W poszukiwaniu optymalnego modelu Rady Ministrów – 100 lat doświadczeń

In search of an optimal model of the Council of Ministers – a hundred years of experience

Since Poland regained independence in 1918, there have been several constitutional acts in force (constitutions and the so-called “small constitutions”). Each of them contained provisions defining the scope of government activity, its structure, the mechanisms of appointing and dismissing cabinet members, as well as the principles of accountability. The paper outlines the way in which these issues have been developing over the past 100 years and to what extent the current solutions constitute the continuation of the solutions of the Constitution of 17 March 1921.

Od odzyskania w 1918 r. niepodległości przez państwo polskie obowiązywało kilka aktów ustrojowych (konstytucji i tzw. małych konstytucji). W każdym z nich zawarte były przepisy określające zakres działania rządu, jego strukturę, mechanizmy powoływania i odwoływania członków gabinetu oraz zasady ponoszenie odpowiedzialności. W artykule zostało przedstawione jak w ponad 100-letniej historii zmieniały się wskazane kwestie i na ile obecnie obowiązujące rozwiązania stanowią kontynuację rozwiązań Konstytucji z 17 marca 1921 r.

REFERENCES:

• Fuks T., Łopatka A., Ustrój polityczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1981.
• Gościniak K., Naczelne organy administracji państwowej, [w:] Prawo państwowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, red. J. Zakrzewska, S. Gebethner, Łódź 1964.
• Grzybowski M., Rząd w państwie socjalistycznym, Warszawa 1980.
• Juchniewicz J., Prawnoustrojowy status ministra - członka Rady Ministrów, Toruń 2018.
• Kmiciewicz J., Instytucja Prezesa Rady Ministrów pod rządami Konstytucji marcowej w latach 1921-1926, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1988, nr 991.
• Kuca G., Między jednolitością a podziałem władzy: pozycja ustrojowa Sejmu Ustawodawczego, „Przegląd Sejmowy” 2018, nr 6.
• Pietrzak M., Konstytucja z 17 marca 1921 r. z perspektywy 80 lat, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 2.
• Pietrzak M., Rządy parlamentarne w Polsce w latach 1919-1926, Warszawa 1969.
• Rozmaryn S., Polskie prawo państwowe, Warszawa 1951.
• Sarnecki P., Ustrojowa pozycja Prezesa Rady Ministrów w polskich aktach konstytucyjnych, [w:] Konstytucja-Rząd-Parlament, red. P. Radziewicz; J. Wawrzyniak, Warszawa 2014.
• Skrzydło W., Instytucja Rady Ministrów w okresie Polski Ludowej (1944-1989), [w:] Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, red. A. Bałaban, Zakamycze 2002.