Referendum i co dalej? O wyniku referendum ogólnokrajowego i jego skutkach

Referendum and What’s Next? On the Result of the Nationwide Referendum and Its Effects

In this article, the Author focused on analyzing the consequences of referendum decisions on the basis of Polish constitutional law, including the manner of their implementation into the Polish legal order, if such actions are necessary. He indicates that a significant complication related to the implementation of the referendum result is the inability to directly adopt laws in a referendum in the Polish political system, as well as imprecise regulations contained in the Act on National Referendum. He also states that it is worth considering to define the threshold for the binding nature of the referendum on the basis of the level of support for the winning solution instead of the turnout in the popular vote. This would prevent the tactical absence, which under current conditions may lead to the lack of binding nature of such referendum. The danger is also caused by the lack of a grace period that would not allow for a specified period of time to implement legislative amendments violating the referendum result. This creates an essential fiction of the final result of such a referendum.

W niniejszym artykule Autor skoncentrował się na analizie konsekwencji rozstrzygnięć referendalnych na gruncie polskiego prawa konstytucyjnego, w tym również na sposobie ich implementacji do porządku prawnego, w przypadku konieczności podjęcia tego typu działań. Wskazuje on, że istotną komplikacją związaną z realizacją wyniku referendum jest brak ustaw referendalnych w polskim porządku ustrojowym, a także nieprecyzyjne regulacje wynikające z ustawy o referendum ogólnokrajowym. Uznaje on również, że warto zastanowić się nad określeniem progu wiążącego charakteru referendum w oparciu o poziom poparcia dla zwycięskiego rozwiązania. Zapobiegałoby to taktycznej absencji, która w obecnych warunkach może prowadzić do braku wiążącego charakteru takiego referendum. Niebezpieczeństwo rodzi też brak karencji, która niepozwalałaby przez określony czas na dokonywanie zmian naruszających rozstrzygnięcie referendalne. Stwarza to bowiem istotną fikcję ostateczności skutku takiego referendum.

REFERENCES:

Literature:

• Adam T., Fasadowość instytucji referendum ogólnokrajowego – wybrane zagadnienia,
  [w:] Aktualne problemy referendum, red. B. Tokaj, A. Feja-Paszkiewicz, B. Banaszak,
  Warszawa 2016.
• Działocha K., Uwaga 19 do art. 4, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz,
  t. 1, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Grajewski K., Odpowiedzialność posłów i senatorów na tle zasady mandatu wolnego,
  Warszawa 2009.
• Grajewski K., Uwaga 4 do art. 6a, [w:] K. Grajewski, J. Stelina, P. Uziębło, Komentarz
  do ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Warszawa 2014.
• Jabłoński M., Referendum ogólnokrajowe w polskim prawie konstytucyjnym, Wrocław 2001.
• Jabłoński M., W sprawie wiążącego charakteru referendum ogólnokrajowego, [w:] Mikro-komentarz dla maksiprofesora. Księga jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego, red.
• M. Zubik, Warszawa 2017.
• Kuciński J., Demokracja przedstawicielska i bezpośrednia w Trzeciej Rzeczypospolitej,
  Warszawa 2007.
• Kuczma P., Model ogólnokrajowych konsultacji społecznych w Polsce, Toruń 2018.
• Naleziński B., Uwaga 35 do art. 125, [w:] Konstytucja RP, Tom II. Komentarz. Art. 87–
  243, red. M.Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
  Popławska E., Zasada rządów przedstawicielskich i formy demokracji bezpośredniej, [w:]
  Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• Rost A., Prawne formy udziału obywateli w rządzeniu państwem, Poznań 1993.
• Rytel-Warzocha A., Referendum ogólnokrajowe w państwach Europy Środkowo-Wschod-
  niej, Warszawa 2011.
• Rytel-Warzocha A., Uziębło P., Kilka uwag o referendum ogólnokrajowym (wnioski de lege
  ferenda w oparciu o doświadczenia referendum z 2015 r.), [w:] Aktualne problemy re-
  ferendum, red. B. Tokaj, A. Feja-Paszkiewicz, B. Banaszak, Warszawa 2016.
• Sarnecki P., Ustawa z 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym na tle Konstytucji
  RP, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 3.
• Szmyt A., Normatywny wyraz idei demokracji przedstawicielskiej i bezpośredniej w Konstytucji RP z 1997 roku, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2008, t. XX.
• Szmyt A., Ustawa referendalna, [w:] Prawo, źródła prawa i gwarancje jego zgodności z ustawą
  zasadniczą w projektach Konstytucji RP, red. K. Działocha, A. Preisner, Wrocław 1995.
• Uziębło P., Zarządzenie referendum ogólnokrajowego na wniosek grupy wyborców, [w:]
  A. Gajda, A. Rytel Warzocha, P. Uziębło, Referendum ogólnokrajowe w Polsce. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2016.
• Uziębło P., Zarządzenie referendum ogólnokrajowego przez Prezydenta RP (wybrane zagadnienia), [w:] Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Polskie i zagraniczne rozwiązania ustrojowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Dariuszowi Góreckiemu
  w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. K. Skotnicki, K. Składowski, A. Michalak,
  Łódź 2016.
• Winczorek P., Kilka uwag o polskich referendach, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, z. 2.
• Wiszowaty M.M., Referenda dla obywateli – rekomendacje dotyczące zmian w polskiej
  regulacji prawnej instytucji referendów zaproponowane przez organizacje społeczne
  skupione wokół Instytutu Spraw Obywatelskich, [w:] Aktualne problemy referendum,
  red. B. Tokaj, A. Feja-Paszkiewicz, B. Banaszak, Warszawa 2016.