 2016.
• Uziębło P., Demokracja partycypacyjna, Gdańsk 2009.
• Welp Y., Why Peru? The recall referendum in the Andean countries and the Peruvian specificity. Materiał z konferencji: „Assessing Democracies and Development in Latin America”, Rzym 12–14 grudzień 2013 r.
• Zimmerman J.F., The Recall: Tribunal of the People, Albany 2014.