Konstytucyjna zasada wolności gospodarczej a COVID-19 - interwencjonizm państwowy w warunkach pandemii

The constitutional principle of economic freedom and COVID-19 – interventionism in the pandemic situation

The purpose of the article is to analyse the concept of economic freedom as a constitutional right in Poland, in the context of the COVID-19 pandemic and to synthetically evaluate the intervention actions taken by government in the economic area – their nature and scope. Descriptive analysis and statistical data analysis of the economic impact of the pandemic were used. The research work points to the intensification of state interventionism while limiting economic freedom. This phenomenon, seemingly negative, should be assessed positively, because the actions taken by government actually limit the multidimensional consequences of the COVID-19 pandemic.

Celem artykułu jest analiza kategorii wolności gospodarczej jako zasady konstytucyjnej w Polsce w kontekście pandemii COVID-19 oraz syntetyczna ocena działań interwencyjnych państwa w obszarze gospodarczym, podjętych w związku z pandemią – ich charakteru i zasięgu. Zastosowano metodę analizy opisowej oraz analizy danych statystycznych dotyczących ekonomicznych skutków pandemii. Prace badawcze wskazują na nasilenie interwencjonizmu państwowego przy jednoczesnym ograniczaniu wolności gospodarczej. Zjawisko to, pozornie negatywne, należy oceniać pozytywnie, gdyż działania podejmowane przez państwo realnie ograniczają wielowymiarowe konsekwencje pandemii COVID-19.

REFERENCES:

• Banaszyk P., Deszczyński P., Gorynia M., Malaga K., Przesłanki modyfikacji wybranych koncepcji ekonomicznych na skutek pandemii COVID-19, „Gospodarka Narodowa” 2021, nr 1(305).
• Ciapała J. Konstytucyjna zasada wolności działalności gospodarczej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2001, nr 4.
• Czaja S., Becla A., Włodarczyk J., Poskrobko T., Wyzwania współczesnej ekonomii. Wybrane problemy, Warszawa 2012.
• Domagała M., Podkowik J., Zubik M., Konstytucja RP w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz SN i NSA, Warszawa 2018.
• Grabowska S., Urbaniak M., Prawne podstawy realizacji prawa do ochrony zdrowia w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 5(21).
• Gwartney J., Lawson R., Hall J., Murphy R., Economic Freedom of the World: 2020 Annual Report, Fraser Institute 2020.
• Hale T., Angrist N., Goldszmidt R., et al., A global panel database of pandemic policies (Oxford COVID-19 Government Response Tracker), „Nature Human Behaviour” 2021, nr 5.
• International Monetary Fund, World Economic Outlook: Managing Divergent Recoveries, Washington, DC, April 2021.
• Klecha K., Wolność działalności gospodarczej w konstytucji RP, Warszawa 2009.
• Konstytucja biznesu. Komentarz, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2019.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
• Kosikowski C., Wolność działalności gospodarczej i jej ograniczenia w praktyce stosowania Konstytucji RP, [w:] Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, red. C. Kosikowski, Warszawa 2005.
• Krej N., COVID-19. Ustawy antykryzysowe. Zbiór przepisów z omówieniem, Warszawa 2020.
• Kudełko J., Wałachowski K., Żmija D., Gospodarka regionalna w obliczu kryzysu wywołanego pandemią COVID-19, Warszawa 2020.
• Miller T., Kim A.B., Roberts J.M., 2021 Index of Economic Freedom, The Heritage Foundation 2021.
• Powałowski A., Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2020.
• Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019.
• Solarz J.K., Waliszewski K., Całościowe zarządzanie ryzykiem systemowym. Pandemia COVID-19, Warszawa 2020.
• Strzyczkowski K., Konstytucyjna zasada społecznej gospodarki rynkowej jako podstawa tworzenia i stosowania prawa, [w:] Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, red. C. Kosikowski, Warszawa 2005.
• Szafrański A., Konstytucyjna wolność gospodarcza na tle historii idei i gospodarki, Warszawa 2018.
• Szulczewski G., Wolny rynek a porządek konkurencyjny. Dwie koncepcje ładu społeczno-gospodarczego, „Prakseologia” 2015, nr 157, t. 2.
• Szydło M., Wolność działalności gospodarczej jako prawo podstawowe, Bydgoszcz 2011.
• Tarcza antykryzysowa 1.0-4.0. Ustawa o dodatku solidarnościowym i inne regulacje. Szczególne rozwiązania w prawie pracy, prawie urzędniczym i prawie ubezpieczeń społecznych związane z COVID-19. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2020.
• Zięba-Załucka H., Wolności i prawa ekonomiczne socjalne i kulturalne w Konstytucji RP - rozważania ogólne, [w:] Wolność i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne w Konstytucji RP z 1997 roku, red. H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2018.
• Zmiany w podatkach i księgowości 2020 z uwzględnieniem tarcz antykryzysowych, red. A. Hołda, Warszawa 2020.