Realizacja volonté générale w systemie demokracji przedstawicielskiej - perspektywa rozważań Raymonda Carré de Malberga

The Realization of the volonté générale in the Representative Democracy System from the Perspective of the

Deliberations of Raymond Carré de Malberg The article concerns the comparison of the idea volonté générale proposed by J.J. Rousseau with the political solutions put forward by R.C. Malberg. The constitutionalist from Strasburg noticed some flaws of the political system of the French Third Republic. The flaws were connected with the lack of the efficiency of the connected with the supremacy of the parliament executive power. In the opinion of the scientist, in the reality of representative democracy, voting is often dominated by the party discipline and some quantitative criteria. Such an approach may favor the misinterpretation of the volonté générale, which should be treated as a qualitative category focused on the realization of the common good. The solutions proposed by Malberg aimed at strengthening the institution of referendum. The institution fully expressed the sovereignty of the nation and created the basis for the legitimacy of the political and legal system.

Artykuł jest próbą zestawienia sformułownej przez J.J. Rousseau idei volonté générale z rozwiązaniami ustrojowymi zaproponowanymi przez R.C. Malberga. Strasburski konstytucjonalista dostrzegał niedomagania systemu politycznego III Republiki związane ówczesną nieefektywnością władzy wykonawczej, połączonej z supremacją parlamentu. Zdaniem uczonego w realiach demokracji przedstawicielskiej głosowania często zdominowane są dyscypliną partyjną oraz kryteriami ilościowymi. Ten typ podejścia może sprzyjać opacznemu rozumieniu volonté générale, którą należy traktować jako kategorię jakościową ukierunkowaną na realizację dobra wspólnego. Zaproponowane przez Malberga rozwiązania zmierzały do wzmocnienia instytucji referendum najpełniej wyrażającej suwerenność narodu oraz tworzącej podstawy legitymizacji systemu polityczno-prawnego.

REFERENCES:

• Baczko B., Rousseau: samotność i wspólnota, Warszawa 1964.
• Baszkiewicz J., O powołaniu czasów Rewolucji i Napoleona do kodyfikacji, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, z. 5.
• Cassirer E., The Question of Jean-Jacques Rousseau, New York, 1954.
• Esmein A., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2013.
• Jellinek G., Deklaracja praw człowieka i obywatela, Warszawa 1905.
• Kołakowski L, Główne nurty marksizmu, cz. I, Poznań 2001.
• Lanson G., L’ Unité de la pensée de Jean-Jacques Rousseau, „Annales de la société Jean-Jacques Rousseau”, 1912, vol. 8.
• Malberg C.R., La loi, expression de la volonté générale. Étude sur le concept de la loi dans la Constitution de 1875, Paris 1931.
• Malberg R.C., Confirmation de la théorie de la formation du droit par degrés avec les idées et les institutions consacrées par le droit positif français relativement à sa formation, Paris 1933.
• Malberg R.C., Considérations théoriques sur la question de la combinasion du referendum avec le parlementarisme; extrait de la „Revue du Droit public et de la Science politique en France et à l’Étranger” Avril - Mai - Juin 1931.
• Maritain J., Człowiek i państwo, Kraków 1993.
• Peretiatkowicz A., Filozofia społeczna J.J. Rousseau, Poznań 1921.
• Piasecki A., O parlamentaryzmie Trzeciej Republiki. Szkic prawno-polityczny, Poznań 1928.
• Pierwienis Ł, Kelsen, Carré de Malberg - prawo tworzące państwo, czy państwo tworzące prawo?, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2015, nr 13.
• Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Wrocław 2004.
• Pikuła Ł.J., Znaczenie marburskiej szkoły neokantyzmu dla polskiej teorii i filozofii prawa, „Estetyka i Krytyka” 2012, z. 26.
• Popławska E., Instytucja prezydenta w systemie politycznym V Republiki Francuskiej, Warszawa 1995.
• Prélot M., Pour comprendre la nouvelle constitution, Paris 1959.
• Putterman E., Rousseau, Law and the Sovereignty of the People, Cambridge 2010.
• Rousseau J.J., Ekonomia polityczna, [w:] J.J. Rousseau, Trzy rozprawy z filozofii społecznej, Kraków 1956.
• Rousseau J.J., O umowie społecznej czyli zasady prawa politycznego, Warszawa 2002.
• Russell B., Dzieje filozofii Zachodu i jej związki z rzeczywistością polityczno-społeczną od czasów najdawniejszych do dnia dzisiejszego, Warszawa 2000.
• Szlachta B., Suwerenność - kategoria mająca dwa antyczne źródła?, [w:] Suwerenność wybrane aspekty, red. A. Krzynówek-Arndt, B. Szlachta, Kraków 2016.
• Szymanek J., Myśl polityczna twórców V Republiki Francuskiej, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2017, nr 3.
• Szyszkowska M., Neokantyzm. Filozofia społeczna wraz z filozofią prawa natury o zmiennej treści, Warszawa 1970.
• Ujazdowski K.M., Geneza i tożsamość Konstytucji V Republiki Francuskiej, Kraków 2013.
• Weber M., „Obiektywność” poznania społeczno-naukowego i społeczno-politycznego, [w:] Racjonalność, władza, odczarowanie, Poznań 2004.
• Zmierczak M., Jan Jakub Rousseau - rzecznik totalitaryzmu czy liberalnej demokracji?, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1989, z. 2.