Konstytucyjnoprawne aspekty deglomeracji

Basis of Constitutional Aspects of Deglomeration

The main goal of the author is to present the deglomeration, seen as a process of transferring seats of central state organs from the capital to other cities, as well as analysing constitutional possibilities of its implementing. As an introduction and explanation of the topic definition problems are presented, along with implementing the deglomeration’s ideas in modern states, including contemporary Republic of Poland, and the pros and cons of the process. Deglomeration still is not a well-known and well-described by the constitutional law doctrine institution. Thus, the article is to be an introduction to the constitutional aspects of deglomeration, especially its relation to such rules as the unitarity, decentralization of power and the norm recognizing Warsaw as the state capital. Finally, the author’s goal is to answer the question: is amending the constitution necessary to go a step further with deglomeration process, which means transferring the most important organs’ seats from the capital elsewhere. In conclusion, although the Constitution itself does not prevent from deglomeration’s progress, certain law changes have to be made in order to establish criteria for cities in which the beforementioned organs would be placed.

Artykuł przedstawia deglomerację, rozumianą jako przenoszenie siedzib centralnych organów państwa ze stolicy do innych ośrodków, a także przeanalizowanie konstytucyjnoprawnych możliwości jej uskuteczniania. Jako wprowadzenie i naświetlenie ukazuje problemy definicyjne, realizowanie jej założeń we współczesnych państwach, w tym i stan zaawansowania w RP, jak również wady i zalety tego procesu. Deglomeracja to wciąż jeszcze w Polsce instytucja mało znana, i w stopniu niewielkim doczekała się poruszenia przez doktrynę. Z tego względu artykuł wprowadza w temat konstytucyjnoprawnych jej aspektów, w szczególności relacji do takich norm ustawy zasadniczej jak zasady: unitarności i decentralizacji władzy publicznej, a także ustanowiającej stolicę państwa. Odpowiada też na pytanie, czy niezbędna jest zmiana stanu konstytucyjnoprawnego aby deglomeracja mogła wejść na dalszy poziom, jakim jest przenoszenie siedziby najistotniejszych z punktu widzenia funkcjonowania państwa organów poza stolicę. Wnioskiem jest, iż obecne uregulowania konstytucyjnoprawne nie zabraniają postępów deglomeracji, jednakże konieczne są zmiany prawne w zakresie wymogów stawianych poszczególnym miastom, do których miano by przenosić siedziby organów centralnych.

REFERENCES:

Literature:

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Granat M., [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2010.
• Migdał-Majdan K., Najman K., Hierarchiczne deglomeracyjne sieci SOM w analizie skupień, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 426, Wrocław 2016.
• Sarnecki P., Komentarz do art. 15, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz,
  t. IV, red. L. Garlicki, Warszawa 2005.
• Sarnecki P., Komentarz do art. 3, 29, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia
  1997 r., Warszawa 2000.