Rola regionalnych izb obrachunkowych w zakresie nadzoru i kontroli spraw finansowych jednostek samorządu terytorialnego

The role of regional chambers of audit in the field of supervision and control financial matters of local government units

The article aims at presenting role of regional chambers of audit in the field of control and supervision financial matters of local government’s units perform their tasks according to the principles stipulated by the binding legal regulations. The role of supervision is to define legal boundaries in terms of the state’s ability to intervene at the district, county or voivodeships level in the activities of these units. The foundations of supervision result from the adoption of the constitutional principle of a democratic state ruled by law and the principle of decentralization. The aim of this study is to analyse the normative legal position of regional accounting chambers in terms of exercising control and supervision over financial activities carried out by local government units, while taking into account their autonomy. Regional chambers of audit are constitutional state bodies of a special nature, equipped with supervisory and control powers, which makes them the guarantor of the independence of local government units in the field of collecting and spending public funds using the legality criterion.

Rozważania zawarte w artykule poświęcono problematyce nadzoru i kontroli sprawowanej przez regionalne izby obrachunkowe w stosunku do realizacji spraw finansowych jednostek samorządu terytorialnego. Rolą nadzoru jest wyznaczenie prawnych granic w zakresie możliwości ingerowania państwa na poziomie gmin, powiatów i województw w działalność tych jednostek. Fundamenty nadzoru i kontroli są efektem przyjęcia konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zasady decentralizacji. Celem opracowania jest dokonanie analizy normatywnej pozycji prawnej regionalnych izb obrachunkowych w aspekcie sprawowania nadzoru i kontroli nad działalnością finansową prowadzoną przez jednostki samorządu terytorialnego z uwzględnieniem zasady samodzielności. Regionalne izby obrachunkowe stanowią konstytucyjne, kolegialne organy państwa o szczególnym charakterze, wyposażone w kompetencje nadzorczo – kontrolne, co czyni z nich gwaranta samodzielności jednostek samorządu terytorialnego w zakresie gromadzenia i wydatkowania środków publicznych z wykorzystaniem kryterium legalności.

REFERENCES:

• Badurowicz K., Drab T., Status ustrojowy regionalnych izb obrachunkowych i ich wpływ na procedurę budżetową jednostek samorządu terytorialnego, „Rocznik Samorządowy” 2016, nr 5.
• Dębowska-Romanowska T., Regionalne izby obrachunkowe - nadzór zewnętrzny nad zarządzaniem finansowym w samorządzie i nad tworzeniem lokalnego prawa finansowego, [w:] Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, red. M. Stec, Warszawa 2010.
• Dubiel Z., Regionalna izba obrachunkowa jako organ nadzoru nad działalnością komunalną w zakresie spraw budżetowych, [w:] Polska lat dziewięćdziesiątych. Przemiany państwa i prawa, red. M. Mozgawa, M. Nazar, J. Stelmasiak, T. Bojarski, Lublin 1997.
• Jagoda J., Prawne przesłanki samodzielności samorządu terytorialnego, [w:] Administracja publiczna pod rządami prawa. Księga pamiątkowa z okazji 70-lecia urodzin prof. zw. dr hab. Adama Błasia, red. J. Korczak, Wrocław 2016.
• Korczak J., Nadzór i kontrola nad działalnością samorządu terytorialnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski, t. 2, Warszawa 2012.
• Krawczyk M., Podstawy władztwa administracyjnego, Warszawa 2016.
• Krawczyk R.P., Funkcja kontrolna regionalnych izb obrachunkowych-aktualne dylematy, „Finanse Komunalne” 2013, nr 1-2.
• Małysa-Ptak K., Kontrola działalności publicznej sprawowana przez sądy powszechne, Warszawa 2019.
• Skibiński A., Nadzór i kontrola nad samorządem terytorialnym w Polsce wobec zasad wyrażonych w Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego, „Casus” 2007, nr 45.
• Wacinkiewicz D., Kontrola i nadzór w prawie komunalnym, Warszawa 2007.
• Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2002.
• Witalec W., Granice prawne wydatków samorządu terytorialnego w świetle orzecznictwa regionalnych izb obrachunkowych, „Finanse Komunalne” 2010, nr 6.
• Żelasko-Makowska E., Organizacja organów administracji publicznej z punktu widzenia nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, „Przegląd Naukowy Disputatio” 2015, t. XX.