A Few Remarks on the Audit Activity of the Senate of the Republic of Poland

In its activities, the Senate uses a number of control powers defined by statutes and regulations, although this is not directly based on the provisions of the Polish Constitution. Such a practice is justified, if one considers the nature of the Senate as a representative body and the nature of the senatorial mandate, which does not differ from the nature of the deputy mandate. The role of the Senate, also in the scope of the indicated powers of a controlling nature, may increase when a different political majority in the Senate than in the Sejm is formed. As a result of the post-election agreement in 2019, the political majority in the Senate is different from the political majority in the Sejm. This new phenomenon in the Polish political system creates the possibility of a wider use of the Senate’s “soft” control tools. The presented paper attempts to synthetically present the reasons for considering the Senate’s control powers and their impact on ensuring systemic stability.

O działalności kontrolnej Senatu RP - kilka uwag

W swej działalności Senat korzysta z szeregu określonych przepisami ustaw i swojego regulaminu uprawnień kontrolnych, chociaż nie znajduje to bezpośredniego oparcia w przepisach Konstytucji RP. Taka praktyka znajduje uzasadnienie, jeśli uwzględni się charakter Senatu jako organu przedstawicielskiego oraz charakter mandatu senatorskiego, który nie odbiega od charakteru mandatu poselskiego. Rola Senatu, także w zakresie wskazanych uprawnień o charakterze kontrolnym może wzrosnąć, gdy w Senacie wyłoni się inna większość polityczna niż w Sejmie. W wyniku porozumienia powyborczego w roku 2019 większość polityczna w Senacie jest odmienna od większości politycznej w Sejmie. To nowe zjawisko w polskim systemie politycznym, które stwarza możliwość szerszego zastosowania przysługujących Senatowi „miękkich” instrumentów kontroli wobec rządu. W prezentowanym tekście podjęta jest próba syntetycznej prezentacji racji przemawiających za uwzględnieniem uprawnień kontrolnych Senatu oraz ich wpływu na zapewnienie stabilności ustrojowej.

REFERENCES:

• Bisztyga A., O upodmiotowieniu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] Kierunki zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu, eds. A. Bisztyga, P. Zientarski, Warsaw 2014.
• Florczak-Wątor M., Radziewicz P., Wiszowaty M.M., Ankieta o Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyniki badań przeprowadzonych wśród przedstawicieli nauki prawa konstytucyjnego w 2017 r., “Państwo i Prawo” 2012, No. 6.
• Garlicki L., Kompetencje kontrolne Senatu Rzeczypospolitej Polskiej? Uwagi na marginesie artykułu prof. Pawła Sarneckiego, “Przegląd Sejmowy” 2000, No. 6.
• Kierunki zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu, eds. A. Bisztyga, P. Zientarski, Warsaw 2014.
• Marszałek-Kawa J., The Institutional Position of the Sejm of the Republic of Poland after the Accession to the European Union, Toruń 2016.
• Naleziński B., Funkcje Sejmu i Senatu, [in:] Prawo konstytucyjne RP, ed. P. Sarnecki, Warsaw 2005.
• Sarnecki P., Kompetencje kontrolne Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, “Przegląd Sejmowy” 2000, No. 6.
• Sarnecki P., Senat RP i jego relacje z Sejmem (lata 1989-1993), Warsawa 1995.
• Skotnicki K., Senat III RP - nieprzemyślany czy niepotrzebny?, [in:] Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce, ed. M. Zubik, Warsaw 2010.
• Szymanek J., Rola Senatu RP w wykonywaniu kontroli parlamentarnej (uwagi de lege lata i de lege ferenda), “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, No. 1.