Reforma samorządu terytorialnego na Ukrainie (2014–2018)

Territorial self-government reform in Ukraine (2014–2018)

Territorial self-government as the basic form of organization of society at the local level is one of the oldest forms of decentralization of power. During the time of the Ukrainian territory within the USSR, its development was stopped or even destroyed by ubiquitous centralization (“all power in the hands of the Soviets”) and “partyism.” The system imposed at that time limited the rights and subjectivity of Ukrainian society by introducing a totalitarian system of government. Since the nineties of the twentieth century (that is, since Ukraine regained its independence) the pace of development of self-government has increased significantly, although the remains of the communist regime are still visible. Along with the restoration of statehood, the problem of the location of territorial self-government appeared in the context of the division of powers and the delimitation of competences with the executive. The issues discussed also appeared in the judgments of the Constitutional Court of Ukraine. The list of tasks entrusted to the local government is constantly increasing, and the responsibility towards citizens is also growing. The main problem of the work is the role of self-government in Ukraine, decentralization of power, financing and settlement of property problems. The aim of the work is to show the general direction of local government development and contemporary trends, taking into account the fact that in Ukraine there is a war with the Russian Federation.

 Samorząd terytorialny jako podstawowa forma organizacji społeczeństwa na szczeblu lokalnym jest jedną z najstarszych form decentralizacji władzy. W czasie przebywania terenów Ukrainy w obrębie ZSRR jego rozwój był zahamowany czy wręcz niszczony przez wszechobecną centralizację pod rządami różnego szczebla sekretarzy pozorując przekazanie władzy dla różnych klas (robotniczej i chłopskie) – „cała władza w ręce rad”. Narzucony w tym czasie system ograniczał prawa i podmiotowość społeczeństwa ukraińskiego wprowadzając totalitarny system rządów. Od lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku (czyli od odzyskania niepodległości przez Ukrainę) tempo rozwoju samorządności znacznie wzrosło, choć pozostałości po komunistycznym reżimie są nadal widoczne. Wraz z odbudową państwowości pojawił się problem usytuowania samorządu terytorialnego w kontekście podziału władz i rozgraniczenia kompetencji z władzą wykonawczą. Omawiana problematyka zaistniała także w orzecznictwie Sądu Konstytucyjnego Ukrainy. Lista powierzonych zadań dla samorządu terytorialnego stale się zwiększa, wzrasta także odpowiedzialność wobec obywateli. Podstawowym problemem pracy jest rola samorządu na Ukrainie, decentralizacja władzy, finansowanie oraz uregulowanie problemów własności w kontekście najnowszych zmian. Celem pracy jest wskazanie ogólnego kierunku rozwoju samorządu terytorialnego i współczesnych trendów przy uwzględnieniu faktu, iż na Ukrainie prowadzona jest wojna z Federacją Rosyjską.

BIBLIOGRAFIA:

• Baluk W., Kształtowanie się systemu partyjnego Ukrainy w okresie transformacji ustrojo­wej (1987–2004), Wrocław 2006.
• Батанов O., Муніципальна влада як категорія сучасного українського конституціоналізму, [w:] M. Афанасьева, O. Батанов, A. Єзоров, Проблеми сучасної конституціоналістики, Київ 2015.
• Бориславська O., Заверуха I., Школик А., Децентралізація публічної влади: досвід європейських країн та перспективи України, Київ 2012.
• Dąbrowski K., Jurzyk M., Funkcjonowanie samorządu terytorialnego w Polsce i na Ukra­inie, [w:] Samorząd terytorialny w Polsce i na Ukrainie, Місцеве самоврядування в Польщі та Україні, red. M. Karpiuk, Poznań–Kijów 2013.
• Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2016.
• Федоренко B., Констиуційне право України, Київ 2016.
• Forsthoff E., Lehrbuch des Verwaltungsrechts, t. I, München 1973.
• Jakymczuk N., Podstawy finansowe samorządu lokalnego na Ukrainie, file:///C:/Users/Andrzej/Downloads/20-JAKYMCZUK_PL%20(2).pdf.
• Кампо B., Місцеве самоврядування та верховенство права, Інформаційний бюлетень, № (12)/2016 https://C:/Users/Kampo-family/Downloads/FBA_Factsheet_Local%20SelfGovernment%20in%20(12)%UKR20(1).pdf.
• Kołakowski L., Główne nurty marksizmu, t. III. Warszawa 1989.
• Ковбасюк Ю., Місцеве самоврядквання в Україні, сучасний стан, та основні напрями модернізації, Київ 2014.
• Кунь Є., Міся здійснення: як модернізувати українські міста, https://www.pravda.com.ua/column/2018/05/30/718721.
• Малиновський B., Державне управління, Київ 2009.
• Misiąg W., Założenia reformy finansów samorządu terytorialnego na Ukrainie, Rzeszów 2014.
• Majgier B., Problematyka samorządu terytorialnego w konstytucjach Polski i Ukrainy, [w:] Problemy stosowania konstytucji Polski i Ukrainy w praktyce, red. M. Granat, J. Sob­czak, Lublin 2004.
• Теліпко B., Науково-практичний коментар Конституції України, Київ 2011.
• Зубач Л., Чи подбають про себе об’єднані громади, https://www.epravda.com.ua/co­lumns/2018/05/31/637315.