Equality in the Icelandic Legal and Social Concept

For over a decade, Iceland has been ranked first among countries around the world in the field of equality between women and men, both in the legal and social aspects. But such a spectacular achievement is not the result of legal regulations developed today or even in the last few decades. This is the final achievement of consistent, over a century of work - especially of women - for the proper and equal treatment of people, regardless of gender, and other differentiating factors. And although it is probably not realistic to create an ideal model, the Icelanders managed to work out a very difficult thing. Coexisting at the intersection of great attachment to tradition and the church, they noticed the subjectivity of each individual, as well as the right of this individual to be an equal subject of human rights and liberties. So, what is the concept of equality shaped in contemporary Iceland, and what legal and social processes have Icelanders undergone to achieve such exemplary standards? Pointing it out is the aim of this article.

Równość w islandzkiej koncepcji prawno-społecznej

Islandia od ponad dekady plasuje się na pierwszym miejscu wśród krajów całego świata pod względem równości kobiet i mężczyzn tak w porządku prawnym, jak i społecznym. Ale tak spektakularne osiągnięcie nie jest wynikiem regulacji prawnych kształtowanych współcześnie a nawet w ostatnich kilku dekadach. Rezultat ten to efekt finalny konsekwentnej, ponadwiekowej pracy - zwłaszcza kobiet - na rzecz właściwego, równego traktowania ludzi, bez względu na płeć oraz inne czynniki różnicujące. I chociaż zapewne nie jest realne stworzenie modelu idealnego, Islandczykom udało się wypracować rzecz bardzo trudną. Koegzystując na styku ogromnego przywiązania do tradycji i kościoła, dostrzegli podmiotowość każdej jednostki, a także prawo tej jednostki do bycia równoważnym podmiotem w aspekcie korzystania z praw i wolności człowieka. Jak kształtuje się zatem koncepcja równości we współczesnej Islandii oraz jakim procesom prawno-społecznym poddali się Islandczycy, żeby osiągnąć tak wzorcowe standardy?

REFERENCES:

• Fillmore-Patrick H., The Iceland Experiment (2009-2013): A Participatory Approach to Constitutional reform; DPC Policy Note. New Series #02 Sarajevo 2013, https://tiny.pl/t66c8.
• Grzybowski M., Islandia. Zarys systemu ustrojowego, Białystok 2020.
• Grzybowski M., Systemy konstytucyjne państw skandynawskich, Warsaw 2010.
• Konopka E., Sagi islandzkie: czego o współczesnej Islandii możemy się z nich dowiedzieć, http://miedzykulturowa.org.pl/czytelnia/artykuly/sagi-islandzkie-czego-o-wspolczesnej-islandii-mozemy-sie-z-nich-dowiedziec.
• Mazzini M., Islandia znaczy równość, “Tygodnik Przegląd”, 22.01.2018, https://www.tygodnikprzeglad.pl/islandia-znaczy-rownosc.
• Mroziuk T., Konstytucja 2.0. Islandzka lekcja pisania ustawy zasadniczej „od dołu”; https://klubjagiellonski.pl/2018/01/28/konstytucja-20-islandzka-lekcja-pisania-ustawy-zasadniczej-od-dolu.
• Pessel W.K., Czy Islandia jest skandynawska? Próba nakreślenia wzoru kultury islandzkiej, [in]: Islandia, eds. R. Chymkowski, W.K. Pessel, Warsaw 2008.
• Wapińska D., Ewolucja konstytucji nordyckich, Rzeszów 2018.
• Yates A., Althingi. Althingi and Democracy. History of Althingi. The Role of Althingi. Althingi Administration. Parliament House. Institutions of Althingi, Reykjavik 2018.