The Relation Between the State and the Church in the Light of the Sentences of the Italian Constitutional Court

The Italian Constitutional Court spoke on numerous occasions about the provisions of the Concordat concluded between the Italian Republic and the Roman Catholic Church. Up to the 1970s, the Constitutional Court had ruled for the most part on constitutionality of solutions regarding the Catholic religion. In this period of time the Constitutional Court issued rulings that were very important for the relation between the state and the Church. The article analyzes three significant sentences issued on March 1, 1971 regarding the institution of matrimony, as well as the sentence of July 8, 1971 in which the Constitutional Court resolved the constitutionality of the law allowing church marriages to be dissolved by the Italian civil courts. These rulings are very important due to the fact that the Italian Constitutional Court has referred to them on numerous occasions in the subsequent sentences, in which it considered the issue of the contradiction between the Concordat norms and the Constitution.

Relacje państwo–kościół w świetle orzeczeń włoskiego Sądu Konstytucyjnego

Włoski Sąd konstytucyjny wypowiadał się wielokrotnie w sprawie przepisów konkordatu, zawartego między Republiką Włoską a Kościołem Rzymskokatolickim. Do lat 70. XX w. sąd konstytucyjny w przeważającej części orzekał o zgodności z konstytucją rozwiązań dotyczących w przeważające większości religii katolickiej. W tym okresie sąd konstytucyjny wydał orzeczenia, które były bardzo istotne dla relacji państwo kościół. Artykuł analizuje trzy istotne wyroki wydane w dniu 1 marca 1971 roku, dotyczące instytucji małżeństwa, a także wyrok z 8 lipca tego samego roku, w którym sąd konstytucyjny rozstrzygał konstytucyjność ustawy pozwalającej na rozwiązanie małżeństwa kościelnego przez włoski sąd cywilny. Orzeczenia te są bardzo istotne z uwagi na fakt, że włoski sąd konstytucyjny wielokrotnie się do nich odwoływał, w późniejszych orzeczeniach, w których rozważał problematykę sprzeczności norm konkordatowych z konstytucją.

REFERENCES:

Literature:

• Adamczewski W., Uznanie skutków cywilnych małżeństwa kanonicznego w najnowszych
  umowach konkordatowych, “Ius Matrimoniale” 1996, No. 1 (67).
• Ferrari A., Ferrari S., Religion and the Secular State: The Italian Case, [in:] Religion and
  the secular state: National reports, 2015, https://original.religlaw.org/content/blurb/
  files/Italy%202014.pdf.
• Gänswein G., I rapporti tra stato e chiesa in Italia. La “Libertas Ecclesiae” nel concordato
  del 1929 e nell’accordo del 1984, “Ius Ecclesiae. Rivista Internazionale di Diritto Canonico”
  2011, vol. 23, No. 1.
• Hirsch Balin E., Besselink L.F.M., The Italian Republic, [in:] Constitutional law of the EU
  member states, eds. L. Besselink, P. Bovend’Eert, H. Broeksteeg, R. de Lange, W. Voermans,
  Wolters Kluwer 2014.
• Krukowski J., Konkordat polski z 1993 r. – przedmiot i formy realizacji w krajowym porządku
  prawnym, [in:] Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami
  wyznaniowymi (art. 25 ust. 4–5 Konstytucji RP), eds. P. Stanisz, M. Ordon, Lublin 2013.
  Krukowski J., Konkordaty z państwami Europy Środkowej i Wschodniej zawarte na przełomie
  XX i XXI wieku, “Teka Komisji Prawniczej” PAN 2010, vol. III.
• Kulikowska M.A., Kształtowanie stosunków pomiędzy państwem a niekatolickimi związkami
  wyznaniowymi w drodze umów zawieranych na podstawie art. 25 ust. 5 Konstytucji
  Rzeczypospolitej Polskiej i art. 8 zd. 3 Konstytucji Republiki Włoskiej, “Studia
  Iuridica Toruniensia” 2014, vol. 14.
• Lener S., Corte costituzionale, concordato, divorzio, “La civiltà cattolica” 1971, vol. I, a. 122.
• Lewandowski P., Zasada świeckości państwa w Konstytucji i orzecznictwie Trybunału
  Konstytucyjnego Republiki Włoskiej, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2016, No. 4.
• Leziroli G., La tutela penale della religione fra la Carta e la Corte, www.statoechiese.it.
  Orzeszyna K., Podstawy relacji między państwem a kościołami w konstytucjach państw
  członkowskich i traktatach Unii Europejskiej. Studium prawno porównawcze, Lublin 2007.
• Pasquali Cerioli J., Legge generale sulla libertà religiosa e distinzione degli ordini, Stato,
  Chiese e Pluralismo confessionale, http://www.statoechiese.it.
• Perlignieri P., Federico A., Article 102, [in:] Commento alla Costituzione Italiana, ed.
  P. Perlingieri, Napoli 1997.
• Stanisz P., Proces normowania stosunków pomiędzy państwem a niekatolickimi związkami
  wyznaniowymi w trybie art. 8 ust. 3 Konstytucji Republiki Włoskiej z 1947 r., “Studia
  z Prawa Wyznaniowego” 2006, vol. 9.
• Urbaniak M., Sąd konstytucyjny w Republice Włoskiej, Toruń 2019.
  de Vergottini G., Diritto costituzionale, Padova 1997.