Ku doskonaleniu ustaw - kilka uwag o rozwiązaniach instytucjonalnych w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji marcowej

Towards the improvement of laws – a few remarks on institutional solutions in the 100th anniversary of the adoption of the March Constitution

The aim of the study is an attempt to recall, in the 100th anniversary of the adoption of the Constitution of March 17, 1921, institutions serving the improvement of legislation. These included, in different scales and conditions, the Codification Committee, the Senate, and the Legal Council. The hundredth anniversary of the enactment of the March Constitution invites us to reflect on these institutions. Many papers by the late professor Jacek Czajowski dealt with the institutions established on its basis; they concerned the organization and functioning of the Senate as a “chamber of reflection and consideration” in particular. In the study dedicated to his memory, we make reference to these papers. The discussed institutional solutions are important not only from a historical point of view, but also from the perspective of optimization of the created law.

Celem opracowania jest próba przypomnienia instytucji służących doskonaleniu prawodawstwa w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji z 17 marca 1921 r. Należały do nich, w różnej skali i uwarunkowaniach, Komisja Kodyfikacyjna, Senat, a także - Rada Prawnicza. Do refleksji nad nimi skłania setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej. Instytucjom powołanym na jej podstawie wiele publikacji poświęcił nieżyjący już Profesor Jacek Czajowski; dotyczyły one zwłaszcza organizacji i funkcjonowania Senatu jako „izby refleksji i rozwagi”). W dedykowanym Jego pamięci opracowaniu nawiązujemy do tych opracowań. Omawiane rozwiązania instytucjonalne mają znaczenie nie tylko z historycznego punktu widzenia, ale także z perspektywy optymalizacji tworzonego prawa.

REFERENCES:

• Czajowski J., Pozycja prawno-ustrojowa Senatu RP (1922-1926) w świetle Konstytucji Marcowej i praktyki ustrojowej, Kraków 1996.
• Czajowski J., Senat Rzeczypospolitej Polskiej pierwszej kadencji 1922-1927. Pozycja prawnokonstytucyjna i praktyka ustrojowa, Warszawa 1999.
• Cybichowski Z., Encyklopedia podręczna prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzyarodowego), t. 2, Państwo związkowe - źródła lecznicze, Warszawa 1930.
• Dolnicki B., Miejsce samorządu terytorialnego w polskich konstytucjach, [w:] Samorząd terytorialny w Polsce i Portugalii, red. B. Dolicki, Warszawa 2015.
• Górnicki L., Komisja Kodyfikacyjna II RP: pozycja ustrojowa, struktura organizacyjna, podejmowanie decyzji, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, No 3948 PRAWO CCCXXVIII, Wrocław 2019.
• Grzybowska M., Grzybowski M., Konstytucyjna zasada decentralizacji władzy publicznej a proces decyzyjny w kwestiach tworzenia i zmiany granic gmin, [w:] Samodzielność ustrojowa samorządu terytorialnego w Polsce, red. K. Skotnicki, Łódź 2020.
• Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004.
• Jaworski W.L., Prawa państwa polskiego. Zeszyt. II. Prawo polityczne, Kraków 1919.
• Jaworski W.L., Ankieta o Konstytucji z 17 marca 1921, Kraków 1924.
• Kulig A., Relacje Sejmu Ustawodawczego z Rządem i Naczelnikiem Państwa: system rządów w latach 1919-1922, „Przegląd Sejmowy” 2018, nr 6(149).
• Komarnicki W., Przedmowa, [w:] O zmianie Konstytucji Polskiej, Wilno 1927.
• Kostrubiec J., Administracja Ogólna w myśli prawniczej Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2019.
• Koźmiński K., Technika prawodawcza II RP, Warszawa 2019.
• Makowski W., O Radzie Prawniczej kilka uwag, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1927, nr 2.
• Mączyński M., Wojewoda II Rzeczypospolitej, [w:] Ustroje. Historia i Współczesność. Polska - Europa - Ameryka Łacińska. Księga dedykowana profesorowi Jackowi Czajowskiemu, red. M. Grzybowski, G. Kuca, P. Mikuli, Kraków 2013.
• Mazuryk M., Kaczocha M., Legislacja w Polsce w latach 1918-2018. Sto lat doświadczeń tworzenia prawa, Warszawa 2020.
• Ochendowski E., Centrale organy administracji, [w:] System prawa administracyjnego, t. II, red. J. Jendrośka, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977.
• Prokop K., Pozycja ustrojowa Tymczasowego Naczelnika Państwa (1918-1919), [w:] Potentia non est nisi da bonum. Księga Jubileuszowa dedykowana Zbigniewowi Witkowskiemu, red. M. Serowaniec, A. Bień-Kacała, A. Kustra-Rogatka, Toruń 2018.
• Przygocki J., Komisje dla usprawnienia administracji publicznej w II Rzeczypospolitej. Studium historycznoprawne, Wrocław 2019.
• Sarnecki P., Rada Prawnicza II Rzeczypospolitej, [w:] Państwo demokratyczne, prawne i socjalne. Studia konstytucyjne. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciągowi, red. M. Grzybowski, P. Tuleja, t. 1, Kraków 2014.
• Starzyński S., Współczesny ustrój prawo-polityczny Polski i innych państw słowiańskich, t. IV, Lwów 1928.
• Trzciński J., O projekcie konstytucji państwa polskiego przygotowanym przez Komisję Sejmowo-Konstytucyjną Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego, [w:] Konstytucjonalizm polski. Refleksje z okazji Jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda, K. Grajewski, A. Rytel-Warzocha, P. Uziębło, Marcin M. Wiszowaty, Gdańsk 2020.