Prawnoustrojowe aspekty statusu krajowych organów regulacyjnych w sektorach infrastrukturalnych

Legislative Aspects of the NRAs’ Status in the Infrastucture Sectors

Ownership and structural changes in the infrastructural sectors of the Polish economy in the last three decades, while maintaining the public interest (art. 22 of the Constitution) and the implementation of the “social” market economy principle (art. 20) of the state’s influence on these sectors, justify the need for a legal and constitutional reflection on the status of activities of regulatory bodies in these sectors. The accession to the European Union has placed said activities on the path of the Union’s integration policies, aimed at “horizontal” integration of the infra-structural sectors of the EU member states. A typical and most commonly used legal tool for implementing EU integration undertakings are sectoral directives of the European Parliament and the Council. The Polish regulatory authorities with their postulated attributes of independence, professionalism and objectivity, have found themselves in the field where two routes of the addressed impacts cross: the EU sectoral integration route and the route of implementation of national policy toward infrastructure sectors (steaming from the Polish Council of Ministers and from relevant ministries). The author, identifying the elements of such use, points out the constitutional and legal uncertainties (even: dilemmas) in regard to the relationship between the Council of Ministers (and the Prime Minister)/relevant ministries and the state sectoral regulatory bodies.

Przemiany własnościowe i strukturalne w sektorach infrastrukturalnych polskiej gospodarki ostatniego trzydziestolecia, przy motywowanym interesem publicznym (art. 22 Konstytucji) i zasadą społecznej gospodarki rynkowej (art. 20) oddziaływaniu państwa na te sektory, uzasadniają potrzebę refleksji prawno-konstytucyjnej nad statusem działań organów regulacyjnych w tych sektorach. Akcesja do Unii Europejskiej ulokowała te działania na szlaku przedsięwzięć integracyjnych Unii, nakierowanych na „horyzontalną” integrację sektorów infrastrukturalnych państw członkowskich. Najczęściej stosowanym narzędziem prawnym wdrażania unijnych inicjatyw integracyjnych są sektorowe dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii. Polskie organy regulacyjne, z atrybutami ich niezależności, profesjonalizmu i merytoryki działania, znalazły się w polu, gdzie krzyżują się dwa nurty oddziaływań: ku unijnej integracji sektorowej oraz wiodącego od Rady Ministrów RP i właściwych ministrów nurtu polityki krajowej wobec sektorów infrastrukturalnych. Autor, identyfikując elementy tego usytuowania, wskazuje na konstytucyjno-prawne niejasności (wręcz: dylematy) w odniesieniu do relacji: Rada Ministrów (i jej Prezes)/ministrowie – organy regulacyjne.

REFERENCES:

Literature:

• Banaszczyk T., Król M., Dostęp do infrastruktury transportu kolejowego w Polsce. Założenia i praktyka, „Problemy Zarządzania” 2008, nr 1.
• Będkowski-Kozioł M., Kierunki zmiana polskiego prawa energetycznego w świetle regulacji dyrektyw 2003/54/WE oraz 2003/55/WE w sprawie wspólnych zasad dla rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu ziemnego, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2004, nr 1.
• Chołodecki M., Krajowy organ regulacyjny w świetle Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” (IKAR) 2020, nr 1(9).
• Complak K., Godność człowieka jako kategoria prawna, Wrocław 2001.
• Complak K., Uwagi do art. 20, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej: Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
• Domańska A., Konstytucyjne podstawy ustroju gospodarczego Polski, Warszawa 2001.
• Działocha K., Uwagi do art. 93, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej: Komentarz, red. L. Garlicki, t. III, Warszawa 2003.
• Garlicki L., Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne, [w]: Księga jubileuszowa w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich), Warszawa 2003.
• Garlicki L., Uwagi do art. 20, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. IV, red. L. Garlicki, Warszawa 2005.
• Kosiński E., Regulacja prokonkurencyjna nową funkcją państwa? Rozważania na przykładzie regulacji sektora elektroenergetycznego Unii Europejskiej, [w:] Aktualne problemy polskiego i europejskiego prawa ochrony konkurencji, red. C. Banasiński, M. Kępiński, B. Popowska, T. Rabska, Warszawa 2006.
• Kosiński E., Środki prawne regulacji prokonkurencyjnej transportu kolejowego. Stan dostosowania polskiej regulacji sektorowej do regulacji unijnej, „Problemy Zarządzania” 2008, vol. 6, nr 1 (19).
• Krupa W., Modyfikacja celów polityki regulacyjnej w Europejskim kodeksie łączności elektronicznej, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” (IKAR) 2020, nr 1(9).
• Piątek S., Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty Europejskiej, Warszawa 2003.
• Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Warszawa 2012.
• Rydlewski G., Rządowy system decyzyjny w Polsce: (studium politologiczne okresu transformacji), Warszawa 2002.
• Skoczny T., Stan i tendencje rozwojowe prawa administracji regulacyjnej w Polsce, [w:] Ius Publicum Europeum, red. H. Bauer, P.M. Huber, Z. Niewiadomski, Warszawa 2003.
• Szydło M., Regulacja sektorów infrastrukturalnych jako rodzaj funkcji państwa wobec gospodarki, Warszawa 2005.
• Witkowski Z., Zasada społecznej gospodarki rynkowej jako podstawa ustroju gospodarczego Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej – wolność działalności gospodarczej, [w:] Przemiany polskiego prawa, t. II, red. E. Kustra, Toruń 2002.