Wolności i prawa jednostki w stuletniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu

Freedoms and rights of the individual in the hundredyear perspective of Polish constitutionalism

The hundredth anniversary of the adoption of the March Constitution provides an opportunity to trace the constitutional regulations regarding the freedoms and rights of an individual in the time perspective of the age of Polish constitutionalism. The study undertook the procedure of presenting the evolution of catalogs of freedoms and rights of an individual proper to successive Polish constitutional regulations, taking into account the issue of guarantees of these freedoms and rights and the implementation of European tools in this field. The author proves the thesis about the fundamental lack of continuity of the solutions in the field of individual freedom and rights contained in the March Constitution in the 100-year perspective of Polish constitutionalism. He also points out that the history of shaping the constitutional status of an individual in republican Poland is characterized by a systemic and conceptual discontinuity.

Setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej stwarza okazję do prześledzenia konstytucyjnych regulacji dotyczących wolności i praw jednostki w czasowej perspektywie wieku polskiego konstytucjonalizmu. W opracowaniu podjęto zabieg prezentacji ewolucji katalogów wolności i praw jednostki właściwych kolejnym, polskim, konstytucyjnym regulacjom z uwzględnieniem zagadnienia gwarancji tych wolności i praw oraz implementacji europejskich narzędzi z tego zakresu. Autor udowadnia tezę o zasadniczym braku ciągłości zawartych w Konstytucji marcowej rozwiązań z zakresu wolności i praw jednostki w 100-letniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu. Zaznacza także, że historię kształtowania się konstytucyjnego statusu jednostki w republikańskiej Polsce cechuje ustrojowa i koncepcyjna nieciągłość.

REFERENCES:

• Bisztyga A., Europejski Trybunał Praw Człowieka, Katowice 1997.
• Bisztyga A., Oddziaływanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na porządek prawny Zjednoczonego Królestwa, Katowice 2008.
• Chruściak R., Mała Konstytucja z 1992 r., „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 5(82).
• Czarny P., Mała Konstytucja z 1947 r. a polska tradycja konstytucyjna, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 5(82).
• Florczak-Wątor M., Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemia COVID-19 jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa, „Państwo i Prawo” 2020, nr 12.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2019.
• Gdulewicz E., Gwiżdż A., Witkowski Z., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1935 r., [w:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, red. M. Kallas, t. II, Warszawa 1990.
• Jabłoński M., Identyfikacja wolności i praw jednostki w pracach nad treścią Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłońki, Wrocław 2014.
• Jamróz L., Wybrane konstytucyjne prawa i wolności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w latach 1986-1997, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2009, t. VIII.
• Kulesza W.T., Nowela sierpniowa 1926 r., „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 4(75).
• Mycielski A., Rola jednostki w polskim systemie konstytucyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1939, nr 3.
• Piechowiak M., Służebność państwa wobec człowieka i jego praw jako naczelna idea Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku - osiągniecie czy zadanie?, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 4(81).
• Rostocki W., Stosowanie Konstytucji kwietniowej w okresie Drugiej Wojny Światowej 1939-1945, Lublin 1988.
• Sylwestrzak A., Instytucja praw i wolności obywatelskich w konstytucjach polskich (17911935), „Studia Prawnoustrojowe” 2006, nr 6.
• Wiącek M., Wpływ Konstytucji marcowej na treść i praktykę stosowania Konstytucji z 1997 r., „Państwo i Prawo” 2018, nr 11.
• Wiśniewski L., Wypowiedź Eksperta Komisji, „Biuletyn Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego”, Warszawa 1995, nr XVI.