Wypowiadanie umów o zakazie konkurencji w czasie pandemii COVID-19 - kilka uwag na temat konstytucyjności przepisów antykryzysowych

Termination of non-competition agreements during the COVID-19 pandemic – some remarks on the constitutionality of anti-crisis regulations

In 2020, the act commonly referred to as the „shield 4.0” introduced to the Polish legal system a provision which stipulates that during the period of the epidemic threat or epidemic state announced due to COVID-19, a party to a non-competition agreement, in favor of which it has been established, may terminate the agreement within seven days. This right is unilateral, granted only to the employer, who may use it regardless of whether the introduced state of epidemic has actually caused the deterioration of his economic situation or not. The aim of the article is not to assess the rationality or accuracy of the introduced solutions, but only to assess their constitutionality from the point of view of a number of constitutional principles, such as the principle of individual trust in the state, the principle of legal security, the principle of equality of parties to private-law relations, the principle of protection of acquired rights and protection of interests in progress, as well as constitutionally protected rights and freedoms, including freedom of contract or property rights.

W 2020 r. na mocy ustawy potocznie określanej jako „tarcza 4.0” do polskiego porządku prawnego wprowadzony został przepis, który stanowi, iż w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, strona umowy o zakazie konkurencji, na której rzecz tez zakaz został ustanowiony, może ją wypowiedzieć w terminie siedmiu dni. Uprawnienie to ma charakter jednostronny, przyznane zostało jedynie pracodawcy, który może z niego skorzystać niezależnie od tego czy wprowadzony stan epidemii rzeczywiście spowodował pogorszenie jego sytuacji ekonomicznej. Celem artykułu nie jest ocena racjonalności czy trafności wprowadzanych rozwiązań a jedynie ocena ich konstytucyjności z punktu widzenia szeregu konstytucyjnych zasad, takich jak zasada zaufania jednostki do państwa, zasada bezpieczeństwa prawnego, zasada równości stron stosunków prywatnoprawnych, zasada ochrony praw nabytych i ochrony interesów w toku, jak również konstytucyjnie chronionych praw i wolności, w tym swobody kontraktowania, czy prawa własności.

REFERENCES:

• Chaciński J., Stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego do umowy o zakazie konkurencji w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Monitor Prawniczy” 2008, nr 18.
• Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, red. M. Zubik, Warszawa 2008.
• Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego na początku XXI w., Kraków 2004.
• Osajda K., Prawo zobowiązań - część ogólna. System Prawa Prywatnego, t. 5, Warszawa 2020.
• Radwański Z., Safjan M., Prawo cywilne - część ogólna. System Prawa Prywatnego, t. 1, Warszawa 2012.
• Świątkowska-Tokarz J., Umowy o zakazie konkurencji. Problemy praktyki w świetle orzecznictwa, „Monitor Prawniczy” 2007, nr 16.
• Tarcza antykryzysowa 1.0-3.0. Szczegółowe rozwiązania w prawie pracy, prawie urzędniczym i prawie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2020.
• Uziębło P., Democratic Rule of Law, [w:] A. Gajda, A. Rytel-Warzocha, P. Uziębło, Constitutional Law. The Basic Concepts, Gdańsk 2017.