Regulacja stanów nadzwyczajnych w Republice Estońskiej a pandemia COVID-19

Regulation of emergency states in the Republic of Estonia and the COVID-19 pandemic

There are two types of emergency states distinguished by the Constitution of the Republic of Estonia: state of emergency and state of war. They have been sparsely regulated at the level of the Constitution, leaving detailed issues to statutory regulation. The decision in this regard requires the cooperation of parliament with the authorities of executive power, i.e. the president and the government. The threat to the health and lives of citizens posed by a coronavirus pandemic is not a circumstance justifying the imposition of a state of emergency, let alone a state of war as stipulated in §§128–129 of the Constitution. Thus, the Estonian authorities in March 2020 decided to apply the mechanism of §87 section 8 of the Constitution.

Konstytucja Republiki Estonii wyróżnia dwa rodzaje stanów nadzwyczajnych: stan wyjątkowy i stan wojenny. Zostały one skąpo unormowane na poziomie ustawy zasadniczej pozostawiając kwestie szczegółowe do regulacji ustawowej. Decyzja o wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego wymaga współpracy parlamentu z organami władzy wykonawczej tj. prezydentem i rządem. Zagrożenie dla zdrowia i życia obywateli związane z pandemią koronawirusa nie stanowi okoliczności uzasadniającej zarządzenie stanu wyjątkowego ani tym bardziej stanu wojennego przewidzianych w §§128–129 ustawy zasadniczej. Tym samym w marcu 2020 r. władze estońskie zdecydowały o zastosowaniu mechanizmu przewidzianego w §87 Konstytucji.

REFERENCES:

• Brzeziński M., Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007.
• Ciechanowska J., Parlament, [w:] Ustrój państwowy Republiki Estonii, red. S. Sagan, Rzeszów 2018.
• Eckhardt K., Konstytucyjny zakaz przeprowadzania wyborów w czasie trwania stanu nadzwyczajnego -kilka wątpliwości, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. XXXI.
• Garlicki L., P. Łossowski, Wstęp. Konstytucja Estonii, tłum. A. Puu, Warszawa 2000.
• Konstytucja Estonii, tł. A. Puu, wstęp L. Garlicki, P. Łosowski, Warszawa 2000.
• Maruste R., State of Emergency in Estonia, VerfBlog, 2020/5/17, DOI: 10.17176/20200517133139-0, https://verfassungsblog.de/state-of-emergency-in-estonia.
• Meyer-Resende M., The Rule of Law Stress Test: EU Member States’ Responses to COVID-19, VerfBlog, 2020/5/24, DOI: 10.17176/20200524-133239-0, https://verfassungsblog.de/the-rule-of-law-stress-test-eu-member-states-responses-to-covid-19/
• Mróz M., Parlament Republiki Estońskiej, Kancelaria Sejmu, Biuro Studiów i Ekspertyz, Raport nr 33, styczeń, Warszawa 1993.
• Osóbka P., Riigikogu Parlament Estonii, Warszawa 2017.
• Osóbka P., System konstytucyjny Estonii, Warszawa 2018.
• Pacholska A., Stany nadzwyczajne, [w:] Vademecum Bezpieczeństwa, red. O. Wasiuta, R.Klepka, R. Kopeć, Kraków 2018.
• Prokop K., Modele stanu nadzwyczajnego, Białystok 2012.
• Prokop K., Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005.
• Raś K., The Baltic States and COVID-19, [w:] Bulletin PISM, red. S. Dębski, P. Sasnal et al., No 96 (1526), 30 April 2020.
• Stec A., Stany nadzwyczajne w porządku konstytucyjnym Ukrainy - stan wojenny 2018 roku, „Przegląd Sejmowy” 2019, nr 5(154).
• Szwed K., Pozycja ustrojowa rządu Republiki Estonii oraz jego rola w tworzeniu nowoczesnego państwa, „Polityka i Społeczeństwo” 2018, nr 2(16), s. 83-98.
• Tuleja P., Pandemia COVID-19 a konstytucyjne stany nadzwyczajne, „Palestra” 2020, nr 9.
• Zieliński J., Estonia, [w:] Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej. Ustrój, organy władzy, partie polityczne, red. M. Barańskiego, Katowice 2005.
• Zieliński J., Systemy konstytucyjne Łotwy, Estonii i Litwy, Warszawa 2000.