Realizacja konstytucyjnego prawa do nauki w praktyce edukacyjnej. Spojrzenie pedagoga

The Implementation of the Constitutional Right to Education in Educational Practice. An Educator’s Perspective

The political, economic and social changes that took place in Poland after 1989 meant that one of the first areas of social life that was subject to thorough legal changes was the education system, changes which, as practice proves, are of a continuous nature. The aim of the article is an attempt to evaluate the implementation of the constitutional right to education (Art. 70) and related rights (Art. 53, paragraph 3 and Art. 73) in the context of the organization and functioning of the Polish education system. This is the view of a pedagogue who has been analyzing the legislative solutions of subsequent authorities of the Ministry of Education in the context of everyday educational practice for many years, with particular emphasis on the effects of the introduced formal and legal solutions.

Zmian polityczne, gospodarcze i społeczne, które zaistniały w Polsce po 1989 r., sprawiły, że jednym z pierwszych obszarów życia społecznego, który został poddany gruntownym zmianom prawnym, był system edukacji, zmianom, które, jak dowodzi praktyka, maja charakter ciągły. Celem artykułu jest próba oceny realizacji konstytucyjnego prawa do nauki (art. 70) oraz praw pokrewnych (art. 53, ust. 3 oraz art. 73) w kontekście organizacji i funkcjonowania polskiego systemu edukacji. Jest to spojrzenie pedagoga, który od wielu lat analizuje rozwiązania legislacyjne kolejnych władz resortu edukacji w kontekście codziennej praktyki edukacyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem skutków wprowadzanych rozwiązań formalno-prawnych.

REFERENCES:

Literature:

• Bała P., Konstytucyjne prawo do nauki a polski system oświaty, Warszawa 2009.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Borysiak W., Komentarz do art. 70 ust. 3 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja RP, Komentarz Art. 1–86, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Dudzikowa M., Mit o szkole jako miejscu wszechstronnego rozwoju ucznia, Kraków 2004.
• Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 70 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
• Fuller L., Moralność prawa. Warszawa 2004.
• Królikowski M., Szczucki K., Komentarz do art. 70 ust. 1, 2, 4 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja RP, Komentarz Art. 1–86, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Ogonowski A., Prawo do nauki, [w:] Wielka Encyklopedia prawa, t. VI, Prawo konstytucyjne, red. A. Łabno, Warszawa 2016.
• Peczkowski R., Meandry polskiego prawa oświatowego, [w:] Człowiek. Media. Edukacja, red. J. Morbitzer, D. Morańska, E. Musiał, Dąbrowa Górnicza 2015.
• Peczkowski R., Wrońska M., Polskie prawo oświatowe jako narzędzie realizacji instytucjonalnego myślenia o szkole, [w:] Edukacja a myślenia. Inkluzja czy współmierność… red. K. Przyszczypkowski, S. Futyma, G. Barabasz, Poznań 2018.
• Śliwerski B., Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej, Kraków 2015.
• Śliwerski B., Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej, Kraków 2009.
• Zaradkiewicz K., Komentarz do art. 70 ust. 5 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja RP, Komentarz Art. 1–86, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Zięba-Załucka H., Prawo do nauki, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
• Zoll A., Główne grzechy w funkcjonowaniu państwa prawa. Referat wygłoszony na konferencji nt. Czy Polska jest państwem prawa?, Warszawa, 15 październik 2004 r.