Region europejski jako forma podziału terytorialnego Unii Europejskiej

The European region as a form of territorial division of the European Union

The aspirations to develop cooperation within the European Union with partners at the regional level result from the considerable diversification of national legal systems and procedures and the resulting significant difficulties in the conduct and management of cooperation activities. An impulse to deepen the role of the region was the implementation of Structural Fund programs. Voivodships as regions are candidates for the role of the third participant of the EU agreement creating a new three-level system: the community – the state – the region. To participate in this role they must actively work to strengthen their position on the European forum, in particular in the bodies where are creating regional policy. An opportunity for the regions is the development of the European Union’s regional policy, the aim of which is to reduce the differences in local development and eliminate areas of poverty and backwardness. The article presents legal aspects related to the definition of “the region” under Polish law. It also presents the advantages of the Polish voivodship at the EU forum and possible forms of impact on the implemented EU policy.

 Dążenia do rozwoju współpracy w ramach Unii Europejskiej z partnerami na poziomie regionalnym wynikają ze znacznego zróżnicowania narodowych systemów prawnych oraz procedur i wynikających stąd istotnych trudności w zakresie przeprowadzania i zarządzania działaniami dotyczącymi współpracy. Impulsem do pogłębienia roli regionu była realizacja programów Funduszy Strukturalnych. Województwa jako regiony kandydują do roli trzeciego uczestnika układu unijnego tworząc nowy trójszczeblowy układ podmiotowy: wspólnota – państwo – region. By wystąpić w tej roli muszą aktywnie działać w celu wzmocnienia swej pozycji na forum europejskim, w szczególności w gremiach kształtujących politykę regionalną. Szansą dla regionów jest w szczególności rozwój polityki regionalnej Unii Europejskiej, której celem jest redukowanie różnic rozwoju lokalnego i likwidacja rejonów biedy i zacofania. Artykuł przedstawia prawne aspekty związane z określeniem „regionu” na gruncie prawa polskiego. Przedstawia również walory polskiego województwa na forum unijnym i możliwe formy oddziaływania na realizowaną politykę unijną.

BIBLIOGRAFIA:

• Chmielnicki M., Lewandowski K., Zasada udziału samorządu terytorialnego w sprawo­waniu władzy publicznej na podstawie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Stu­dia z zakresu prawa, administracji i zarządzania UKW” 2013, t. 3.
• Chojnicki Z., Czyż T., Region – regionalizacja – regionalizm, „Ruch Prawniczy, Ekono­miczny I Socjologiczny” 1992, r. LIV, z. 2.
• Ciamaga L., Latoszek E., Gorywoda K., Oręziak L., Teichmann E., Unia Europejska, Warszawa 2000.
• Dolnicki B., Samorząd terytorialny–zagadnienia ustrojowe, Kraków 1999.
• Dumała H., Wpływ akcesji Polski do Unii Europejskiej na „Priorytety współpracy zagra­nicznej województw”, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych” 2016, nr 11/2.
• Dziewoński K., Teoria regionu ekonomicznego, „Przegląd Geograficzny” 1967, 39 (1).
• Gorzelak G., Regionalizm i regionalizacja w Polsce na tle europejskim, [w:] Czy Polska będzie państwem regionalny, „Studia regionalne i lokalne” 9 (42), red. G. Gorzelak, B. Jałowiecki, Warszawa 1993.
• Ignasiak-Szulc A., Jaźwiński I., Pozycja ustrojowa samorządu województwa w kontekście jego roli w polityce rozwoju w Polsce, [w:] Unia Europejska w 10 lat po największym rozszerzeniu, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu/Rese­arch Papers of Wrocław University of Economics”, nr 380, red. E. Pancer-Cybulska, E. Szostak, Wrocław 2015.
• Jasiński P., Europa jako szansa: polityka regionalna Unii Europejskiej i jej instrumen­ty, a władze lokalne i regionalne, „Samorząd lokalny wobec integracji europejskiej”, z. 5, Warszawa 2000.
• Jóskowiak K., Samorząd terytorialny w procesie integracji europejskiej. Polskie doświad­czenia i wnioski na przyszłość, Katowice 2008.
• Kosek-Wojnar M., Finanse samorządu terytorialnego, Kraków 2002.
• Kuźniar R., Stosunki międzynarodowe – istota, uwarunkowania, badanie, [w:] Stosun­ki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika, E. Haliżak, R. Kuźniar, War­szawa 2001.
• Nitschke-Szram B., Międzynarodowa współpraca samorządów, „Opinie i ekspertyzy” OE-261, Kancelaria Senatu, Warszawa 2017.
• Ossowski S., Zagadnienia więzi regionalnej i więzi narodowej na Śląsku Opolskim, [w:] idem, Dzieła, t. 3, Warszawa 1967.
• Sowiński T., Polityka regionalna Unii Europejskiej. Wybrane zagadnienia, „Studia Gdań­skie. Wizje i rzeczywistość” 2006, t. III.
• Woś B., Rozwój regionów i polityka regionalna w Unii Europejskiej oraz w Polsce, Wro­cław 2005.
• Zając J., Regionalizm w kontekście integracji europejskiej, [w:] Czy jest miejsce dla regiona­lizmów w kontekście integracji europejskiej? „Zespoły senackie”, z. 13, red. A. Grzyb, K. Kleina, J. Zając, Warszawa 2013.