Kontrola społeczna w jednostkach samorządu terytorialnego

Social control in local government units

Local self-government is an important element of the political system of democratic countries. It satisfies numerous collective needs and also participates in the exercising of public authority. This makes it necessary to exercise control over the activities of local government units. The article deals with the issues of control carried out by members of local and regional communities, and focuses on the consequences of its legal institutionalization. An example of a new form of control was used, which is the debate on the report on the state of a local government unit. Both the institutional-legal analysis and the comparative method have been applied to verify the following thesis: legal institutionalization of social control makes it easier for citizens to undertake it, creates better conditions for controlling the actions of local and regional authorities, with the advantages of institutionalization of control outweighing its certain shortcomings.

Samorząd terytorialny jest ważnym elementem systemu politycznego państw demokratycznych. Zaspokaja liczne potrzeby zbiorowe, uczestniczy również w wykonywaniu władzy publicznej. Powoduje to konieczność sprawowania kontroli nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego, która może być kontrolą państwową (publiczną), jak również społeczną. W artykule podjęto problematykę kontroli prowadzonej przez członków wspólnot lokalnych i regionalnych, skoncentrowano się na konsekwencjach jej instytucjonalizacji prawnej. Posłużono się przykładem nowej formy kontroli, jaką jest debata nad raportem o stanie jednostki samorządu terytorialnego. Stosując metody analizy instytucjonalno-prawnej i porównawczej zweryfikowano tezę: prawna instytucjonalizacja kontroli społecznej ułatwia obywatelom jej podejmowanie, stwarza lepsze warunki kontrolowania poczynań władz lokalnych i regionalnych, a zalety instytucjonalizacji kontroli przeważają nad jej pewnymi mankamentami.

REFERENCES:

• Boć J., Kontrola prawna administracji, [w:] Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2007.
• Bovens M., Analysing and Assessing Accountability: A Conceptual Framework, „European Law Journal” 2007, vol. 13, No. 4.
• Dobrowolski Z., Kościelniak J., Kontrola publiczna, Warszawa 2019.
• Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2018.
• Kotarba B., Uwarunkowania polityki publicznej na poziomie lokalnym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2016, nr 9.
• Kuc B.R., Kontrola jako funkcja zarządzania, Warszawa 2009.
• Walczak P., Rodzaje i kryteria kontroli, [w:] Działalność kontrolna rady gminy i komisji, red. Z. Majewski, Warszawa 2005.
• Ochendowski E., Prawo administracyjne, Toruń 2009.
• Rouba M., Kontrola społeczna jako forma kontroli jakości przestrzeni publicznej, [w:] Nadzór i kontrola w systemie wykonywania administracji publicznej, red. M. Czupryk i M. Karpiuk, Warszawa 2010.
• Sylwestrzak A., Kontrola administracji publicznej w III Rzeczypospolitej Polskiej, Gdańsk 2004.
• Wacinkiewicz D., Kontrola i nadzór w prawie komunalnym, Warszawa 2007.