Miejsce Senatu w porządku ustrojowym Rumunii – analiza systemowa

Place of the Senate in the political order of Romania-a system analysis

The article concerns the Senate, – the upper chamber of the Romanian Parliament. It shows legal and political environment in which it was restored after almost 50 years. The paper describes entire electoral procedure including how candidates for deputies are chosen. In addition, Senate’s competence in influencing the executive and judiciary and its activities on the international arena are being discussed. Role of the upper chamber in legislative process is being analyzed with emphasis on it’s control and creation function. The conclusion is that there is a symmetrical bicameral model in the Romanian parliament.

 Artykuł dotyczy Senatu, który jest drugą izbą parlamentu Rumunii. Pokazuje, w jakim środowisku prawno-ustrojowym został on po niemal 50 latach przywrócony do porządku konstytucjonalnego państwa. Opisuje całą procedurę wyborczą, w tym sposób wyboru kandydatów na deputowanych. Ponadto wskazuje na kompetencje Senatu w zakresie oddziaływania na władzę wykonawczą i sądowniczą, a także pokazuje jego działania na arenie międzynarodowej. Przedstawia przebieg procesu legislacyjnego wraz z rolą drugiej izby parlamentu, a także opisuje jej funkcję kontrolną oraz kreacyjną. Pozwala to pokazać, że w parlamencie Rumunii panuje model dwuizbowości symetrycznej.

BIBLIOGRAFIA:

• Apahideanu I.O., Unicameralism versus Bicameralism Revisited. The Case of Romania, Studia Politica, „Romanian Political Science Review” 2014, vol. XIV, nr 1.
• Apostolache M.A., Considerations on the bicameral parliamentary system in Romania, „Juridical Tribune” 2014, nr 4.
• Biernat T., Nauki polityczne jako dziedzina nauk społecznych, [w:] Podstawy nauk poli­tycznych, red. J. Wielgosz, Kraków 1978.
• Brodziński W., Parlament Rumunii, Warszawa 2002.
• Brodziński W., Prawo wyborcze na urząd prezydenta w Rumunii, [w:] Prawo wyborcze na urząd prezydenta w państwach europejskich, red. S. Grabowska, R. Grabowska, Warszawa 2007.
• Brodziński W., Rumunia, [w:] Ustrój Unii Europejskiej i ustroje państw członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
• Brodziński W., Rumunia, [w:] Ustrój Unii Europejskiej i ustroje państw członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
• Brodziński W., System Konstytucyjny Rumunii, Warszawa 2006.
• Burakowski A., System polityczny współczesnej Rumunii, Warszawa 2014.
• Čepo C., The Role of Second Chambers in the Polish and Romanian Political Systems, „Anali Hrvatskog Politološkog Društva” 2007, nr 1.
• Chiva C., The institutionalisation of post-communist parliaments:Hungary and Romania in comparative perspective, „Parliamentary Affairs” 2007, nr 60.
• Chronowski N., Drinóczi T., Takács T., Governmental systems of Central and Eastern Eu­ropean states, Warszawa 2011.
• Dima B., Parlament bicameral versus parlament unicameral, „Sfera Politicii” 2009 nr 140.
• Dziemidok-Olszewska B., System polityczny Rumunii, [w:] Systemy polityczne państw Eu­ropy Środkowej i Wschodniej, red. W. Sokół, M. Żmigrodzki, Lublin 2005.
• Grabowska S., Formy odpowiedzialności konstytucyjnej w Republice Rumunii, [w:] For­my odpowiedzialności konstytucyjnej w państwach europejskich, red. S. Grabowska, R. Grabowski, Toruń 2010.
• Grabowska S., Odpowiedzialność karna głowy państwa na przykładzie Prezydenta Ru­munii, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego. Zagadnienia współczesnego konstytucjo­nalizmu państw europejskich” 2010, nr 1.
• Grabowska S., Zasady podziału władzy w Rumunii, [w:] Zasady podziału władzy we współ­czesnych państwach europejskich, II, red. S. Grabowska, R. Grabowski, Rzeszów 2016.
• Granat M., Senat w konstytucji Rumunii, [w:] Senat w Rumunii i Republice Czeskiej, Granat, K. Skotnicki (oprac.), Warszawa 1994.
• Helstern F.A., Opţiuni constituţionale pentru România – sistemul parlamentar bicame­ral, „Sfera Politicii” 2010, nr 149.
• Jakubiak Ł., Formuła francuskiej dwuizbowości w świetle rozwiązań ustrojowych V Re­publiki, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 5.
• Maner H-Ch., Romania’s Parliament in the Interwar Period. Bases, Social Composition and Aspects of Political Culture, Studia „Universitatis Cibiniensis. Series Historica” 2012, nr 9.
• Marszałek-Kawa J., Parlament Europejski a parlamenty narodowe w państwach Unii Eu­ropejskiej, Toruń 2004.
• Olechno A., Political systems of the Central and Eastern European Countries, Białystok 2011.
• Olteanu Camelia N., Relations Between the Parliament and the Government in the Ro­manian Constitutional Law, „Procedia-Social and Behavioral Sciences” 2013, nr 81.
• Pytlik B., Prezydent Rumunii, [w:] Prezydent w państwach współczesnych, red. Osińs­ki, Warszawa 2009.
• Selejan-Gutan B., The constitution of Romania:a contextual analysis, „Constitutional Sys­tems of the World”, Oxford 2016.
• Skrzydło W., Republika Rumunii, [w:] Ustroje państw współczesnych, t. II, red. E. Gdu­lewicz, Lublin 2002.
• Sokolewicz W., Pomiędzy systemem parlamentarno – gabinetowym a systemem prezy­dencko-parlamentarnym: prezydentura ograniczona, lecz aktywna w Polsce i w Ru­munii, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 3.