Pozycja konstytucji państwa członkowskiego Unii Europejskiej – kilka uwag na tle aktualnych uwarunkowań oraz relacji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z sądami krajowymi

The position of the constitutions of the Member States of the European Union – a few remarks against the background of current conditions and the relationship of the Court of Justice of the European Union with national courts

The subject of the study is to demonstrate that the possibilities and prospects of federalizing the European Union are questionable in the context of current facts – pandemia, economic crisis, the internal situation of economically, socially and culturally diverse member states, and as a consequence of a significant legal event – the judgment of the Federal Constitutional Court of the Federal Republic of Germany of May 5, 2020. With the above judgment, the German Constitutional Court refused to recognize the binding force in Germany of the judgment of the Court of Justice of the European Union. This may affect the relations of the CJEU with the constitutional courts of the states, including the Polish Constitutional Tribunal, as the vast majority of them recognize the primacy of national constitutions.

Przedmiotem opracowania jest wykazanie, że możliwości i perspektywy federalizacji Unii Europejskiej stoją pod znakiem zapytania w kontekście aktualnych zdarzeń faktycznych – pandemii, kryzysu gospodarczego, sytuacji wewnętrznej zróżnicowanych ekonomicznie, społecznie i kulturowo państw członkowskich, a także w konsekwencji doniosłego zdarzenia prawnego – wyroku Federalnego Sądu Konstytucyjnego Republiki Federalnej Niemiec z 5 maja 2020 r. Powyższym wyrokiem niemiecki Sąd Konstytucyjny odmówił on uznania mocy wiążącej na terytorium Niemiec orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Może to wpłynąć na relacje TS UE z sądami konstytucyjnymi państw, w tym z polskim Trybunałem Konstytucyjnym, ponieważ zdecydowana większość spośród nich uznaje prymat krajowych konstytucji.

REFERENCES:

Literature:

• Antonowicz L., Podręcznik prawa międzynarodowego, Warszawa 2000.
• Bielecki J., Hiszpania: „Nowatorska” decyzja TS UE odrzucona przez SN, „Rzeczpospoita” z 1 czerwca 2020.
  Borrel J., Breton T., Dla zjednoczonej, prężnej i suwerennej Europy, „Rzeczpospolita”,
  10.06.2020.
• Ciapała J., Konstytucyjna zasada zwierzchnictwa Narodu w kontekście członkostwa w Unii
  Europejskiej, [w:] Koncepcje suwerenności. Zbiór studiów, red. I. Gawłowicz, I. Wierzchowiecka, Warszawa 2003.
• Czarny P., Wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN w sprawie Traktatu Lizbońskiego na tle polskich rozwiązań, [w:] Prawa człowieka. Społeczeństwo obywatelskie.
  Państwo demokratyczne, red. P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubas, Warszawa 2010.
• Dobrowolski M., Zasada suwerenności Narodu w warunkach integracji Polski z Unią Europejską, Lublin 2014.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, zarys wykładu, Warszawa 2019.
• Góralczyk B., Unia w kryzysie egzystencjalnym?, raport dla „Nowej Konfederacji”, Warszawa 2017.
• Grzeszczak R., Władza wykonawcza w systemie unii Europejskiej, Warszawa 2011.
• Haczkowska M., Jabłoński M., proceduralno –prawne aspekty stanowienia ustaw przez
  polskiego prawodawcę w świetle zasady pierwszeństwa prawa unijnego, [w:] Zasada
  pierwszeństwa prawa unjnego w praktyce działania organów władzy publicznej RP,
  red. M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2015.
• Hałub O., Zasada pierwszeństwa prawa unijnego w Republice Federalnej Niemiec, [w:]
  Zasada pierwszeństwa prawa unjnego w praktyce działania organów władzy publicznej RP, red. M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2015.
• Jaskiernia J., Suwerenność narodu a koncepcja państwa” post-suwerennego”, „Państwo
  i Prawo” 2006, z. 10.
• Kelmen D., Eechout P., Fabbrini F., Pech L., Uitz R., Koncewicz T.T., Sądy krajowe nie
  mogą rościć sobie pierwszeństwa wobec TS UE, „Rzeczpospolita”, 1.06.2020.
• Kranz J., Państwo i jego suwerenność, „Państwo i Prawo” 1996, z. 7.
• Krzysztof W., Przekazywanie kompetencji państwa organizacjom międzynarodowym,
  Kraków 2003.
• Mik C., Europejskie prawo wspólnotowe; zagadnienia teorii i praktyki, t. 1, Warszawa 2000.
• Morawski L., Suwerenność i prawo międzynarodowe – od praw państw do prawa ludów,”
  Forum Prawnicze” 2011, styczeń.
• Planavova-Latanowicz J., Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich i ochrona praw
  człowieka, Warszawa 2000.
• Sarazin Th., Europa nie potrzebuje Euro; jak myślenie życzeniowe doprowadziło nas do kry -
  zysu, Warszawa 2013.
• Sarnecki P., Komentarz do art. 126 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. Lech Garlicki, Warszawa 1999.
  Śledzińska- Simon A., Lojalność konstytucyjna czy lojalność unijna –znaczenie zasady
  pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej dla sądów krajowych, [w:] Zasada pierwszeństwa prawa unjnego w praktyce działania organów władzy publicznej RP, red. M. Ja-
  błoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2015.
• Weiler J.H.H., Chrześcijańska Europa.Konstytucyjny imperializm czy wielokulturowość?
  Poznań 2003.
• Weiler J.H.H., Czy Europa potrzebuje Konstytucji/Demos, telos i orzeczenie Nieiec w sprawie Traktatu z Maastricht, „Nowa Europa. Przegląd Natoliński” 2005, nr 1. Weiler J.H.H., Europa końca wieku; czy nowe szaty mają swojego cesarza? „Nowa Europa. Przegląd Natoliński” 2017, nr 1.
• Wiącek M., Wyrok SN z 08.12.2009r „Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu
  Administracyjnego, Warszawa 2010.
• Wójtowicz K., Prawne aspekty działania europejskich partii politycznych, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, t. XL.
• Wójtowicz K., Sądy Konstytucyjne wobec prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2012.
• Wójtowicz K., Suwerenność w procesie integracji europejskiej, [w:] Spór o suwerenność,
  red. W. Wołpiuk, Warszawa 2001.