Zmierzch powojennego paradygmatu konstytucyjnego. Artykuł recenzyjny pracy zbiorowej Constitutional Democracy in Crisis?, red. M.A. Graber, S. Levinson, M. Tushnet, ISBN-13: 978-0190888985, ISBN-10: 0190888989, Oxford University Press, New York 2018, ss. 

The Decline of the Postwar Constitutional Paradigm: Review Article of Constitutional Democracy in Crisis?, eds. M.A. Graber, S. Levinson, M. Tushnet, ISBN-13: 978-0190888985, ISBN-10: 0190888989, Oxford University Press, New York 2018, pp. 738

“Constitutional Democracy in Crisis?” published in 2018 by Oxford University Press significantly enriches contemporary debate on constitutional topics. This review article briefly outlines the volume edited by M.A. Graber, S. Levinson and M. Tushnet. What makes this book distinctive is its critical approach to the present status of constitutional democracy, which I associate with the influence of the editors whom I count among the most inspiring current constitutional thinkers. Moreover, this is a truly collaborative effort, not just a collection of papers. An impressive array of contributors produced a detailed study on the apparent weakening of many constitutional democracies around the world. Deeds and refusals to obey the law were written down which makes this volume a chronicle of the erosion of democracy during the first two decades of the 21 st century. I argue that the book also shows the decline of the postwar constitutional paradigm and the crisis of the academic reflection about the constitutional law. In this sense the book is like a snapshot of the transitional moment between the discredited past and an unknown future. I expand this theme in the second part of the review drawing on authors such as U. Mattei and L. Nader (the illegality of the rule of law), M.F. Massoud (the use of law to maintain power), F.J. Urbina (a critique of proportionality and balancing), A. Sulikowski (the tension between the constitutional thinking and the modernity), L.M. Seidman (the constitutional disobedience), M.P. Markowski (the damaging role of values in the political process), J. Dukaj (the politics in the era of post-literacy).

Zbiór „Constitutional Democracy in Crisis” opublikowany w 2018 r. przez wydawnictwo Oxford University Press znaczą wzbogaca współczesną refleksję na tematy konstytucyjne. W tym artykule recenzyjnym przybliżam tom przygotowany pod redakcją M.A. Grabera, S. Levinsona i M. Tushneta, wyróżniający się krytycznym podejściem do obecnego stanu demokracji konstytucyjnej, co wiążę z osobami redaktorów, których uważam za jednych z najbardziej inspirujących konstytucjonalistów. Ponadto jest to prawdziwie zbiorowa praca, a nie jedynie kolekcja tekstów. Imponujące grono badaczy precyzyjnie opisało przejawy kryzysu demokratycznego w wielu państwach. Spisane zostały czyny i odmowy przestrzegania przepisów, co czyni z tej książki kronikę erozji demokracji z pierwszych dwóch dekad XXI w. Twierdzę, że tom ten ukazuje zmierzch powojennego paradygmatu konstytucyjnego oraz kryzys refleksji naukowej na temat prawa konstytucyjnego. W tym sensie książka ta jest doktrynalną migawką, uchwyceniem przejścia między dyskredytowanym starym a nieznanym nowym. Wątek ten rozwijam w drugiej części artykułu, odwołując się do takich autorów, jak U. Mattei i L. Nader (nielegalność praworządności), M.F. Masoud (użycie prawa do utrzymania władzy), F.J. Urbina (krytyka proporcjonalności i ważenia), A. Sulikowski (napięcie między konstytucjonalizmem a nowoczesnością), L.M. Seidman (nieposłuszeństwo konstytucyjne), M.P. Markowski (szkodliwa rola wartości w procesie politycznym), J. Dukaj (polityka w erze po piśmie).

REFERENCES:

Literature:

• Czarnota A., Populistyczny konstytucjonalizm czy nowy konstytucjonalizm?, „Krytyka
  Prawa” 2019, t. 11, nr 1.
• Daly T.G., The Alchemists. Questioning Our Faith in Courts as Democracy-Builders, Cambridge 2017.
• Dukaj J., Po piśmie, Kraków 2019.
• Gardbaum S., The Place of Constitutional Law in the Legal System, [w:] M. Rosenfeld,
  A. Sajó, The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, Oxford 2013.
• Global Constitutionalism and Its Challenges to Westphalian Constitutional Law, red.
  M. Belov, Oxford 2018.
• Hirschl R., Towards Juristocracy. The Origins and Consequences of the New Constitutionalism, Cambridge, Massachusetts 2007.
• Kahn P.W., The Cultural Study of Law. Reconstructing Law Scholarship, Chicago 1999.
• Krygier M., The Rule of Law between England and Sudan: Hay, Thompson, and Massoud, „Law and Social Inquiry” Spring 2016, vol. 41, no. 2.
• Lindseth P.L., Between the ‘Real’ and the ‘Right’: Explorations along the Institutional-Constitutional Frontier, [w:] Constitutionalism and the Rule of Law. Bridging Idealism and
  Realism, eds. M. Adams, A. Meuwese, E. Hirsch Ballin, Cambridge 2018.
• Markowski M.P., Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu, Kraków 2019.
• Massoud M.F., Law’s Fragile State. Colonial, Authoritarian, and Humanitarian Legacies in Sudan, Cambridge–New York 2013.
• Mattei U., Nader L., Plunder. When the Rule of Law Is Illegal, Oxford 2008.
• Merry S.E., The Rule of Law and Authoritarian Rule: Legal Politics in Sudan, „Law and Social Inquiry”, Spring 2016, vol. 41, no. 2.
• Sadurski W., Poland’s Constitutional Breakdown, Oxford 2019.
• Seidman L.M., On Constitutional Disobedience, New York 2012.
• Sulikowski A., Konstytucjonalizm a nowoczesność. Dyskurs konstytucyjny wobec tryumfu i kryzysu moderny, Wrocław 2012.
• Urbina F.J., A Critique of Proportionality and Balancing, Cambridge 2018.