The Specificity of the Constitutionalization Process of Systemic Changes in Poland During the Period of Transformations

The aim of the article is to indicate the prevalent features of the Polish process of constitutional and systemic changes in Poland in 1989-1997. It was assumed that the Polish process of constitutionalization was characterized by a number of specific features which were interrelated and dependent on each another. The aim of the paper is to recognize the phased character of the changes as the first feature of the political transformation process in Poland, whereas compromise should be regarded as its basic attribute. Other specific features (presented in the subsequent parts of the article) include: evolutionary, temporary, and pragmatic nature of the process.

Specyfika procesu konstytucjonalizacji zmian ustrojowych w Polsce w okresie transformacji

Celem artykułu jest wskazanie głównych, dominujących cech polskiego procesu zmian konstytucyjno-ustrojowych w Polsce w latach 1989-1997. Przyjęto założenie, że polski proces konstytucjonalizacji posiadał szereg cech specyficznych, które były ze sobą powiązane i od siebie zależne. Hipotezą artykułu jest uznanie etapowości zmian za pierwszą, a kompromisu za podstawową cechę procesu transformacji ustrojowej w Polsce. Inne cechy specyficzne to: ewolucyjność, tymczasowość oraz pragmatyzm procesu zmian. Cechy te zostały przedstawione w kolejnych częściach artykułu.

REFERENCES:

• Antoszewski A., Przemiany systemu politycznego w Polsce (uwagi metodologiczne), [in:] Rzeczpospolita Polska 1989-2009. Problemy wybrane, ed. K. Leszczyńska, Toruń 2010.
• Chruściak R., Ustawa konstytucyjna o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji RP - przebieg prac parlamentarnych, [in:] Polski system polityczny w okresie transformacji, eds. R. Chruściak, T. Mołdawa, K.A. Wojtaszczyk, E. Zieliński, Warsaw 1995.
• Dziemidok-Olszewska B., Instytucja prezydenta w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2003.
• Dziemidok-Olszewska B., Pojęcie i geneza Konstytucji, [in:] Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej w Konstytucji 1997 roku, eds. B. Dziemidok-Olszewska, M. Kowalska, K. Leszczyńska, M. Michalczuk-Wlizło, Lublin 2018.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warsaw 1998.
• Kruk M., Transformacja polskiego porządku konstytucyjnego w latach 1989-1997, [in:] Zasady podstawowe polskiej konstytucji, ed. W. Sokolewicz, Warsaw 1998.
• Łuczak A., Porozumienie przy „Okrągłym Stole”, [in:] Rzeczpospolita Polska 1989-2009. Problemy wybrane, ed. K. Leszczyńska, Toruń 2010.
• Marszałek-Kawa J., Piechowiak-Lamparska J., Ratke-Majewska A., Wawrzyński P., The Politics of Memory in Post-Authoritarian Transitions, vol 1, Case Studies, Newcastle 2017.
• Mojak R., Transformacja ustroju politycznego w latach 1989-1997, [in:] Polskie prawo konstytucyjne, ed. W. Skrzydło, Lublin 2002.
• Mołdawa T., Problemy konstytucyjne okresu transformacji, [in:] Dylematy polskiej transformacji, ed. J. Błuszkowski, Warsaw 2007.
• Podolak M., Instytucja referendum w wybranych państwach Europy Środkowej i Wschodniej (1989-2012), Lublin 2014.
• Rot H., Ciągłość i zmiana systemu prawa w warunkach transformacji ustrojowej (tezy), [in:] Problemy prawno-polityczne transformacji ustrojowej w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, ed. H. Rot, Wrocław 1995.
• Słomka T., Między dwiema konstytucjami: kilka uwag o specyfice polskiej ciągłości i zmiany systemowej, [in:] Konstytucje polskie z 1952 i 1997 roku: tradycja, instytucje, praktyka ustrojowa, eds. A. Materska-Sosnowska, T. Słomka, Warsaw 2015.
• Słomka T., Transformacja ustrojowa państwa w latach 1989-1997, [in:] Konstytucyjne organy władzy RP w latach 1989-2011 na tle polskich tradycji ustrojowych XIX i XX wieku, eds. W. Jakubowski, T. Słomka, Warsaw 2012.
• Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Kraków 1998.
• Szymanek J., Tradycje konstytucyjne. Szkice o roli ustawy zasadniczej w społeczeństwie demokratycznym, Warsaw 2006.
• Tomaszewski W., Kompromis polityczny w procesie stanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej z kwietnia 1997 roku, Pułtusk 2007.
• Tomaszewski W., Normatywne podstawy transformacji systemowej w Polsce, [in:] 20 lat transformacji systemowej w Polsce, eds. W. Tomaszewski, M. Chełminiak, Olsztyn 2011.
• Zieliński E., Proces tworzenia demokratycznego ładu ustrojowego w Polsce, [in:] Polski system polityczny w okresie transformacji, eds. R. Chruściak, T. Mołdawa, K.A. Wojtaszczyk, E. Zieliński, Warsaw 1995.