The Nation-State Relation in the Constitution of the Republic of Poland

The subject of this study is to determine the mutual relations in which the creator of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 located the nation and the state. The text presents two opposing trends, showing how this relationship is perceived in the literature of the so-called Western countries and countries that have joined this group in recent decades. Arguments pointing to the empirical truth of the current presented by Polish representatives of science - the East European trend were presented. It was pointed out that the state is not an indispensable nation-building criterion, and thus that the state is not always primary toward the nation. Then, two concepts of the nation adopted in the Constitution of the Republic of Poland were presented, and it was shown that the expectations of the “political nation” and the “cultural nation” toward the organs of state authority may refer to completely different spheres of state activity.

Relacja naród-państwo w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Przedmiotem niniejszego opracowania jest ustalenie, w jakich wzajemnych relacjach twórca Konstytucji RP z 1997 r. usytuował naród i państwo. W tekście przedstawiono dwa przeciwstawne nurty, wskazujące, jak postrzegany jest ten stosunek w literaturze tzw. państw zachodu oraz państw, które wstąpiły do tego grona w przeciągu ostatnich dekad. Przedstawione zostały argumenty wskazujące na empiryczną prawdziwość nurtu prezentowanego przez polskich przedstawicieli nauki - nurtu wschodnioeuropejskiego. Wskazano, iż państwo nie jest nieodzownym kryterium narodowotwórczym, a co za tym idzie, iż państwo nie zawsze jest pierwotne względem narodu. Następnie zaprezentowano dwie koncepcje narodu przyjęte w Konstytucji RP oraz wykazano, że oczekiwania „narodu politycznego” i „narodu kulturowego” względem organów władzy państwowej odnosić się mogą do zgoła odmiennych sfer działalności państwa.

REFERENCES:

• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warsaw 2008.
• Bartoszewicz M., Język polski i jego ochrona prawna w porządku konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej, Warsaw 2017.
• Bień-Kacała A., Suwerenność państwa i zwierzchnictwo narodu a status prawny jednostki, [in:] Środki ochrony praw człowieka w państwach postsocjalistycznych. Zagadnienia wybrane, eds. A. Frankiewicz-Bodynek, A. Pawlak, Kraków 2015.
• Chmielewska A., Naród - państwo - tożsamość. Odmienność perspektyw starych i nowych państw członkowskich Unii Europejskiej, “Studia Europejskie” 2006, No. 1.
• Florczak-Wątor M., Artykuł 4, [in:] Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1-86, vol. I, eds. M. Safjan, L. Bosek, Warsaw 2016.
• Gerstenblith P., The Destruction of Cultural Heritage: A Crime against Property or a Crime against People?, “John Marshall Review of Intellectual Property Law” 2016, vol. 15, No. 336.
• Jakubowski A., Cultural Heritage and the Collective Dimension of Cultural Rights in the Jurisprudence of the European Court of Human Rights, [in:] Cultural Rights as Collective Rights an International Law Perspective, ed. A. Jakubowski, Boston 2016.
• Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warsaw 2005.
• Konarski W., Naród, mniejszość, nacjonalizm, religia - przyczynek do dyskursu o pojęciach i powiązaniach między nimi, “Forum Politologiczne” 2007, vol. V.
• Ławniczak A., Ewolucja pojęcia „naród” w polskich konstytucjach, “Acta Universitatis Wratislaviensis” 1992, No. 1290, Prawo CC.
• Marszałek-Kawa J., Plecka D. (eds.), Dictionary of Political Knowledge, Toruń 2019.
• Młynarska-Sobaczewska A., Normatywizacja tożsamości zbiorowej w preambułach do konstytucji państw postkomunistycznych, “Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2013, vol. II, No. 2.
• Piechowiak M., Preambuła, [in:] Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1-86, vol. I, ed. M. Safjan, L. Bosek, Warsaw 2016.
• Renan E., Co to jest naród? Odczyt miany na Sorbonie, dnia 11 marca 1882 roku, [in:] Dzieła Ernesta Renana (selected), “Studia historyczne i filozoficzne”, vol. I, Warsaw 1904.
• Sarnecki P., Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., “Przegląd Sejmowy” 1997, No. 2.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej. Komentarz, Warsaw 2013.
• Sokolewicz W., Rozdział I „Rzeczpospolita”, artykuł 1, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, vol. V, ed. L. Garlicki, Warsaw 2007.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warsaw 2000.
• Zeidler K., Restytucja dóbr kultury ze stanowiska filozofii prawa. O trudnych przypadkach na granicy kultury i prawa, Warsaw 2011.
• Zeidler K., Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warsaw 2007.