Zasada proporcjonalności w samorządowym prawie wyborczym

  • Author: Krzysztof Urbaniak
  • Institution: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Year of publication: 2018
  • Source: Show
  • Pages: 37-56
  • DOI Address: https://doi.org/10.15804/ppk.2018.04.03
  • PDF: ppk/44/ppk4403.pdf

The Principle of Proportionality in self-government electoral law

Taking advantage of the freedom to determine the electoral system for self-government bodies, it was largely decided to base it on the principle of proportionality. The proportionality of elections applies in the elections to municipal councils of communes with over 20,000 inhabitants, poviat councils and regional assemblies. As a result, this results in the dominant position of the principle of proportionality in shaping electoral systems in local government elections. The article analyzes the scope and form of the principle of proportionality of elections used in practice in elections to local self-government bodies, and also assessed the adequacy of political representation from the point of view of reflecting the distribution of votes cast by voters in the election and the deviation of this distribution from proportional representation.

Korzystając ze swobody określenia systemu wyborczego do organów samorządu w przeważającej mierze postanowiono oprzeć go o zasadę proporcjonalności. Proporcjonalność wyborów obowiązuje bowiem w wyborach do rad gmin liczących ponad 20 tys. mieszkańców, rad powiatów oraz sejmików województw. W efekcie powoduje to dominującą pozycję zasady proporcjonalności w kształtowaniu systemów wyborczych w wyborach samorządowych. W artykule poddano analizie zakres i kształt zasady proporcjonalności wyborów stosowanej w praktyce w wyborach do organów samorządu terytorialnego, a także dokonano oceny adekwatność reprezentacji politycznej z punktu widzenia odzwierciedlenia rozkładu głosów oddanych przez wyborców w głosowaniu oraz odchylenia tego rozkładu od reprezentacji proporcjonalnej.

BIBLIOGRAFIA:

