Senat Rzeczypospolitej Polskiej - izba druga czy izba drugoplanowa?

Senate of the Republic of Poland – second chamber or secondary chamber?

The Polish model of bicameralism assumes the lack of symmetry between the chambers. Certainly, a stronger position in the procedure of adopting laws can be attributed to the Sejm (first chamber), and a weaker position to the Senate (second chamber). An analogous domination of the Sejm cannot be discussed in the case of changes to the constitution, ratification of international agreements, or the election to perform state functions indicated in the Constitution of the Republic of Poland. It should be noted that the relations between the chambers of the Polish parliament are subject to changes. The actual relations between the first and second chambers depend to a large extent on the currently binding provisions of the electoral law, the results of the elections based on them, and the formation of a certain majority in the Sejm and Senate.

Polski model dwuizbowości zakłada brak symetrii pomiędzy izbami. Z całą pewnością silniejszą pozycję w procedurze uchwalania ustaw można przypisać Sejmowi (izba pierwsza), słabszą natomiast Senatowi (izba druga). O analogicznej dominacji Sejmu nie można mówić w przypadku zmiany konstytucji, ratyfikowania umów międzynarodowych, czy wyborze do pełnienia wskazanych w Konstytucji RP funkcji państwowych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że relacje pomiędzy izbami polskiego parlamentu podlegają zmianom. Faktyczne relacje pomiędzy izbą pierwszą a izbą drugą zależą w dużej mierze od aktualnie obowiązujących przepisów prawa wyborczego, wyników przeprowadzonych w oparciu o nie wyborów, a także ukształtowaniu się określonej większości w Sejmie i w Senacie.

REFERENCES:

• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2004.
• Czarny P., Zmiany pozycji ustrojowej Senatu w „Małej Konstytucji”, [w:] „Mała Konstytucja” w procesie przemian ustrojowych w Polsce, red. M. Kruk, Warszawa 1993.
• Dobrowolski M., W sprawie potrzeby reformy dwuizbowości polskiego parlamentu, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 2.
• Dobrowolski M., Zasada dwuizbowości parlamentu w polskim prawie konstytucyjnym, Warszawa 2003.
• Garlicki L., Kompetencje kontrolne Senatu? Uwagi na marginesie artykułu prof. Pawła Sarneckiego, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 6.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2014.
• Granat M., Dobrowolski M., Jaka reforma Senatu?, „Państwo i Prawo” 2002, z. 5.
• Kuca G., Zasada podziału władzy w Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 2014.
• Litwin T., Funkcje Sejmu i Senatu a współczesny model dwuizbowości, Warszawa 2016.
• Opaliński B., Uwagi o potrzebie modyfikacji drugiej izby parlamentu we współczesnym polskim systemie ustrojowym, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 1.
• Orłowski W., Restytucja Senatu w 1989 r., [w:] Senat II i III Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji zorganizowanej pod patronatem Marszałka Sejmu RP prof. Longina Pastusiaka w 80. Rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu w III RP, 27 listopada 2002 r., Warszawa 2003.
• Orłowski W., Sejm i Senat. Pozycja ustrojowa, struktura i kompetencje, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2003.
• Orłowski W., Senat Trzeciej Rzeczypospolitej. Geneza instytucji, Zamość 2000.
• Sarnecki P., Czy w Polsce istnieje konstytucyjna zasada dwuizbowości parlamentu?, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 2.
• Sarnecki P., Kompetencje kontrolne Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 6.
• Skotnicki K., Senat III RP - nieprzemyślany czy niepotrzebny?, [w:] Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce. 51. Ogólnopolski Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Warszawa, 19-21 czerwca 2009, red. M. Zubik, Warszawa 2010.
• Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Warszawa 2014.
• Sokolewicz W., O potrzebie reformy Senatu, „Państwo i Prawo” 2001, z. 11.
• Witkowski Z., Senat w Polsce - cztery lata doświadczeń, [w:] Zagadnienie dwuizbowości w europejskich systemach parlamentarnych. Seminarium, Biuro Studiów i Analiz Senatu, Warszawa 1994.
• Zakrzewski W., Senat (art. 10, 95, 97, 109, 112, 113, 114, 118, 121, 235), [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.