Odsunięcie prezydenta od władzy na mocy XXV Poprawki do amerykańskiej Konstytucji

Replacement of the President in Office under the XXVth Amendment to the US Constitution

The situation, unprecedented in the history of the United States, of launching the impeachment procedure for the second time during one term of office against a sitting president was preceded by an attempt to use another mechanism for removing a head of state from office, namely the mechanism provided for in the XXV th Amendment to the Constitution. The purpose of this article is to analyze Section 4 of the XXV th Amendment, in light of the January 2021 events that took place on Capitol Hill. The methods used during the work include: historical, dogmatic-legal and linguistic method. The conclusions support the presumed thesis that, compared to impeachment proceedings, the XXV th Amendment mechanism is a faster process that does not require indictments or Congressional proceedings. However, it requires a particularly politically difficult decision by the vice president acting in consultation with the heads of departments of the American government, fraught with potential consequences should the ousted President return to power, in view of the administration’s total dependence on the decisions of the head of state. It is these circumstances that must be considered the reasons why the provisions under consideration have not been applied in practice.

Bezprecedensowa w historii Stanów Zjednoczonych sytuacja uruchomienia procedury impeachmentu drugi raz w ciągu jednej kadencji wobec urzędującego prezydenta poprzedzona została próbą wykorzystania innego mechanizmu odsunięcia głowy państwa od władzy, to jest mechanizmu przewidzianego w XXV Poprawce do Konstytucji. Celem artykułu jest analiza Sekcji 4 XXV Poprawki, w świetle wydarzeń ze stycznia 2021 r., które miały miejsce na amerykańskim Kapitolu. Metody wykorzystane podczas pracy nad tekstem obejmują: metodę historyczną, dogmatyczno-prawną i językową. Wnioski potwierdzają słuszność zakładanej tezy, że w porównaniu do procedury impeachmentu, mechanizm z XXV Poprawki jest procesem szybszym, nie wymagającym postawienia zarzutów ani przeprowadzenia postępowania w Kongresie. Wymaga jednak szczególnie trudnej politycznie decyzji wiceprezydenta działającego w porozumieniu z szefami departamentów amerykańskiego rządu, obarczonej potencjalnymi konsekwencjami w razie powrotu do władzy odsuniętego prezydenta wobec całkowitego uzależnienia administracji od decyzji głowy państwa. Właśnie te okoliczności uznać należy przyczyny braku zastosowania analizowanych przepisów w praktyce.

REFERENCES:

Literature:

• Broughton J.R., Conviction, Nullification, and the Limits of Impeachment as Politics, „Case Western Reserve Law Review” 2017, nr 68.
• Campos P.F., Amendment to Remove an Unfit President, „Denver Law Review”, vol. 97(1).
• Cole J.P., Garvey T., The Impeachment and Trial of a Former President, Congressional Research Service, LSB10565, Jan. 15, 2021, https://crsreports.congress.gov/product/pdf/LSB/LSB10565
• Feerick, J.D., Presidential Succession and Inability: Before and After the Twenty-Fifth Amendment, „Fordham Law Review” 2010, vol. 79.
• Feerick, J.D., The Twenty-Fifth Amendment: An Explanation and Defense, „Wake Forest Law Review” 1995, vol. 30.
• Fielding F.F., An Eye Witness Account of Executive „Inability”, „Fordham Law Review” (2010), vol. 79.
• Gilbert R.E., Coping with Presidential Disability: The Proposal for a Standing Medical Commission, „Politics and the Life Sciences” 2003, vol. 22 (1).
• Gilbert R.E., Presidential Disability and the Twenty-Fifth Amendment: The Difficulties Posed by Psychological Ilness, „Fordham Law Review” 2010, vol. 79.
• Goldstein J.K., Talking Trump and the Twenty-Fifth Amendment: Correcting Record on Section 4, „Journal of Constitutional Law” 2018, vol. 21.
• Jarczewska A., Stany Zjednoczone: Wielka polityka w cieniu impeachmentu, „Rocznik Strategiczny” 2019, vol. 20.
• Kalt B., The Entire Point of the 25 th Amendment, „The Atlantic”, Jan. 8, 2021, https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2021/01/25th-amendment-section-four/617603/
• Laidler P., Konstytucja Stanów Zjednoczonych. Przewodnik, Kraków 2007.
• Neale, T.H., Presidential Disability Under the Twenty-Fifth Amendment: Constitution al Provisions and Perspectives for Congress, Congressional Research Service R45394, Nov. 5, 2018, https://fas.org/sgp/crs/misc/R45394.pdf.