  • Antoszewski A., R. Herbut, Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, Wrocław 1997.
  • Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
  • Banaszak B., Konstytucyjne ujęcie prawa wyborczego obywatela, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Ja­błoński, Wrocław 2014.
  • Banaszak B., Zalety i wady wyborczego systemu proporcjonalnego, Toruń 2008.
  • Bąkiewicz M., System wyborczy do samorządu terytorialnego w Polsce na tle europej­skim, Toruń 2008.
  • Buczkowski J., Podstawowe zasady prawa wyborczego III Rzeczpospolitej, Lublin 1998.
  • Chmaj M., Ewolucja zasady wyborów proporcjonalnych w polskim prawie wyborczym do Sejmu po 1989 r., [w:] 25 lat demokratycznego prawa wyborczego i organów wy­borczych w Polsce (1991–2016), cz. 2, red. W. Hermeliński, B. Tokaj, Warszawa 2016.
  • Chmaj M., W. Skrzydło, System wyborczy w Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2011.
  • Chruściak R., System wyborczy i wybory w Polsce 1989–1998. Parlamentarne spory i dys­kusje, Warszawa 1999.
  • Daniluk D., Proporcjonalny system wyborczy i jego polityczne konsekwencje na przykła­dzie wyborów do Sejmu RP w 2011 roku, [w:] Wybory i nieprawidłowości wyborcze wczoraj i dziś. Wybrane zagadnienia, red. A.R. Jurewicz, T. Kuczur, M. Piekarska, D. Wąsik, Olsztyn 2015.
  • Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2010.
  • Gebethner S., System wyborczy: deformacja czy reprezentacja?, [w:] Wybory 1991 i 1993 a polska scena polityczna, red. S. Gebethner, Warszawa 1995.
  • Gebethner S., Wybory do Sejmu i Senatu. Komentarz do ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2001.
  • Gebethner S., Wybory jako demokratyczny sposób kreowania organów władzy publicznej, [w:] Ustrój i struktura aparatu państwowego i samorządu terytorialnego, W. Skrzy­dło, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1997.
  • Grabowska S., Składowski K., Podstawowe pojęcia z zakresu prawa wyborczego, [w:] Pra­wo wyborcze do parlamentu w wybranych państwach europejskich, red. S. Grabow­ska, K. Składowski, Kraków 2006.
  • Lijphart A., Inżynieria wyborcza: ograniczenia i możliwości, [w:] Władza i społeczeństwo, t. 2, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998.
  • Mordwiłko J., Ewolucja prawa wyborczego i wyborów do samorządu terytorialnego w la­tach 1990–2000, [w:] 10 lat demokratycznego prawa wyborczego Rzeczypospolitej Pol­skiej (1990–2000), red. F. Rymarz, Warszawa 2000.
  • Nohlen D., Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych, Warszawa 2004.
  • Pastorczyk W., Siła „jedynek” w wyborach do Sejmu RP, „Polityka i Społeczeństwo” 2015, nr 2.
  • Ptak A., Ewolucja systemu wyborczego do organów samorządu terytorialnego w Polsce, [w:] Prawo wyborcze i wybory. Doświadczenia dwudziestu lat procesów demokratyza­cyjnych w Polsce, red. A. Stelmach, Poznań 2010.
  • Rakowska A., Skotnicki K., Konsekwencje konstytucjonalizacji zasady proporcjonalności wyborów, [w:] Zmiana ordynacji wyborczej a zmiana Konstytucji, red. S. Grabowska, R. Grabowski, Rzeszów 2008.
  • Rulka M., Okręgi wyborcze a zasady proporcjonalności i równości prawa wyborczego, „Pra­wo i Polityka” 2010, nr 2.
  • Rulka M., Progi wyborcze – analiza prawnoporównawcza, „Studia Wyborcze” 2009, vol. 8.
  • Rulka M., Proporcjonalne formuły wyborcze i ich konsekwencje, „Studia Prawnicze” 2010, z. 2.
  • Raciborski J., Teoria demokracji a reguły wyborów, „Nauka” 2006, nr 3.
  • Sokala A., Frydrych A., Ewolucja samorządowego prawa wyborczego w III Rzeczypospo­litej, [w:] Samorząd terytorialny w Polsce i w Europie. Doświadczenia i dylematy dal­szego rozwoju, red. J. Sługocki, Bydgoszcz 2009.
  • Sokala A., Michalak B., Uziębło P., Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz sys­temów wyborczych, Warszawa 2013.
  • Stelmach A., Wybory jako forma legitymizacji władzy w Polsce w dwudziestoleciu prze­mian ustrojowych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2011, nr 2.
  • Urbaniak K., Główne kierunki ewolucji samorządowego prawa wyborczego w Polsce w la­tach 1990–2010, [w:] Władza lokalna w procesie transformacji systemowej, red. J. Ba­biak, A. Ptak, Kalisz-Poznań 2010.
  • Urbaniak K., Konstytucyjna zasada proporcjonalności wyborów i jej implementacja w pra­wie wyborczym do Sejmu RP, [w:] Konstytucja w państwie demokratycznym, red. S. Pa­tyra, M. Sadowski, K. Urbaniak, Poznań 2017.
  • Urbaniak K., Okręg wyborczy a realizacja zasady proporcjonalności i równości wyborów, [w:] Aktualne problemy prawa wyborczego, red. B. Banaszak, A. Bisztyga, A. Feja­-Paszkiewicz, „Acta Iuridica Lebusana” 2015, nr 1.
  • Urbaniak K., Okręg wyborczy w świetle samorządowego prawa wyborczego, „Studia Po­litologiczne”2011, nr 22.
  • Uziębło P., Zasada proporcjonalności wyborów a możliwości zmian systemu wyborczego do Sejmu RP, [w:] 25 lat demokratycznego prawa wyborczego i organów wyborczych w Polsce (1991–2016), cz. 1, red. W. Hermeliński, B. Tokaj, Warszawa 2016.
  • Zawadzka B., Zadania samorządu terytorialnego, [w:] Ustrój i struktura aparatu państwo­wego i samorządu terytorialnego, W. Skrzydło, Warszawa 1997.
  • Zubik M., Na temat konstytucyjnych aspektów zasady proporcjonalności wyborów do Sej­mu RP (art. 96 ust. 2 konstytucji), „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 1.
  • Żukowski A., Systemy wyborcze. Wprowadzenie, Olsztyn 1999.

okręgi wyborcze reprezentacja proporcjonalna proporcjonalność wybory samorządowe prawo wyborcze

Message to:

 

 

© 2017 Adam Marszałek Publishing House. All rights reserved.

Projekt i wykonanie Pollyart